Społeczeństwo i Polityka
Streszczenia artykulów
Nr 4(61)/2019
Dorota Rdzanek, Andrzej Wojtaszak
Uniwersytet Szczeciński
Trzecia fala nacjonalizmu w XXI w. Populistyczne Partie Radykalnej Prawicy (PRRP) w państwach Unii Europejskiej w Europie Środkowo-Wschodniej
Streszczenie
Prezentowany artykuł dotyczy problemu wzrostu poparcia dla formacji nacjonalistycznych w państwach Europy Środkowo-Wschodniej. Autorzy przeanalizowali przyczyny poparcia dla formacji prawicowych, głownie nacjonalistycznych, mieszczących się w określeniu Populistyczne Partie Radykalnej Prawicy w sześciu państwach postkomunistycznych (Bułgaria, Czechy, Polska, Rumunia, Słowacja, Węgry) oraz trzech państwach posowieckich (Estonia, Litwa i Łotwa), które są członkami Unii Europejskiej. Wzrost postaw nacjonalistycznych związany jest z eurosceptycyzmem, natywizmem, wrogością wobec imigrantów, islamofobią, poparciem dla idei państwa narodowego oraz obawami przed pozostawaniem na marginesie UE.
Słowa kluczowe: radykalizm, populizm, prawica, nacjonalizm, „trzecia fala nacjonalizmu”, Europa Środkowo-Wschodnia, Parlament Europejski.
The Third Wave of Nationalism in the 21st Century. Populist Radical Right Parties (PRRP) in the European Union Member States in Central and Eastern Europe
Abstract
The article addresses the problem of increasing support for nationalist groups in the Central and Eastern European countries. The authors analysed the reasons for supporting the right-wing, mainly nationalist groups included in the definition of Populist Radical Right Parties in six post-communist countries (Bulgaria, the Czech Republic, Poland, Romania, Slovakia, Hungary) and three post-Soviet countries (Estonia, Lithuania and Latvia) that are Member States of the European Union. The rise of nationalist attitudes is associated with Euroscepticism, nativism, hostility towards immigrants, Islamophobia, support for the idea of a nation-state and fears of being on the periphery of the EU.
Keywords: radicalism, populism, right wing, nationalism, ‘third wave of nationalism’, Central and Eastern Europe, European Parliament.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a01
Edyta Źyrek-Horodyska
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Slow journalism, czyli reporterska szkoła uważności
Streszczenie
Głównym celem niniejszego szkicu jest omówienie koncepcji slow journalism, która funkcjonuje obecnie jako swoista alternatywa dla przekazów medialnych opartych na szybkości i natychmiastowości przekazu. W pracy pokazano, że slow journalism jest nie tylko modą, ale także odpowiedzią na dominację tzw. fast news obecnych zwłaszcza w mediach elektronicznych. Wskazano, że slow journalism rozwija się zarówno w Polsce, jak i na świecie, przede wszystkim dzięki popularności reportażu i innych dłuższych form dziennikarskich (felieton, esej). Koncepcja ta wymaga szczególnej uważności zarówno reportera przygotowującego dany materiał, jak i czytelnika zainteresowanego dłuższymi formami dziennikarskimi.
Słowa kluczowe: slow journalism, reportaż, uważność, Paul Salopek, non-fiction.
Slow Journalism, or the Journalistic School of Mindfulness
Abstract
The main purpose of this article is to discuss the concept of slow journalism, currently functioning as an alternative to media discourse based on the speed and immediacy of the news. Research shows that slow journalism is not only a trend, but also a real response to the dominance of the so-called ‘fast news’, mostly present in electronic media. It has been pointed out that slow journalism is developing in Poland as well as in the world mainly due to the popularity of reportage and other longer journalistic forms (column, essay). The concept requires special attention of both the reporter preparing the material and the reader interested in longer journalistic forms.
Keywords: slow journalism, reportage, mindfulness, Paul Salopek, non-fiction.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a02
Wojciech Kućko
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Etyczne aspekty mediów społecznościowych oraz ich wpływ na zachowanie i sposób myślenia na początku XXI w.
Streszczenie
Nowe media, portale społecznościowe i inne tego typu komunikatory stały się w naszych czasach nie tylko instrumentami komunikacji, ale także areopagami, środowiskami życia i działania wielu ludzi, zwłaszcza młodych. Celem tekstu jest próba oceny etycznej rożnych nowych form komunikacji elektronicznej z punktu widzenia etyki katolickiej, w kontekście wychowania dzieci i młodzieży. W tekście są omówione niektóre problemy etyczne użytkowników mediów społecznościowych oraz ich konsekwencje dla relacji międzyludzkich. Analizowane są najnowsze badania naukowe oraz teksty katolickiej nauki społecznej. Przywołane są poglądy współczesnych myślicieli, na czele z Maurizio Ferrarisem, który snuje rozważania na temat etyki nowych mediów, stawiając kontrowersyjne pytanie: czy iPad ma duszę?
Słowa kluczowe: iPad, iPhone, laptop, telefon komórkowy, etyka, cyberprzemoc, wartości, social media, media społecznościowe.
Ethical Aspects of Social Media and Their Impact on Behaviour and Thinking in the Early 21st Century
Abstract
In our time, new media, social networks and other such instant messengers have become not only instruments of communication, but also ‘Areopaguses’, environments of the life and activities of many people, especially the young. The text attempts to ethically evaluate various new forms of electronic communication in the light of Catholic ethics and in the context of the education of children and youth. The article discusses certain ethical problems of social media users and their consequences for interpersonal relationships. The most recent scientifi c research and texts of Catholic social science are analysed. The text cites views of modern thinkers, including Maurizio Ferraris, who deliberates on the ethics of new media, raising the controversial question: does the iPad have a soul?
Keywords: iPad, iPhone, laptop, mobile phone, ethics, cyber-bullying, values, social media.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a03
Anna Hulicka
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Idea Green City a miejska polityka prośrodowiskowa. Przykład Warszawy, Pragi i Budapesztu
Streszczenie
Celem artykułu jest wskazanie na istotne działania proekologiczne Warszawy, Pragi i Budapesztu. Zastosowana metoda case study pozwoliła na wskazanie zalet i wad poszczególnych rozwiązań w ramach idei green city. W artykule zwrócono szczególną uwagę na projekty lub uchwały, które polegają na celowym działaniu Warszawy, Pragi i Budapesztu. Badania prowadzone były w ujęciu planistycznym i dotyczą zagadnień związanych z terenami zielonymi, planowaniem przestrzennym i ekologicznym gospodarowaniem ziemią.
Słowa kluczowe: „miasto zielone”, polityka prośrodowiskowa, „miasta zrównoważone”.
The ‘Green City’ Idea and Urban Environmental Policy as Exemplifi ed by Warsaw, Prague and Budapest
Abstract
The article aims to indicate the most important ecological activities of Warsaw, Prague and Budapest. The case-study method employed allowed to highlight the advantages and disadvantages of specifi c ‘green city’ solutions. The author specifi cally focused on projects implemented or resolutions adopted for purposeful activities in Warsaw, Prague and Budapest. The research concerned greenery, spatial planning and ecological land management issues.
Keywords: green city, environmental policy, sustainable cities.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a04
Paula Tomaszewska, Sara Tomaszewska
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Potencjalna „wojna handlowa” między Chinami a Stanami Zjednoczonymi i jej makroekonomiczne konsekwencje
Streszczenie
Niewątpliwie Stany Zjednoczone i Chiny osiągnęły punkt zwrotny w swoich stosunkach gospodarczych i są obecnie uwikłane w poważny konflikt handlowy, który może przerodzić się nawet w „wojnę handlową”. Negocjacje są w toku, ale możliwość osiągnięcia porozumienia jest jak na razie znikoma. Celem naukowym artykułu jest analiza przyczyn, przebiegu i konsekwencji rywalizacji handlowej między Stanami Zjednoczonymi Ameryki i Chińską Republiką Ludową. Problem badawczy sprowadza się do pytań: jakie są przyczyny amerykańsko-chińskiej „wojny handlowej” po 2018 r. oraz jakie będą jej długoterminowe konsekwencje dla gospodarek obu państw oraz ich kluczowych partnerów gospodarczych. W niniejszym artykule zastosowano metodę krytycznej analizy treści oraz metodę ekstrapolacji.
Słowa kluczowe: spór handlowy, „wojna handlowa”, Chiny, Stany Zjednoczone, ekonomia polityczna.
A Potential Trade War Between China and the United States and Its Macroeconomic Consequences
Abstract
Undoubtedly, the United States and China have reached a turning point in their economic relations and are currently embroiled in a serious trade conflict that can even turn into a trade war. Negotiations are in progress, but the possibility of reaching an agreement has been limited so far. The scientific goal of the article is to analyse the causes, course and consequences of trade rivalry between the United States of America and the People’s Republic of China. The research problem boils down to the following questions: what are the reasons for the US–China trade war after 2018 and what will be its long-term consequences for the economies of both countries and their key economic partners? This article uses the critical content analysis method and the extrapolation method.
Keywords: trade dispute, trade war, China, United States, political economy.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a05
Mikołaj Lisewski
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Doktryna Trumpa i realizm imperatywny w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych na przykładzie relacji z Europą, Koreą Północną, Iranem i Chinami (2016–2019)
Streszczenie
John R. Haines już w 2016 r., na łamach artykułu pt. Divining a “Trump Doctrine”, dostrzegł, jak zbieżne są główne postulaty przyszłego 45. prezydenta Stanów Zjednoczonych w zakresie polityki zagranicznej z opublikowanym w 1941 r. programem „Pryncypia Ameryki przede wszystkim”. Choć główne cele polityki zagranicznej mocarstw są naturalnie mało podatne na zmiany radykalne, ich wymiary, paradygmat oraz sposób realizacji w trakcie każdej z kadencji prezydentów USA się różniły. Głównym problemem badawczym niniejszej pracy jest charakter polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych za czasów kadencji Donalda Trumpa. Zmiany w zakresie polityki zagranicznej badane są na podstawie czterech głównych płaszczyzn: stosunków międzynarodowych na linii USA–Europa, Korea Północna, Iran, Chiny. Zauważalna zmiana stosunku wobec polityki finansowania NATO dotycząca zwłaszcza niektórych państw europejskich, polityka „łagodzenia bandytów” w wymiarze relacji z Koreą Północną, od 2018 r. empirycznie dostrzegalna intensyfikacja rywalizacji na linii Waszyngton–Pekin, objawiająca się ostatecznie m.in. w tzw. wojnie handlowej, a także gwałtowne zaostrzenie stosunków z Iranem to wydarzenia, a raczej procesy, które wydają się mieć kluczowe znaczenie dla analizy zmieniających się pryncypiów w zakresie polityki zagranicznej Stanów Zjednoczonych.
Słowa kluczowe: polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych, Doktryna Trampa, neorealizm, izolacjonizm, geopolityka, wojna handlowa.
The Trump Doctrine and Principled Realism in the United States’ Foreign Policy: the US Relations with Europe, North Korea, Iran and China (2016–2019)
Abstract
As early as 2016, in the article entitled Divining a “Trump Doctrine” John R. Haines showed how similar the main demands of the future forty-fi fth President of the United States in foreign policy were to the America First Principles released in 1941. Although the powers’ main foreign policy goals are naturally not very susceptible to radical changes, their dimensions, paradigms and implementation methods varied between terms of the United States Presidents. The main research problem of the article is the nature of the US foreign affairs during the term of Donald Trump. Foreign policy developments are examined at four main levels – US relations with Europe, North Korea, Iran and China. In recent years, there has been a change in the US attitude to NATO financing, especially in the discourse about European troops. Relations with North Korea have improved significantly. Since 2018, the rivalry between Washington and Beijing has become more fierce and subsequently transformed into a trade war over time. Analysing the most important affairs allows to identify and understand the main principles of the United States’ actual foreign policy.
Keywords: United States’ foreign policy, the Trump doctrine, neo-realism, isolationism, geopolitics, trade war.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a06
Justyna Turek
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Wyzwania adiustacji w państwie federalnym – landy niemieckie a integracja europejska
Streszczenie
Nadrzędnym celem niniejszego artykułu jest analiza adiustacji landów niemieckich w procesie integracji europejskiej z perspektywy pozycji substruktur federalnych i z uwzględnieniem kontekstu wymiaru wielopłaszczyznowego systemu Unii Europejskie. Europeizacja landów niemieckich wymaga podejścia wykraczającego poza struktury federalne i regionalizm. Lobbing, współpraca horyzontalna i wertykalna powinny być włączone do analizy. Konkludując, integracja europejska przyczynia się do wzrostu mobilizacji i konkurencyjności landów niemieckich pośród pozostałych regionów.
Słowa kluczowe: państwo federalne, Unia Europejska, landy niemieckie, integracja europejska, substruktury, federalizm kooperatywny.
The Challenges of Adjustment in a Federal State – German Lander and European Integration
Abstract
The main goal of this article is to analyse German Lander in the process of European integration in terms of the position and adjustment of federal sub-units in the institutional context and multi-layer dimension of the European Union system. The Europeanisation of German Lander requires an approach beyond regionalism and federal structures. Lobbying, horizontal and vertical cooperation should also be included in the analysis. The article concludes that European integration contributes to the mobilisation and enhanced competitiveness of German Lander among other european regions.
Keywords: federal state, European Union, German Lander, European integration, subunits, cooperative federalism.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a07
Aksana Chmyha
Państwowy Uniwersytet im. Aleksandra Puszkina w Brześciu (Białoruś)
The Reliability and Responsibility of a Local Council Deputy in Belarus: Legal Problems
Abstract
The existing Belarusian regulatory framework allowing the holding of a local Council deputy responsible is rather debatable. The article presents an assessment of those legal solutions. It discusses a broader issue of guarantees of the responsibility of local Council deputies as an urgent problem to be regulated in the Belarusian legislation. The main conclusion of this article is that the guarantees and responsibilities of local Council deputies, as integral elements of their legal status, provide an important legal and political mechanism that secures effective exercise of powers – rights and obligations – of such local officials.
Keywords: Belarus, local Council, local Council deputy, responsibility.
Gwarancje i odpowiedzialność zastępcy przewodniczącego samorządu lokalnego na Białorusi. Problemy prawne
Streszczenie
Istniejące na Białorusi rozwiązania prawne umożliwiające pociągnięcie do odpowiedzialności zastępcy przewodniczącego samorządu lokalnego są dyskusyjne. W artykule przedstawiono ocenę tych rozwiązań prawnych. W tekście omówiono szerszy problem gwarancji odpowiedzialności deputowanych rad lokalnych jako jeden z pilnych problemów wymagających uregulowania w prawodawstwie białoruskim. Główne przesłanie artykułu jest takie, że gwarancje i odpowiedzialność zastępcy przewodniczącego samorządu lokalnego, jako integralny element jego statusu prawnego, stanowią ważny mechanizm prawny i polityczny, który zapewni skuteczne wykonywanie uprawnień – praw i obowiązków – przez wspomnianego urzędnika.
Słowa kluczowe: Białoruś, lokalna rada, zastępca przewodniczącego lokalnej rady, odpowiedzialność.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a08
Liudmyla Kryvachuk
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Bezpieczeństwo i ochrona praw dzieci: wymiar międzynarodowy i doświadczenie Ukrainy pod względem zagrożeń społecznych
Streszczenie
Artykuł dotyczy problemu bezpieczeństwa i ochrony dzieciństwa na Ukrainie w kontekście międzynarodowych doświadczeń związanych z tworzeniem i rozwojem tego typu instytucji. Autorka przedstawia podstawowe zasady ochrony dzieciństwa na współczesnej Ukrainie, ogólne ramy prawne dotyczące świadczenia usług społecznych dla dzieci rożnych kategorii, organizacji pracy socjalnej w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony praw dzieci. Uwaga skupia się na osobliwościach i aspektach organizacyjno-prawnych w zakresie pracy socjalnej z dziećmi w sytuacji konfliktów zbrojnych na wschodzie Ukrainy, w szczególności w roku 2016 w ustawodawstwie ukraińskim wprowadzono nowe pojęcie: „dziecko, które cierpi na skutek działań wojennych i konfliktów zbrojnych”. Określono oddzielne działania i mechanizmy, które zostały opracowane w dziedzinie polityki społecznej i pracy socjalnej na Ukrainie w zakresie bezpieczeństwa i ochrony praw dzieci w warunkach wysokiego ryzyka społecznego.
Słowa kluczowe: dziecko, dzieciństwo, prawa dzieci, ochrona praw dzieci, bezpieczeństwo dzieci.
Child Safety and the Protection of Children’s Rights: the International Dimension and Ukraine’s Experience in the Context of Social Threats
Abstract
The article addresses the problems of child safety and protection in Ukraine in the context of international experiences regarding the formation and development of such institutions. The author presents the basic principles of child protection in modern Ukraine, the general regulatory framework of providing social services to children of different categories, the organisation of social work concerning child security and the protection of children’s rights. The focus is on the peculiarities and organisational and legal aspects of social work with children in conditions of the armed conflict in the east of Ukraine; specifically, in 2016 the term ‘child affected by military action and armed conflicts’ was introduced to the Ukrainian legislation. Separate measures and mechanisms were developed in the field of social policy and social work in Ukraine with regard to child security and the protection of children’s rights in conditions of high social risk.
Keywords: child, childhood, children’s rights, protection of children’s rights, child safety.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a09
Надежда Армаш
Centrum Ekspertyz i Badań Sądowych w Kijowie (Ukraina)
Противоправная деятельность публичных служащих: современные реалии
Резюме
В статье анализируется проблема противоправности в деятельности публичных служащих. Определяются административные и уголовные основания ответственности публичных служащих. Классифицируются административные деликты как составляющие противоправных действий. Приводятся взгляды ученых на проблемы коррупционного риска, оснований позитивной юридической ответственности, уголовной ответственности. Коррупция показывается как полиструктурное явление в деятельности публичных служащих.
Ключевые слова: публичный служащий, коррупция, ответственность, риск, деликт, уголовная ответственность.
Nielegalna działalność urzędników państwowych: współczesne realia
Streszczenie
W artykule przedstawiono problem działań urzędników państwowych niezgodnie z prawem na terenie Ukrainy. Określono karne i administracyjne podstawy odpowiedzialności urzędników państwowych. Przedstawiono także opinie naukowców na temat problemów z korupcją i związaną z nią kwestią odpowiedzialności prawnej. Korupcja ukazana została jako zjawisko multistrukturalne w działalności urzędników państwowych.
Słowa kluczowe: urzędnik państwowy, korupcja, odpowiedzialność, ryzyko, czyn niedozwolony, odpowiedzialność karna.
Illegal Activities of Public Servants: Modern Realities
Abstract
The article analyses the problem of illegality in the activities of public servants in Ukraine. It describes the administrative and criminal bases of responsibility of public servants and presents scientists’ views on corruption problems and the related issue of legal responsibility. Corrption is shown as a multistructural phenomenon in the activities of public servants.
Keywords: public servant, corruption, responsibility, risk, tort, criminal liability.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a10
Miosław Jaremba
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Prawo do edukacji uchodźców Rohingya
Streszczenie
Celem artykułu jest przedstawienie problemu dostępu do edukacji dla uchodźców Rohingya. Pomimo tego, że liczne przepisy prawne aktów międzynarodowych zapewniają powszechny i bezpłatny dostęp do edukacji podstawowej dla każdego człowieka na świecie, nadal są miejsca, gdzie takie prawa nie są respektowane. Widać to na przykładzie uchodźców Rohingya, którym utrudnia się dostęp do edukacji. Jedną z części artykułu jest przedstawienie najważniejszych aktów prawnych zapewniających prawo do nauki. Główną częścią publikacji jest ukazanie problemów w dostępie do edukacji dla uchodźców Rohingya w Mjanmie, Bangladeszu, Tajlandii i Malezji. Analizie zostały poddane takie czynniki, jak dostęp do wykwalifikowanej kadry nauczycielskiej czy liczba miejsc w szkołach przeznaczonych dla uchodźców Rohingya.
Słowa kluczowe: edukacja, uchodźcy, Rohingya, Mjanma, Bangladesz, Tajlandia, Malezja.
The Right to Education for Rohingya Refugees
Abstract
The article aims to present the problem of access to education for Rohingya refugees. Although various legal provisions of international acts guarantee universal and free access to basic education for everyone in the world, there are still places where such rights are not respected. The phenomenon can be observed in the case of Rohingya refugees whose access to education is hindered. One component of the article is the presentation of the most signifi cant legal acts which ensure a person’s right to education. The main part of the publication indicates the problems concerning access to education for Rohingya refugees in Myanmar, Bangladesh, Thailand and Malaysia. The article analyses factors such as access to qualifi ed teaching staff and the number of places in schools for Rohingya refugees.
Keywords: education, refugees, Rohingya, Myanmar, Bangladesh, Thailand, Malaysia.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a11
Zbigniew Klimiuk
Instytut Pracy i Spraw Socjalnych w Warszawie
Kształtowanie się polsko-niemieckich stosunków gospodarczych w latach 1929–1939
Streszczenie
Lata międzywojenne były okresem ścisłej zależności gospodarki Polski od gospodarki niemieckiej. Pozycja obu państw pod względem poziomu rozwoju potencjału gospodarczego była diametralnie różna. Polska jako dostawca surowców i jako rynek zbytu dla gotowych towarów znajdowała się w okresie międzywojennym w strefie zainteresowań handlowych Niemiec. Istniały przesłanki dla korzystnej wymiany handlowej z Polską. Rynek polski i rynek niemiecki były w większym stopniu rynkami kompensacyjnymi niż konkurencyjnymi. Niemcy posiadały dodatni bilans w handlu produktami gotowymi, ujemny we wszystkich innych grupach. Polska przeciwnie, miała ujemny bilans w handlu wyrobami gotowymi, dodatni w zakresie artykułów spożywczych, surowców i półfabrykatów. Na przeszkodzie szerokiemu rozwojowi stosunków gospodarczych polsko-niemieckich stały dążenia obydwu państw do zmiany struktury gospodarczej. Od 1937 r. Polska osiągała wyraźną przewagę importu nad eksportem w stosunkach z Niemcami. Począwszy już jednak od 1934 r. topniała nadwyżka wywozu nad przywozem. Świadczyło to o skuteczności niemieckich działań mających na celu uzyskanie dodatniego bilansu handlowego z Polską osiągniętych w trakcie rokowań nad umowami i porozumieniami gospodarczymi. Po zajęciu całej Czechosłowacji w marcu 1939 r. udział Niemiec w polskim handlu zagranicznym zwiększył się do 30%. Państwo polskie nie stało generalnie na mocnej pozycji przetargowej w trakcie rokowań gospodarczych z zachodnim partnerem. Polska mogła handlować głównie surowcami i płodami rolnymi. Dlatego też w kierunku ustalenia maksymalnych kwot wywozowych tych właśnie towarów nakierowane były działania polskich negocjatorów.
Słowa kluczowe: Polska, Niemcy, stosunki handlowe i gospodarcze, okres międzywojenny, umowy i porozumienia gospodarcze, wojna handlowa, dodatni i ujemny bilans handlowy.
Poland–Germany Economic Relations in 1929–1939
Abstract
The years between World Wars I and II saw close dependence of the Polish economy on the German economy. The positions of the two countries in terms of economic potential development differed widely. As a supplier of raw materials and a market for finished products, in the inter-war period Poland was in Germany’s trade interest zone. There were conditions for favourable trade with Poland. The Polish and German markets were compensating rather than competitive to each other. Germany had a positive balance of trade in finished products, negative in all other groups. In contrast, Poland had a trade deficit in the case of finished goods, a surplus in food, raw materials and semi-finished products. Both countries aspired to change their economic structures, which hampered broader development of Poland–Germany economic relations. From 1937, Poland noted a clear advantage of imports over exports in relations with Germany. However, the export surplus had started to diminish from 1934. It reflected the effectiveness of German measures aimed at obtaining a positive trade balance with Poland, taken during negotiations regarding economic contracts and agreements. After the invasion and occupation of Czechoslovakia in March 1939, Germany’s share in Polish foreign trade increased to 30%. In general, Poland did not enjoy a very strong bargaining position during economic negotiations with its Western partner. Poland could mainly trade in raw materials and agricultural produce. Therefore, the Polish negotiators endeavoured to set maximum export quotas for those goods.
Keywords: Poland, Germany, trade and economic relations, inter-war period, economic contracts and agreements, trade war, trade surplus and deficit.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a12
Anna Suska
Uniwersytet Warszawski
Siła słów u szczytu władzy. Porównanie przemówień inaugurujących prezydentury Lecha Kaczyńskiego i Andrzeja Dudy
Streszczenie
Niniejszy artykuł stanowi refleksję nad przemówieniami inaugurującymi prezydentury Lecha Kaczyńskiego i Andrzeja Dudy. Pierwsze przemówienie głowy państwa jest zapowiedzią celów prezydentury, wskazaniem obszarów, którymi chce zająć się głowa państwa, prezentacją jego osobowości i sposobu bycia. Celem artykułu było porównanie przemówień inauguracyjnych Lecha Kaczyńskiego i Andrzeja Dudy pod kątem treści oraz użytych środków lingwistycznych i retorycznych. Na potrzeby badania zastosowano technikę analizy źródeł, jakościową analizę treści oraz analizę korpusową i lingwistyczną przy pomocy programów Sketch Engine, WordSmith oraz Jasnopis.
Słowa kluczowe: Andrzej Duda, Lech Kaczyński, inauguracja, orędzie, porównanie, Prezydent RP.
The Power of Words at the Height of Power. A Comparison of the Speeches Inaugurating the Presidencies of Lech Kaczynski and Andrzej Duda
Abstract
This article is a reflection on the speeches inaugurating the presidencies of Lech Kaczynski and Andrzej Duda. The opening address of the head of state announces the goals of the presidency. It is also an indication of the areas that the head of state intends to handle, a presentation of their personality and manners. The article aims to compare Lech Kaczynski’s and Andrzej Duda’s inaugural speeches in terms of content, linguistic and rhetorical examination. The study was based on techniques of source analysis, qualitative content analysis, corpus and linguistic analysis, with the use of Sketch Engine, WordSmith and Jasnopis.
Keywords: Andrzej Duda, Lech Kaczynski, comparison, inauguration, President of the Republic of Poland, President’s speech.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a13
Jerzy Paśnik
Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie, filia w Pułtusku
Projekt ustawy o ochronie państwa polskiego przed roszczeniami dotyczącymi mienia bezspadkowego jako przykład populizmu prawnego
Streszczenie
Autor podejmuje rozważania, czy w polskiej rzeczywistości istnieje zjawisko populizmu prawnego, jakie są jego elementy konstytutywne i czy aktualnie są prowadzone prace legislacyjne nad aktami, które spełniają sformułowane kryteria populizmu. Jako punkt wyjścia autor przyjął założenie, że zauważone przez naukę prawa karnego zjawisko populizmu penalnego można rozpatrywać w szerszym aspekcie, obejmującym wszystkie dziedziny prawa i to zarówno na etapie jego tworzenia, jak i stosowania. Na tak rozumiany populizm prawny składają się, zdaniem autora, stworzony przez J. Widackiego algorytm populizmu penalnego i sformułowane przez T. Pietrzykowskiego założenia prawnego przeciwdziałania populizmowi w polityce oraz występujące w trakcie procesu legislacyjnego tendencje w uzasadnianiu konieczności zmian istniejącego prawa. W dalszej części powyższe założenia autor skonfrontował z treścią projektu ustawy o ochronie państwa polskiego przed roszczeniami dot. tzw. mienia bezspadkowego i jego uzasadnieniem, które pomijało uwarunkowania prawne o zasadniczym znaczeniu dla istoty regulacji. Powyższy zabieg doprowadził autora do końcowej konkluzji, że proponowana regulacja – aczkolwiek w zróżnicowanym stopniu – to spełnia wszystkie sformułowane w opracowaniu o kryteria do uznania go za przejaw populizmu prawnego.
Słowa kluczowe: populizm penalny, populizm prawny, mienie bezdziedziczne, mienie opuszczone, dziedziczenie przez Skarb Państwa.
The Draft Law on the Protection of the Polish State Against Claims Regarding Heirless Property as an Example of Legal Populism
Abstract
The author deliberates on whether legal populism is present in Polish reality, what the constitutive elements of the phenomenon are and whether draft laws meeting the formulated criteria of populism are currently the subject-matter of legislative work. As the starting point, the author adopted an assumption that the phenomenon of penal populism could be considered in a wider aspect encompassing all branches of law, at the stages of both the creation and application thereof. In the author’s opinion, legal populism – understood as assumed above – includes the penal populism algorithm created by J. Widacki and the principles of legal counteraction to populism in politics formulated by T. Pietrzykowski as well as trends in justifying the necessity to amend the current provisions of law emerging during the legislative process. Next, the author confronts the above assumptions with the proposed draft law on the protection of the Polish State against claims concerning the so-called heirless property and its justifi cation which disregarded legal conditions of principal importance to the substance of the regulation. The comparison has led the author to the fi nal conclusion that the proposed regulation – although to a varying degree – meets all the criteria of a sign of legal populism formulated in the study.
Keywords: penal populism, legal populism, heirless property, abandoned property, inheritance by the State.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a14
Agnieszka Rogozińska
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Organizacje pozarządowe wobec kwestii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej po 1989 r.
Streszczenie
Po 1989 r. organizacje pozarządowe funkcjonujące w polskim systemie prawnym podlegały dwóm ustawom: ustawie o stowarzyszeniach z dnia 7 kwietnia 1989 r. oraz ustawie o fundacjach z dnia 6 kwietnia 1984 r. Od tej pory organizacje te przeżywają renesans dzięki zwiększonej wolności stowarzyszenia i zakładania stowarzyszeń. Niektóre z nich tradycjami sprzed okresu przedwojennego zostały zrestrukturyzowane i podzieliły działalność statutową. Powstało też wiele nowych fundacji i stowarzyszeń zajmujących się problemami i potrzebami współczesnego społeczeństwa, w tym zagadnieniami bezpieczeństwa narodowego.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo narodowe, organizacje non-profit, organizacje pozarządowe, społeczeństwo obywatelskie, „trzeci sektor”.
Non-governmental Organisations and the National Security of the Republic of Poland after 1989
Abstract
After 1989, non-governmental organisations functioning in the Polish legal system were governed by two laws: the Associations Act of 7 April 1989 and the Foundations Act of 6 April 1984. At present, amended provisions have contributed to the renaissance of such organisations, thanks to greater freedom of association and of the establishment of associations. Some organisations, dating back to the pre-war period, underwent restructuring and divided their statutory activities. A number of new foundations and associations have been formed, to address the problems and needs of a modern society, including national security issues.
Keywords: national security, non-profit organisations, non-governmental organisations, civil society, third sector.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0419.a15
Adam Koseski
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Jubileusz XXV-lecia Akademii Humanistycznej in. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku (1994–2019)
Streszczenie
Celem artykułu jest przedstawienie miejsca i roli jaką pełniła Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku w nauce i środowisku lokalnym. Artykuł ukazuje się z okazji XXV-lecia postania uczelni.
Słowa kluczowe: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, nauka, profesorowie, studenci.
The Twenty-Five Anniversary of the Pultusk Academy of Humanities (1994–2019)
Abstract
The purpose of the article is to present the place and role played by the Pultusk Academy of Humanities in science and the local environment. The article appears on the occasion of the 25th anniversary of the university.
Keywords: Pultusk Academy of Humanities, science, professors, students.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a01
Dorota Dadas, Dariusz Faszcza, Elżbieta Stankiewicz
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Kalendarium XXV-lecia Akademii Humanistycznej in. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku (1994–2019)
Streszczenie
Zestawienie zawiera, spis dokonań i najważniejszych wydarzeń naukowych, kulturalnych oraz sportowych w okresie funkcjonowania Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. Tekst został opracowany z okazji XXV-lecia postania uczelni.
Słowa kluczowe: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, nauka, profesorowie, studenci.
Calendar of the Twenty-Five Anniversary of the Pultusk Academy of Humanities (1994–2019)
Abstract
The tally includes, list of achievements and the most important scientific, cultural and sporting events during the functioning of the Pultusk Academy of Humanities in Pułtusk. The text was prepared to celebrate the 25th anniversary of the university.
Keywords: Pultusk Academy of Humanities, science, professors, students.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a02
Urszula Świderska-Włodarczyk
Uniwersytet Zielonogórski
Litwa i Litwini jako integralna część Rzeczypospolitej w polskiej świadomości epoki nowożytnej (XVI–XVII w.)
Streszczenie
W XVI i XVII w. Litwa i Litwini zajmowali istotne miejsce w staropolskiej świadomości. Świadczą o tym opinie ówczesnych intelektualistów. To oni w głównej mierze zabierali głos na poziomie teoretycznym. Te opinie pozostawały w zgodzie z opiniami szlacheckimi, choć cechowały się większym praktycyzmem i lakonicznością. Każda z nich potwierdzała tezę o podmiotowym wizerunku Wielkiego Księstwa Litewskiego i jego mieszkańców. Na kształt tego wizerunku składały się oceny o charakterze etnogenicznym, dynastycznym, politycznym, ustrojowym, patriotycznym, religijnym i kulturowym. Wszystkie one, mimo nieznacznych różnic, w zasadniczym kształcie pozostawały spójne i pozytywnie wartościowały obecność Litwy i jej mieszkańców w strukturze państwa. Pamiętano bowiem, że symbioza Korony i Litwy stanowiła warunek wartości nadrzędnej – potęgi Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Słowa kluczowe: Litwa, Korona Polska, Rzeczpospolita Obojga Narodów, świadomość XVI–XVII w.
Lithuania and the Lithuanians as an Integral Part of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the Awareness of the Poles of the Modern Era (XVI–XVII Centuries)
Abstract
In the 16th and 17th centuries Lithuania and the Lithuanians played an important role in the Old Polish awareness. This is evidenced by the opinions of the intellectuals of that time. They mainly expressed their opinion at the theoretical level. These opinions were in line with the opinions of the nobility, although they were more practical and laconic. Each of them confirmed the thesis about the subjective image of the Grand Duchy of Lithuania and its inhabitants. The shape of this image was of ethno genic, dynastic, political, patriotic, religious and cultural character. All of them, in spite of slight differences, basically remained coherent, and positively evaluated the presence of Lithuania and its inhabitants in the structure of the state. It was remembered throw, that the symbiosis of the Crown and Lithuania was a condition of the supreme nature – namely the power of the Polish-Lithuanian Commonwealth.
Keywords: Lithuania, the Crown of Poland, the Polish-Lithuanian Commonwealth, the awareness of the 16th–17th centuries.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a03
Joanna Gierowska-KałłaurPolska Akademia Nauk w Warszawie, Instytut Historii
Dlaczego nie doszło do Unii, której nie było?
Streszczenie
Tekst jest próbą odpowiedzi na pytanie, dlaczego Wilno zachowało daleko posuniętą rezerwę wobec propozycji reaktywacji unii przedstawionej przez Józefa Piłsudskiego w Odezwie do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (22 kwietnia 1919 r.) w oswobodzonym od bolszewików mieście. W czasie wojny polsko-sowieckiej J. Piłsudski podejmował liczne działania w celu doprowadzenia do odrodzenia unii lubelskiej w nowoczesnym, XX-wiecznym kształcie. Na niepowodzenie tej polityki federacyjnej miały głównie wpływ konsekwencje niemieckiej polityki specjalnej prowadzonej w latach 1915–1918 na terenie niemieckiej okupacji części ziem byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego, tzw. Ober-Ost. Polityka Niemców mająca na celu osiągnięcie własnej dominacji politycznej i gospodarczej na okupowanym terytorium wykorzystywała ambicje polityczne innych niż polska narodowości, starała się o antagonizowanie przedstawicieli różnych grup narodowych z najsilniejszą i najniebezpieczniejszą dla niemieckich interesów na terytorium byłej Rzeczpospolitej Obojga Narodów grupą polską. W tej sytuacji liderzy litewscy i białoruscy pozostający pod okupacją niemiecką nie widzieli korzyści płynących z ewentualnego sojuszu z Polakami, a posunięcia mające wymowę antypolską przynosiły im konkretne dotacje ze strony niemieckich okupacyjnych władz wojskowych. Próby porozumienia się polityków polskich, litewskich i białoruskich kończyły się, zatem niepowodzeniem, zwiększały się natomiast sprzeczności interesów spadkobierców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego (16 lutego 1918 r. Litwini ogłosili po raz drugi niepodległość, 25 marca 1918 r. liderzy BRL wydali III Hramotę, 11 listopada 1918 r. proklamowano powstanie pierwszego litewskiego rządu, 11 grudnia 1918 r. członkowie żydowskiej starszyzny weszli do litewskiej Taryby). Wejście bolszewików do Wilna dodatkowo zantagonizowało Polaków i Żydów. Niezależnie od narodowości mieszkańcy Wilna odnieśli się, więc nieufnie do idei federacji. Nie była, zatem możliwa realizacja projektu systemu (ew. unii) państw buforowych, oddzielających Polskę od Rosji. W wyniku politycznej klęski polityki federacyjnej po podpisaniu traktatu ryskiego na terenie b. Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie było już silnego związku narodów mogącego skutecznie stawić opór różnego rodzaju ekspansji – czy to ze wschodu, czy z zachodu.
Słowa kluczowe: wielka wojna, lata 1915–1921, Ober-Ost, Wilno, Litwa, Niemcy, Polacy, Litwini, Białorusini, Żydzi, polityka specjalna, unia, federacja, Józef Piłsudski.
Why the Union That Wasn’t Actually Failed?
Abstract
The present study is an attempt to answer the question as to why the residents of Vilnius displayed such reluctance towards the idea of reactivating an international union, put forth by Józef Piłsudski in his “Proclamation to the inhabitants of the former Grand Duchy of Lithuania” (22 April 1919) in this city recently liberated from the Bolsheviks. During the Polish-Soviet War, Piłsudski undertook extensive efforts aimed at reviving the Union of Lublin in a modern, 20th-century form. The failure of the federalist concept resulted primarily from the consequences of the German special policy conducted in the years 1915–1918 in the German-occupied portion of the lands of the former Grand Duchy of Lithuania, known as Ober-Ost. The German strategy, aimed at achieving political and economic domination in the occupied territories, exploited the political ambitions of all national circles other than Polish by antagonizing the representatives of various ethnic groups with the strongest and most dangerous group within the former Polish-Lithuanian Commonwealth, i.e. the Poles. In this situation, Lithuanian and Belarusian leaders under German occupation saw no benefi t in a possible alliance with Poles, especially that anti-Polish measures were rewarded with subsidies from the German occupation military authorities. All attempts at a compromise made by Polish, Lithuanian and Belarusian politicians proved unsuccessful, while conflicts of interest between the successors of the former Grand Duchy of Lithuania grew (on 16 February 1918, the Lithuanian side declared independence for the second time; on 25 March 1918 the leaders of the BNR issued their Third Charter; on 11 November 1918 the formation of the fi rst Lithuanian government was proclaimed, and on 11 December 1918 the Jewish elders joined the Lithuanian Taryba). The Bolsheviks’ entry into Vilnius antagonised the Polish and Jewish populations even further. In summary, the citizens of Vilnius were sceptical of the federalist concept regardless of their nationality. Implementing a system (or union) of buffer states separating Poland from Russia was therefore out of the question. Due to the ultimate failure of the federalist policy sealed by the signing of the Peace of Riga, no powerful multinational union would emerge in the territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth to effectively put a halt to any later expansionist attempts, either from the East or from the West.
Keywords: Great War, 1915–1921, Ober-Ost, Vilnius, Lithuania, Germans, Poles, Lithuanians, Belarusians, Jews, special policy, union, federation, Józef Piłsudski.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a04
Jerzy Juchnowski, Sebastian Juchnowski
Uniwersytet Wrocławski
Koncepcje unijno-federalistyczne w polskiej myśli politycznej na tle integracyjnych idei europejskich
Streszczenie
Idee federacyjno-integracyjne były stałą wartością europejskiej myśli politycznej, szczególnie zaś polskiej. W starożytności pojawiła się ta idea już u Greków i była materializowana w postaci związków państw oraz związków religijnych, zwanych amfiktioniami. Idee te i jej realizacje były kontynuowane w średniowiecznej Europie. Idea uniwersalizmu chrześcijańskiego oraz nadanie jej charakteru i działalności politycznej wzbogaciły zasady integracyjne (w europejskiej myśli politycznej). Już w okresie państwa Franków Karol Wielki próbował odbudować, częściowo w zmienionym kształcie i formie, Imperium Romanum. Następnie te założenia doktrynalne w praktyce realizowało wczesne cesarstwo niemieckie. Polska myśl polityczna znalazła się w zachodnioeuropejskim nurcie integracyjnym. Początki tego zjawiska można już dostrzec w dobie piastowskiej. Jednak rozwinięcie idei i praktyki integracyjnej nastąpiło w dobie Jagiellonów. Polskie zasady integracyjne nawiązywały mocno do rzymskich rozwiązań. Głównie chodziło o zasadę, że zasadniczą wartością integracji jest stanowe społeczeństwo obywatelskie, wspólny katalog aksjologiczny oparty na chrześcijaństwie, wspólny system prawny, przy zachowaniu odrębności krajowych i regionalnych. Te idee i zasady były istotnymi składowymi polskiej myśli politycznej aż do lat nam obecnych. Są one widoczne w założeniach teoretycznych polskich partii politycznych XIX i XX w. oraz wśród części polskich pisarzy politycznych XXI w. Pod wpływem zmian cywilizacyjnych i społecznych w świecie, Europie i Polsce niektóre założenia teoretyczne koncepcji integracyjnych uległy zmianom. Przykładowo, pojęcie społeczeństwa obywatelskiego, treści pojęć: federacji i konfederacja, mocarstwowość, relacje między polityką a ekonomią oraz systemem wartości. Jednak generalne założenia integracyjne w europejskiej, a szczególnie polskiej myśli politycznej zostały zachowane. Można to zaobserwować w obecnej polityce III RP. Inną kwestią jest próba realizacji integracji w Europie Środkowej. Konkretyzacja koncepcji integracji Europy Środkowej i przemyślana intelektualnie jej realizacja są niezbędne.
Słowa kluczowe: europejska myśl polityczna, polska myśl polityczna, ideologia a praktyka polityczna, integracja, federalizm, uniwersalizm, społeczeństwo obywatelskie, idea jagiellońska, Europa Środkowa.
Federalist Concepts in Polish Political Thought on the Background of European Integration Ideas
Abstract
The ideas of federation and integration were of the highest importance in the European and especially polish political thought. Ancient Greeks initially conceived those ideas in the early classical period. At that time, these ideas were implemented in the form of association of polis (states) and religious associations of states, called “amphictyonies.” Greek ideas were later continuously developed in the Middle Ages. During that period, the idea of Christian universalism became political. It resulted in the enhancement of integration principles of European political thought. Already then, during the Carolinian period, Charles the Great tried to restore the Roman Empire in a partially new and distinct form. His doctrinal assumptions were later realized in practice by the early German Empire. Polish political thought is also to be found in the West European integration currents
already since the Piast era. But the idea of integration reached its theoretical and practical maturity during the Jagiellonian period. Polish principles of the political integration referred strongly to the roman solutions. In general, those principles were based on the estate civil society, Christianity as the axiological foundation and common legal system which maintained regional separateness. These ideas and principles were always important components of Polish political thought and still are up to modern times. These principles are visible in the theoretical assumptions of Polish political parties of the 19th and 20th centuries, and among some Polish political writers of the 21st century. Under the influence of civilizational and social changes in the world, Europe and Poland, some theoretical assumptions of integrational concepts have changed, among others: the notion of civil society, as well as the content of concepts like federation, confederation, and superpower. Likewise, the conceptualization of relationships between politics, economy, and the axiological system also evolved. However, core assumptions of the integration have been preserved in European and Polish political thought, which can be
seen in the contemporary politics of Poland. Integration of Central Europe is a more complex and specific question. Practical implementation of it begs distinct theoretical considerations.
Keywords: European political thought, polish political thought, ideology, and political praxis, integration, federalism, universalism, civil society, Jagiellonian Idea, Central Europe.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a05
Stanisław Stępka
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Współpraca regionalna w Europie Środkowo-Wschodniej w koncepcjach Międzynarodowej Unii Chłopskiej
Streszczenie
Międzynarodowa Unia Chłopska w swoim programie za najważniejsze zadania uznała: powstrzymanie ekspansji komunizmu, walkę o wolność i demokrację, rozszerzenie współpracy gospodarczej przez państwa Europy Środkowo-Wschodniej oraz poszukiwanie nowych form działania. Przywódcy Unii zakładali, że po upadku komunizmu i wybiciu się na niepodległość narodów tej części Europy należy przystąpić do zacieśniania współpracy wewnątrzregionalnej i kontynentalnej. Przewidywano utworzenie trzech federacji regionalnych. Zakładano, że będą one współtworzyć strukturę obejmującą cały kontynent europejski. Zgodnie z przyjętymi koncepcjami miały stanowić jedność pod względem politycznym, gospodarczym, społecznym i kulturalnym. Federacje regionalne byłyby swego rodzaju kluczem do przywrócenia politycznej i kulturowej jedności Starego Kontynentu. W wyniku urzeczywistnienia tych założeń Europa Środkowo-Wschodnia miała stanowić pomost między Wschodem i Zachodem. Miała także zabezpieczać ten region przed zagrożeniem ze strony Związku Radzieckiego i Niemiec.
Słowa kluczowe: Międzynarodowa Unia Chłopska, Europa Środkowo-Wschodnia, niepodległość, współpraca, federacja.
Regional Cooperation in Central and Eastern Europe in the Concepts of the International Peasant Union
Abstract
In its program, the International Peasant Union recognized the following tasks as the most important: halting the expansion of communism, fighting for freedom and democracy, expanding economic cooperation between the countries of Central and Eastern Europe and seeking new forms of action. Union leaders assumed that after the fall of communism and the independence of the peoples of this part of Europe, it was necessary to proceed with strengthening intra-regional and continental cooperation. The creation of three regional federations was envisaged. It was assumed that they would, co-create a structure covering the entire European continent. According to the adopted concepts, they were supposed to constitute unity in political, economic, social and cultural terms. Regional federations were expected to be a kind of key to restoring the political and cultural unity of the Old Continent. As a result of these assumptions, Central and Eastern Europe was supposed to be a bridge between the East and the West. It was also supposed to protect this region against the threat of the Soviet Union and Germany.
Keywords: The International Peasant Union, Central and Eastern Europe, independence, cooperation, federation.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a06
Krzysztof Koźbiał
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Proces rozszerzenia Unii Europejskiej na obszar Bałkanów Zachodnich jako wyzwanie dla przyszłości integracji kontynentu
Streszczenie
Rozszerzenie Unii Europejskiej w kierunku Bałkanów pozostaje procesem niedokończonym. Szanse na członkostwo mają Serbia, Czarnogóra, Albania, Północna Macedonia, być może także Bośnia i Hercegowina oraz Kosowo. Aby mogło do tego dojść, muszą one jednak sprostać określonym wyzwaniom. Rok 2018 będzie być może w przyszłości określany jako przełom, gdyż po wielu latach Bruksela powróciła do spotkań na szczycie z państwami regionu, przedstawiając nową agendę integracyjną i perspektywę członkostwa w UE Serbii i Czarnogóry w 2025 r. Wydaje się, że jest to ostatni moment na włączenie tych państw w orbitę zainteresowań Unii, tym bardziej że inni gracze (Chiny, Rosja, Turcja) także angażują się w tej części kontynentu.
Słowa kluczowe: Bałkany, rozszerzenie UE, integracja europejska, Serbia, Albania, Czarnogóra, Macedonia, Bośnia i Hercegowina, Kosowo.
The European Union’s Western Balkans Enlargement as a Challenge for the Future Integration on the European Continent
Abstract
The enlargement of the European Union towards the Western Balkans remains an unfinished process. Serbia, Montenegro, Albania, and Northern Macedonia, perhaps also Bosnia and Herzegovina and Kosovo, have perspective for membership. For this to happen, however, they must meet specific challenges. The 2018 will perhaps be referred to as a breakthrough since after many years Brussels has returned to summit meetings with the countries of the Western Balkan region and it has been presenting a new integration agenda and the prospect of EU membership of Serbia and Montenegro in 2025. This seems to be the last moment to include these countries, which are in the orbit of the Union’s interests. This is even more important for the EU as other players (China, Russia, Turkey) are also involved in this part of the continent.
Keywords: Western Balkans, EU enlargement, European integration, Serbia, Albania, Montenegro, Macedonia, Bosnia and Herzegovina, Kosovo.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a07
Monika Maria Brzezińska
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Zwykły gracz czy ukryty hegemon? Przywództwo międzynarodowe i potęga RFN w Unii Europejskiej
Streszczenie
Czy RFN to współczesny hegemon Europy? Czy też może pełni rolę stabilizatora, konserwatysty lub też europejskiego rewizjonisty? Te pytania nurtują nie tylko państwa członkowskie UE, ale także samych Niemców, którzy częstokroć sami o sobie mówią jako o „połowicznym hegemonie” właśnie, zbyt silnym, by nie dominować, i zbyt słabym, by zdominować. Niniejszy artykuł stanowi, próbę spojrzenia zarówno na pozycję, jak i na rolę, jaką odgrywają obecnie Niemcy w konstruowaniu UE. Za podstawę prowadzonych rozważań przyjęto teorię realizmu, która to nie tylko sprawdza się w badaniach nad przywództwem międzynarodowym, ale także w sposób niezmiernie wyraźny je zarysowuje i prezentuje.
Słowa kluczowe: UE, Niemcy, potęga, hegemonia, interesy narodowe, tożsamość.
An Ordinary Player or a Hidden Hegemon? International Leadership and the German Power in the UE
Abstract
Is the Federal Republic of Germany the modern Hegemon of Europe? Does it rather play the role of the Stabilizer, the Conservative or the European Revisionist? This question is frequently asked not only by the Members States of the European Union, but also the Germans themselves, who often claim to be the “semi Hegemon” – too strong not to dominate and too weak to dominate at the same time. This article presents an overview on the position and the role Germany is currently playing in the construction of the UE. The assumptions are based on the theory of realism, which can be used not only for research on international leadership, but also outlines and presents it in an explicit way.
Keywords: EU, Germany, power, hegemony, national interests, identity.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a08
Piotr Swacha
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Integracja europejska i współpraca regionalna w koncepcjach programowych parlamentarnych partii ludowych w Polsce (1989–2004)
Streszczenie
Celem artykułu jest analiza założeń programowych dotyczących polityki zagranicznej, które zostały sformułowane przez partie ruchu ludowego po roku 1989. Obszarem zainteresowania były kwestie stosunku do integracji europejskiej, koncepcji współpracy regionalnej, relacji Polski z sąsiadami, polskiej obecności w NATO oraz przyszłej wizji Unii Europejskiej. Analiza obejmuje programy przedwyborcze z lat 1991, 1993, 1997, 2001, jak również dokumenty programowe ogłoszone w 1989 r. przez dwa ugrupowania ruchu ludowego, które w tym okresie rozpoczęły swoją działalność. Badanie odnosi się do koncepcji wypracowanych przez: PSL „O”, PSL „S”, PSL, SLCh, SKL, Samoobronę RP.
Słowa kluczowe: polityka zagraniczna, integracja, współpraca regionalna, ruch ludowy.
European Integration and Regional Cooperation in the Parliamentary People`s Parties` Electoral Programs (1989–2004)
Abstract
The aim of the article is to analyze the program assumptions of foreign policy, formulated by Polish people`s parties after the year 1989. The area of the interests are: attitudes to the process of European integration, concepts of regional cooperation, relations with neighboring countries, Polish presence in NATO and future vision of European Union. The analysis concerned pre-election programs from the years: 1991, 1993, 1997, 2001, as well as documents created in the year 1989, when two people`s parties were created. The study covered concepts developed by: PSL “O”, PSL “S”, PSL, PL, SLCh, SKL, Samoobrona RP.
Keywords: foreign policy, integration, regional cooperation, people’s movement.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a09
Tomasz Nałęcz
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Geneza rządu Tadeusza Mazowieckiego – aktorzy pierwszego i drugiego planu
Streszczenie
Artykuł jest nowym politologicznym wyjaśnieniem genezy rządu T. Mazowieckiego. Omawia rozwój wydarzeń politycznych w 1989 r. od zawarcia kontraktu okrągłego stołu do podjęcia decyzji o powołaniu pierwszego od 1945 r. niekomunistycznego premiera w Polsce. Za najważniejszy czynnik sprawczy tego zwrotu uznaje społeczne protesty wywołane decyzją rządu Rakowskiego o urynkowieniu cen żywności. Przeraziły one gen. W. Jaruzelskiego i jego najbliższych współpracowników: gen. Cz. Kiszczaka i gen. F. Siwickiego. Obawiając się społecznego buntu, generałowie porozumieli się z hierarchami Kościoła i uzgodnili powołanie na premiera wskazanego przez episkopat T. Mazowieckiego. Artykuł docenia znaczenie czynnika uważanego dotąd za główną przyczynę powstania rządu T. Mazowieckiego, czyli rozbicie przez L. Wałęsę koalicji PZPR z ZSL i SD, ale przypisuje mu mniejszą od buntu społecznego rolę sprawczą.
Słowa kluczowe: okrągły stół, wybory z 4 czerwca 1989 r., gen. Wojciech Jaruzelski, Episkopat Polski, urynkowienie cen żywności, rząd Tadeusza Mazowieckiego.
The Genesis of Tadeusz Mazowiecki’s Government – Main and Secondary Characters
Abstract
This political science article proposes a new explanation of the genesis of T. Mazowiecki’s government. It describes the political events of 1989 from the conclusion of the Round Table contract to the decision on the designation of the first noncommunist Prime Minister in Poland since 1945. The article identifies the public protest initiated by Rakowski’s government’s decision to subject food prices to market forces as the reason for this development. Fearing a revolt, General W. Jaruzelski and his closest collaborators, General Cz. Kiszczak and General F. Siwicki, came to an understanding with Church hierarchy, and agreed to designate the episcopacy’s choice – T. Mazowiecki – as Prime Minister. The article recognizes that L. Wałęsa’s efforts to split the coalition of the Polish United Workers Party with the United People’s Party and the Alliance of Democrats played an important role in the creation of T. Mazowiecki’s government, however it attaches more importance to public protest, contrary to the current scientific consensus.
Keywords: Round Table, 1989 Polish legislative election, Wojciech Jaruzelski, Polish episcopacy, food prices, Tadeusz Mazowiecki’s government.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a10
Magdalena Skorupska
Uniwersytet Warszawski
Frekwencja w wyborach do Sejmu w Polsce w latach 2001–2015 – perspektywa geograficzna
Streszczenie
Proces wolnych i demokratycznych wyborów przeprowadzony w społeczeństwie obywatelskim zakłada wysoką partycypację w akcie głosowania. Niska frekwencja wskazuje na pewne dysfunkcje w systemie politycznym, w tym także wyborczym. Mogą też być symptomem poważnych problemów politycznych i społecznych. Powyższy artykuł zbiera i weryfikuje różne przyczyny niskiej frekwencji w wyborach do Sejmu w latach 2001–2015, a w szczególności przyczyny zróżnicowania przestrzennego tego zjawiska. Wyniki wykonanych badań wskazują, że na tym polu istnieje jeszcze wiele niewyjaśnionych hipotez. Różnice w wysokości frekwencji między regionami są jednak wciąż zauważalne.
Słowa kluczowe: wybory, wybory parlamentarne, geografia wyborcza, frekwencja wyborcza.
Voter Turnout in Polish Parliamentary Elections in 2001–2015 – Geographical Perspective
Abstract
The process of free and democratic elections conducted in the civil society assumes high participation in the voting act. Low voter turnout indicates some dysfunctions in the political system, including electoral system. They can also be a symptom of serious political and social problems. The above article gathered and verifies different reasons of the low voter turnout in the Sejm elections in 2001–2015, and in particular the reasons for spatial diversity of this phenomenon. The results of the research indicate that there are many unexplained hypotheses in this field. However, the differences in voter turnout between regions are still noticeable.
Keywords: elections, parliamentary elections, electoral geography, voter turnout.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a11
Katarzyna Kopeć
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
W kierunku centralnego zarządzania polityką kulturalną. Analiza dyskursu programów wyborczych Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości
Streszczenie
Decentralizacja stała się jednym ze strategicznych celów transformacji ustrojowej w Polsce po upadku reżimu komunistycznego w 1989 r. Proces przemian objął również decentralizację sektora kultury. Ten kierunek zmian został jednak obecnie zahamowany lub też odwrócony w wielu sferach. Celem artykułu jest analiza dyskursu w obszarze procesu centralizacji/decentralizacji polityki kulturalnej na podstawie zapisów deklaratywnych zawartych w programach partii politycznych Platformy Obywatelskiej ogłoszonych przed wyborami w 2007 i 2011 r. oraz Prawa i Sprawiedliwości przed wyborami w 2014 r. Głównymi osiami badania były zagadnienia związane z podejściem do zarządzania w kulturze oraz w zakresie wartości, jakie wspierać ma sankcjonowana przez państwo kultura.
Słowa kluczowe: centralizacja, decentralizacja, polityka kulturalna, zarządzanie.
Towards Centralized Management in Cultural Policy. Discourse Analysis Based on Election Programs of the Civic Platform Liberal-Conservative Party and Law and Justice Right-Wing Political Party
Abstract
Decentralization was one of the strategic mottos of system transformation in Poland after the fall of communism In 1989. These transformation processes encompassed also the sector of culture. Now, this strong trend towards decentralization has been mitigated or even reversed in various areas. The aim of the article is discourse analysis of centralization/decentralization of cultural Policy based on declarations of election programs of the Civic Platform (before elections in 2007 and 2011) and Law and Justice before elections in 2014. The key research axis was the way of managing culture and the understanding of values, which state-based culture has to support.
Keywords: centralization, decentralization, cultural policy, management.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a12
Agnieszka Ziętek
Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie
Otoczenie społeczne a decyzje polityczne podejmowane na szczeblu lokalnym. W poszukiwaniu warunków skutecznej partycypacji społecznej
Streszczenie
Celem artykułu jest analiza relacji między władzami lokalnymi (samorządem lokalnym) a środowiskiem społecznym oraz określenie czynników, które wpływają na te relacje w sposób pozytywny i rozwijający. Główna hipoteza postawiona w artykule brzmi: rodzaj relacji i komunikacji między środowiskiem społecznym a władzami lokalnymi wpływa na zakres uczestnictwa obywateli w procesach decyzyjnych na poziomie lokalnym. Możliwe jest zatem określenie warunków umożliwiających wzmocnienie jakości tego procesu (czyli zwiększenie rzeczywistej partycypacji społecznej) na poszczególnych etapach procesu decyzyjnego.
Słowa kluczowe: partycypacja społeczna, decydowanie polityczne, skuteczna komunikacja.
Social Environment and Political Decisions Taken at the Local Level. In Searching of Conditions for Effective Social Participation
Abstract
The aim of the article is to analyze the relationship between local authority (local government) and social environment and to identify factors that affect these relationships in a positive and developing way. The main hypothesis is that the type of relationship and communication between the social environment and local authorities affects the scope of citizens’ participation in decision-making processes at the local level. It is possible, therefore, to specify conditions enabling the quality of this process to be strengthened at particular stages of decision-making process.
Keywords: social participation, political decision-making, effective communication
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a13
Adam Kucharski
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
Wybrane skutki społeczno-polityczne nieuporządkowanych pożyczek
Streszczenie
Obowiązujący system monetarny jest oparty o pieniądz dłużny. Jego kreatorem są głównie banki komercyjne. System zaciągania długów w instytucjach prywatnych niesie ze sobą niebezpieczeństwo uzależnienia. Państwa zależne od swoich wierzycieli zawsze będą podatne na naciski polityczne. Problem jest tym większy, im bardziej system, w ramach którego pieniądze są pożyczane, wymyka się spod kontroli publicznoprawnej. Istotną rolę odgrywa w nim również poziom moralności obsługujących go ludzi. Wydaje się, że obecny system tworzenia pieniądza publicznego nie jest zadowalający, czego dowodem są powtarzające się cyklicznie kryzysy. Stąd konieczność zmian zarówno na płaszczyźnie instytucji, jak i etyki rynków finansowych.
Słowa kluczowe: pożyczka, odsetki, dług publiczny, rynki finansowe, etyka.
Socio-Political Consequences of Disordered Loans (Selected Issues)
Abstract
The current monetary system is based on debt money. Its creators are mainly commercial banks. The debt collection system in private institutions carries the risk of addiction. Countries dependent on their creditors will always be susceptible to political pressure. The problem is the greater, the more the system under which money is borrowed, escapes public-law control. An important role is also played by the level of morality of people serving it. It seems that the current system of creating public money is not satisfactory, a evidenced by repeat crises. Hence, there is the necessity of changes both at the level of institutions and the ethics of financial markets.
Keywords: loan, interest, public debt, financial markets, ethics.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a14
Joanna Stepaniuk
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Skierniewicach
Integracja i polityka integracyjna wobec imigrantów: analiza dokumentów Unii Europejskiej i polskiego ustawodawstwa
Streszczenie
Artykuł stanowi usystematyzowane omówienie problematyki integracji imigrantów w społeczeństwie przyjmującym przy jednoczesnym zwróceniu uwagi na obowiązującą zarówno w Unii Europejskiej, jak i w Polsce politykę integracyjną wobec cudzoziemców. W pierwszej części artykułu ukazano podstawy prawne zaangażowania Unii Europejskiej w dziedzinie integracji cudzoziemców oraz kompetencje Unii do podejmowania działań i regulacji w tym zakresie. Szczególne miejsce w strukturze artykułu stanowi przedstawienie najważniejszych aktów prawa unijnego dotyczących bezpośrednio lub pośrednio kwestii integracji cudzoziemców oraz podejmowanych przez Unię działań w tej dziedzinie. W części końcowej artykułu przeanalizowano problematykę polityki integracyjnej w Polsce oraz próbowano określić konieczne działania w tym zakresie.
Słowa kluczowe: imigranci, integracja, polityka integracyjna, Unia Europejska, Polska.
Integration and Integration Politics Related to the Immigrants: the Analysis of the European Union Documents and Polish Law
Abstract
The article pertains the systematized discussion on immigrant integration problems in the society that have accepted them and at the same time pays attention to obligatory policy of the foreigners’ integration both in the European Union and Poland. In the first part of the article law regulations of the European Union’s engagement into the field of foreigners’ integration and the expertise of the EU to make activities and regulations in that area are presented. The presentation of the most important European Union’s law regulations directly or indirectly regarding to the issue of foreigners integration and activities taken by the European Union in that branch constitute the special part of the article. In the last part the integration policy in Poland has been studied in step with the attempt of depicting necessary actions in that area.
Keywords: immigrants, integration, integration policy, European Union, Poland.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a15
Paweł Olbrycht
Akademia Wojsk Lądowych im. Gen. Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu
Wpływ zjawiska migracji na poziom bezpieczeństwa publicznego Stanów Zjednoczonych
Streszczenie
Celem artykułu było zbadanie wpływu zjawiska migracji na poziom bezpieczeństwa publicznego Stanów Zjednoczonych jako przykładu kraju składającego się niemal w całości z imigrantów bądź ich potomków. Do realizacji celu posłużono się studium przypadku wybranych grup narodowych wraz z analizą historyczną ich znalezienia się na kontynencie północnoamerykańskim, wskazaniem głównych obszarów występowania oraz charakterystyką prowadzonych działań przestępczych. Dokonano także analizy amerykańskiego prawa migracyjnego od początku istnienia tego państwa. W artykule wykorzystano metodę analizy źródeł oraz danych wtórnych pochodzących z instytucji bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych oraz z okresowych spisów ludności.
Słowa kluczowe: Stany Zjednoczone, migracje, bezpieczeństwo, imigranci.
The Impact of Migration on the Level of Public Security in United States
Abstract
The purpose of this article was to explore the impact of migration on the level of public safety in United States as an example of a country consisting close entirely of immigrants or their scions. The case study of selected national groups, along with historical analysis of their presence on the North American continent, indicates the main areas of occurrence and characteristics of criminal activities. An analysis of the American migration law has been made since the beginning of this state. A methodology was used to analyze sources and secondary data from national security institutions of United States and periodic censuses.
Keywords: United States, migration, security, immigrants.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a16
Mariusz Róg
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Współpraca bilateralna policji Polski i Litwy (w świetle umów i porozumień)
Streszczenie
Artykuł dotyczy współpracy między policjami Polski i Litwy. W pierwszej części dokonano syntetycznego omówienia uwarunkowań współpracy państw Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego i współpracy policyjnej. Wskazano kształtowanie się instytucji prawnych współpracy państw Unii Europejskiej w dziedzinie bezpieczeństwa. W kolejnej części zatytułowanej „Uwarunkowania współdziałania policji Polski i Litwy w ramach Schengen” zaprezentowano zagadnienia związane z podstawami prawnymi współpracy polskiej policji z policjami innych państw, kwestie wymiany informacji oraz instrumenty transgranicznej współpracy policyjnej w strefie Schengen. W części trzeciej opracowania w układzie chronologicznym zaprezentowano umowy, porozumienia i inne dwustronne dokumenty, które dały podstawy prawne i możliwość faktycznej współpracy policyjnej między sąsiadującymi krajami. Omówiono wynikające z nich zakresy, formy i metody współdziałania.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo, współpraca, policja, Litwa, Polska, umowy międzynarodowe.
Bilateral Cooperation Between the Police of Poland and Lithuania (in the Light of Contracts and Agreements)
Abstract
The article concerns cooperation between the Polish and Lithuanian police. The first part synthetically describes the conditions of cooperation between the European Union countries in the field of internal security and police cooperation. The formation of legal institutions for cooperation of European Union countries in the field of security was indicated. The next part, entitled “Conditions for cooperation between the Polish and Lithuanian police within Schengen”, presents issues related to the legal basis for cooperation of Polish police with other countries’ police, information exchange and instruments of cross-border police cooperation in the Schengen area. In the third part of the study, in a chronological order, agreements and other bilateral documents that gave the legal basis and the possibility of effective police cooperation between neighboring countries were presented. The ranges, forms and methods of interaction that arise from the documents are discussed.
Keywords: security, cooperation, police, international agreements, Lithuania, Poland.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a17
Kamil Gefert
Wosjkowa Akademia Techniczna w Warszawie
Definiowanie zagrożeń i źródeł zagrożeń dla bezpieczeństwa operacji lotniczych w lotnictwie ogólnym
Streszczenie
Właściwe pojmowanie zagrożeń i ich źródeł w sensie definicyjnym jest istotne, aby prawidłowo stosować te pojęcia w sferze bezpieczeństwa w różnych sektorach i systemach. Autor proponuje rozumienie tych pojęć według ściśle określonego paradygmatu, polegającego na wyodrębnieniu nieabstrakcyjnych źródeł zagrożeń, z których liniowo wynikają różne zagrożenia. Należy, więc postrzegać zagrożenia jako zdarzenia niekorzystne, które wynikają z konkretnych źródeł. Słuszność postulowanych koncepcji autor testuje na przykładzie bezpieczeństwa operacji lotniczych w lotnictwie ogólnym.
Słowa kluczowe: zagrożenia, źródła zagrożeń, operacje lotnicze, lotnictwo ogólne.
Defining Threats and Sources of Threats to the Safety of Aviation Operations in General Aviation
Abstract
Proper understanding of threats and their sources in the definitional sense is important to correctly apply these concepts in the sphere of safety in various sectors and systems. The author proposes to understand these concepts according to a strictly defined paradigm, consisting in the separation of not abstract sources of threats, which linearly result in various threats. Therefore, threats should be perceived as unfavorable events that result from specific sources. The author tests the correctness of the postulated concepts on the example of the safety of air operations in general aviation.
Keywords: threats, sources of threats, air operations, general aviation.
DOI: doi.org/10.34765/sp.0319.a18
Nr 2(59)/2019
Marek Ilnicki
Tomasz Słomka
Uniwersytet Warszawski
Współczesny rozwój polityk sektorowych na przykładzie polityki transportowej jako pole dla badań politologicznych
Streszczenie
W artykule poruszono kwestię przedmiotu politologii i zasadność jego szerszej interpretacji. W danym podejściu stosunki polityczne obejmują całe społeczeństwo i dotyczą wszystkich stosunków społecznych. Zauważyć można tendencję do rozwoju polityki sektorowej i wyodrębniania badań politologicznych w poszczególnych dziedzinach ekonomii i sferach ludzkiej działalności jako samodzielnych dyscyplin czy subdyscyplin politologicznych. Na przykładzie polityki transportowej wykazano, że dopuszczalne jest wyodrębnienie „sektorowych” dyscyplin politologicznych dla niektórych sfer aktywności społeczeństwa, ale wyłącznie dla tych, które stanowią szczególny system stosunków politycznych i społecznych oraz w znaczącym stopniu podlegają wpływowi czynników politycznych, bądź same wykazują znaczący wpływ na procesy i stosunki polityczne.
Słowa kluczowe: polityka sektorowa, socjologia sektorowa, polityka transportowa, przedmiot politologii, problem demarkacji.
Contemporary Development of Sectoral Policies on the Example of Transport Policy as a Field for Political Science Research
Abstract
The problem of the object for political sciences and validity of its broad interpretation are examined in the article. In this extended interpretation, political relations embrace the whole society and all kinds of social relations. The trend to the development of “sectoral political sciences” and differentiation of political researches into separate political scientific disciplines or sub-disciplines. It is evidenced by the example of political studies of transport that “sectoral” political disciplines may be distinguished from other political sciences not for all areas of social life, but only for those, which represent a peculiar system of political and social relations and which are especially exposed to any political factors, or could essentially influenced on political process and relations.
Keywords: sectoral political sciences, sectoral sociology, political studies of transport, object of political science, demarcation problem.
Karolina Sterna-Zielińska
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
W kierunku demokracji uczestniczącej
Streszczenie
Idea partycypacji publicznej w tworzeniu prawa zyskuje obecnie na znaczeniu i wśród obywateli w coraz większym stopniu zauważalna jest potrzeba zapewnienia im większej, bezpośredniej możliwości wpływu na treść uchwalanych regulacji normatywnych. Koncepcje dotyczące demokracji partycypacyjnej, głoszone postulaty i próby ich zastosowania ograniczały się jednak najczęściej do mniejszych społeczności lokalnych, co tłumaczono niemożliwością ich zastosowania w skali całego państwa.
Rozważania artykułu koncentrują się na opisie zaistniałych dotychczas na świecie próbach wykorzystania koncepcji demokracji uczestniczącej i metody crowdsourcingu w procesach prawodawczych. Przedstawione są nowe procedury, jakie w ostatnich latach zostały wykorzystane podczas tworzenia ustawodawstwa w Islandii i Brazylii.
Słowa kluczowe: demokracja uczestnicząca, demokracja deliberacyjna, demokracja stowarzyszeniowa, crowdsourcing, partycypacja.
Towards Participatory Democracy
Abstract
The idea of public participation in legislation is becoming more and more important nowadays and that citizens are increasingly aware of the need to provide them with a greater, direct possibility of affecting the content of enacted normative regulations. Concepts of participatory democracy, preached postulates and attempts to apply them were usually limited to smaller local communities, which was explained by the impossibility of their application on a national scale.
The article considers description of just a few attempts to use participatory democracy and crowdsourcing in legislation processes around the world. There are discussed new procedures applied in recent years in the development of legislation in Iceland and Brazil.
Keywords: participatory democracy, deliberative democracy, associative democracy, crowdsourcing, participation.
Monika Strupiechowska
Uniwersytet Warszawski
Wpływ paniki moralnej na kształtowanie polityk publicznych
Streszczenie
Proces kształtowania polityki publicznej zwykło się w naukach społecznych postrzegać jako mniej lub bardziej harmonijne godzenie interesów poszczególnych grup, mających realny wpływ na sprawowanie władzy w zakresie będącym przedmiotem zmian. Idealny model tworzenia instytucjonalnych rozwiązań zdaje się pomijać skutki wyjścia poza zwykły tryb procedowania, a więc istnienie nieproporcjonalnego do realnego zagrożenia wzrostu niepokoju społecznego, nazywanego w socjologii paniką moralną. Zjawisko to, wprowadzając społeczeństwo w atmosferę zawieszenia, sprzyja realizacji interesów niejako poza zwykłym trybem, prowadząc niekiedy do ustalania polityki sprzecznej z dobrem publicznym.
Słowa kluczowe: panika moralna, polityka publiczna, dyskurs publiczny, problemy społeczne.
The Impact of Moral Panic in the Process of Making Public Policies
Abstract
The process of shaping public policy is commonly perceived in the social sciences as a more or less harmonious settlement of the interests of particular groups, having a real impact on the governance in the specific area being the subject of changes. The ideal model of creating institutional solutions seems to omit the effects of a disproportionate growth of social anxiety, called the moral panic. This phenomenon, interposing society into the atmosphere of suspension, favors the pursuit of interests as if outside the ordinary mode, sometimes leading to the establishment of a policy contrary to the common weal.
Keywords: moral panic, public policy, public discourse, social problems.
Emilia Czepczyńska
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wpływ konwenansów na ewolucyjne powstawanie konstytucji Wielkiej Brytanii (XVII–XX w.)
Streszczenie
W artykule poruszono jedną z wielu kwestii charakterystycznych dla brytyjskiej materialnej konstytucji, czyli jej ewolucyjny, długotrwały sposób powstawania. Przede wszystkim skupiono się w tym kontekście na aspekcie konwenansów i ich wpływie na nieustanne przeobrażenia tego najważniejszego aktu prawnego. Ponadto, niezbędnym było poddanie krótkiej charakterystyce samych konwenansów, których nie można zakwalifikować do katalogu norm prawnych, a wciąż są jednym ze źródeł brytyjskiej konstytucji. Dlatego też opisane zostały sposoby ich powstawania oraz powody, dla których, mimo że są normami o charakterze pozaprawnym, są przestrzegane.
Słowa kluczowe: konwenanse, konwenans konstytucyjny, konstytucja Wielkiej Brytanii, konstytucja materialna.
The Impact of Conventions on the Evolutionary Creation of the British Constitution (XVII–XX Centuries)
Abstract
The article discusses one of many issues characteristic of the British material constitution, that is, its evolutionary, long-lasting creating process. First of all, the focus has been put on the aspect of conventions and their impact on the ongoing transformations of this most important legal act. In addition, it was necessary to submit a brief description of the conventions themselves, which cannot be classified in the catalog of legal norms, and still are one of the sources of the British constitution. Therefore, it was described how they arise and the reasons why they are respected, even though they are non-legal norms.
Keywords: conventions, constitutional convention, UK constitution, unwritten constitution.
Marcin Płoski
Emocje suwerena. Analogie z myślą Carla Schmitta w dyskursie polskich parlamentarzystów
Streszczenie
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie roli emocji w kreowaniu działań politycznych. W tym celu dokonano analizy myśli politycznej Carla Schmitta w tym zakresie. Następnie przeprowadzona została analiza treści stenogramów wypowiedzi polskich parlamentarzystów oraz wywiadów prasowych począwszy od VIII kadencji Sejmu i IX kadencji Senatu, czyli od 12 listopada 2015 r. Analiza ta skupiała się przede wszystkim na wypowiedziach parlamentarzystów, którzy dla wzmocnienia mocy perswazyjnej dyskursu politycznego posługiwali się analogiami z myślą polityczną Carla Schmitta.
Słowa kluczowe: emocje w polityce, Carl Schmitt, suweren, decyzjonizm, teologia polityczna, polscy parlamentarzyści.
Emotions of the Sovereign. Analogies with Carl Schmitt in the Discourse of Polish Parliamentarians
Abstract
The purpose of the article is to present the role of emotions in creation of political activities. For this purpose, the political thought of Carl Schmitt was analyzed in this regard. Then the analysis of the transcripts of Polish parliamentarians’ speeches and press interviews was conducted, starting from the eighth term of the Sejm of the Republic of Poland and the ninth term of the Senate, that is from November 12, 2015. This analysis focused primarily on the statements of parliamentarians who, in order to strengthen the power of persuasive political discourse, used analogies with the political thought of Carl Schmitt.
Keywords: emotions in politics, Carl Schmitt, sovereign, decisionism, political theology, Polish parliamentarians.
Grażyna Cęcelek
Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Skierniewicach
Ubóstwo materialne osób starszych jako czynnik ograniczający ich dostęp do edukacji
Streszczenie
Problematyka dotycząca starości oraz funkcjonowania w społeczeństwie ludzi starych stanowi zagadnienie, któremu w ostatnim czasie poświęca się bardzo dużo uwagi. Podejście takie determinowane jest faktem, że Polska należy do starzejących się społeczeństw, gdzie populacja ludzi w podeszłym wieku jest liczniej reprezentowana niż pokolenia ludzi młodych, czyli występuje tzw. odwrócona piramida demograficzna. Proces starzenia się społeczeństwa polskiego postępuje w szybkim tempie i determinuje wielowymiarowe skutki zarówno w płaszczyźnie demograficznej, jak też w wymiarze indywidulanym i społecznym.
Osoby w podeszłym wieku borykają się z wieloma problemami ekonomicznymi, zdrowotnymi, psychicznymi oraz społecznymi, które najczęściej wynikają z deprecjonowania ich statusu społecznego i pozycji w społeczeństwie, z izolacji, osamotnienia oraz z utrudniających integrację społeczną dystansów międzypokoleniowych. W celu poprawy, jakości społecznego funkcjonowania osób starszych konieczne jest upowszechnianie szeroko rozumianej edukacji wśród seniorów. Aktywność edukacyjna postrzegana jest, bowiem jako czynnik aktywizujący człowieka starszego do uczestnictwa we wszystkich obszarach życia społecznego, przeciwdziałający apatii, poczuciu bezużyteczności i nudy, wreszcie zapobiegający procesowi wykluczenia z aktywnego funkcjonowania w społeczeństwie.
W dostępie do edukacji ludzi starszych występuje jednak wiele barier i ograniczeń, wśród których można wymienić trudną sytuacja materialną, generującą poważne bariery w dostępie do oferty edukacyjnej kierowanej do seniorów. Konieczne jest, więc podejmowanie wszelkich działań służących tworzeniu ludziom w starszym wieku warunków do permanentnego kształcenia się przez korzystanie z możliwości zarówno instytucjonalnych, jak tez pozainstytucjonalnych form edukacyjnych.
Słowa kluczowe: bieda, ubóstwo, wykluczenie społeczne, starość, edukacja, bariery w dostępie do edukacji, edukacja permanentna.
Material Poverty of the Elderly as a Factor Limiting their Access to Education
Abstract
The issue of old age and the functioning of old people in society is an issue that has been given a lot of attention recently. Such an approach is determined by the fact that Poland belongs to aging societies, where the elderly population is more represented than the generation of young people, i.e. inverted demographic pyramid. The aging process of the Polish society is progressing at a fast pace and determines multidimensional effects both in the demographic and in the individual and social dimensions.
Elderly people struggle with many economic, health, mental and social problems, which most often result from the depreciation of their social status and position in society, from isolation, loneliness and from intergenerational distortions that hamper social integration. In order to improve the quality of social functioning of older people, it is necessary to disseminate broadly understood education among seniors. Educational activity is perceived as a factor activating an elderly man to participate in all areas of social life, counteracting apathy, a sense of uselessness and boredom, and finally preventing the process of exclusion from active functioning in society.
However, there are many barriers and limitations in accessing education for older people, among them one can mention a difficult financial situation, generating serious barriers to access to the educational offer addressed to seniors. Therefore, it is necessary to undertake all activities aimed at creating conditions for elderly people to permanent education through the use of both institutional and non-institutional forms of education.
Keywords: poverty, social exclusion, senility, old person, aging society, education, barriers to access to education, permanent education.
Michał Szymański
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Edukacja prawnicza w służbie totalitarnej propagandy na przykładzie materiałów naukowych do procesu karnego z okresu stalinizmu
Streszczenie
W państwie totalitarnym każda dziedzina życia, z edukacją włącznie, podporządkowana jest państwowej ideologii a propaganda ma charakter wszechobecny. W okresie stalinowskim propaganda dotarła na wydziały prawa. Sowieckie i polskie podręczniki do procesu karnego z lat 50. XX w. są tego doskonałym przykładem. Publikacje te, napisane językiem filozofii marksistowskiej, często używające pogardliwych sformułowań wobec krytykowanych teorii prawnych czy przeciwników komunizmu, miały na celu ukształtować młodych prawników w duchu wierności ideałom stalinizmu.
Słowa kluczowe: Proces karny, totalitaryzm, stalinizm, propaganda, edukacja prawna.
Legal Education in the Service of Totalitarian Propaganda on the Example of Scientific Materials for the Criminal Process from the Stalinist Period
Abstract
In a totalitarian state every area of life, including education, is subjugated to the official ideology. Propaganda is omnipresent. In the Stalinist times propaganda reached faculties of law. Soviet and Polish textbooks on the criminal procedure published in the 50. are exemplary here. These books, filled with Marxist philosophical terminology, often using derogatory language towards the criticized legal theories or opponents of Communism, were aimed at formation of young lawyers as devout Stalin's followers.
Keywords: Criminal procedure, totalitarianism, Stalinism, propaganda, legal education.
Przemysław Zawada
Uniwersytet Wrocławski
Prawa społeczności LGBT+ w Izraelu a konflikt izraelsko-palestyński
Streszczenie
Celem tego artykułu jest opisanie zjawiska nazywanego pink-washingiem, który stosuje się w odniesieniu do opisu działań Izraela wobec mniejszości seksualnych w tym kraju. Aktywności z zakresu public relations promują Izrael jako samotną oazę w otoczeniu konserwatywnych i homofobicznych Arabów, co miałoby usprawiedliwiać okupację oraz separację Palestyny. Praca ma zatem odpowiedzieć na pytanie badawcze, czy działania PR-owe państwa Izrael skupione wokół sytuacji społeczności LGBT+ w tym kraju, można uznać za pink-washing, czy jest to jedynie opinia wysunięta przez grupy propalestyńskie, które proponują międzynarodowy bojkot działań Izraela.
Słowa kluczowe: Izrael, konflikt izraelsko-palestyński, LGBT+, pink-washing.
Rights of the LGBT+ Community in Israel and the Israeli-Palestinian Conflict
Abstract
The purpose of this article is to describe the phenomenon known as pink-washing, which applies to Israeli actions against sexual minorities in this country. Public relations activities promote Israel as a lonely oasis surrounded by conservative and homophobic Arabs, which would justify the occupation and separation of Palestine. The work is therefore to answer the research question whether the PR activities of the state of Israel focused on the situation of the LGBT+ community in this country can be considered as pink-washing or is it only an opinion of pro-Palestinian groups that propose an international boycott of Israeli activities.
Keywords: Israel, the Israeli-Palestinian conflict, LGBT+, pink-washing.
Anna Kardasz
Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie
Systemowe rozwiązania w korelacjach pomiędzy bezpieczeństwem ekologicznym i bezpieczeństwem zdrowotnym Polski
Streszczenie
Istnienie korelacji pomiędzy sektorem bezpieczeństwa ekologicznego i zdrowotnego jest niezaprzeczalne. Stan środowiska przyrodniczego determinuje zdrowie człowieka, a tym samym całokształt jego egzystencji. Jak wykazano w artykule pojmowanie tychże implikacji w sposób systemowy gwarantuje kompletność i spójność oceny systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. Wspomniane sektory bezpieczeństwa powinny być ujmowane jako sieć wzajemnych powiązań, po to, aby wdrażanie założeń strategicznych przełożyło się na efektywny rozwój całego państwa.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo ekologiczne, bezpieczeństwo zdrowotne, system, spójność, kompletność, korelacje.
System Solutions in Correlations Between Ecological Safety and Health Safety of Poland
Abstract
The existence of a correlation between the sector of ecological and health safety is undeniable. The state of the natural environment determines human health, and thus the whole of its being. As shown in the article, the understanding of these implications in a systemic manner guarantees the completeness and cohesion of the evaluation of the national security system of the Republic of Poland. These security sectors should be recognized as a network of interconnections, so that the implementation of strategic assumptions will translate into the effective development of the entire state.
Keywords: ecological safety, health safety, system, cohesion, completeness, correlations.
Maciej Brocki
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej 2018 w kształtowaniu bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej
Streszczenie
Infrastruktura krytyczna mimo, iż jest obecna stosunkowo od niedawna w polskich przepisach prawa odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu państwa, jak również w życiu poszczególnych obywateli. Ochrona infrastruktury krytycznej należy do priorytetów stojących przed każdym państwem, również polskim. Podmioty realizujące zadania z zakresu ochrony infrastruktury krytycznej mają za zadanie nie tylko zapewnienie należytego jej zabezpieczenia, ale dodatkowo są zobowiązane do szybkiego oraz całkowitego usunięcia uszkodzeń lub zakłóceń w przypadku ich wystąpienia. Celem artykułu jest wskazanie roli Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej w kształtowaniu bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej, co jest celem nadrzędnym tego programu.
Słowa kluczowe: infrastruktura krytyczna, bezpieczeństwo państwa, ochrona infrastruktury krytycznej, zarządzanie kryzysowe.
National Critical Infrastructure Protection Program in Shaping the Security of the Republic of Poland
Abstract
Although critical infrastructure has been present relatively recently in Polish law, it plays a key role in the functioning of the state as well as in the life of individual citizens. The protection of critical infrastructure is one of the priorities for each country, including Poland. Entities carrying out the tasks in the field of critical infrastructure protection are not only required to ensure its adequate protection, but additionally are obliged to remove damage or disruptions quickly and completely in the event of their occurrence. The aim of the article is to indicate the role of the National Critical Infrastructure Protection Program in shaping the security of the Republic of Poland, which is the overriding objective of this program.
Keywords: critical infrastructure, national security, protection of critical infrastructure, crisis management.
Nr 1(58)/2019
Marek Ilnicki
Populizm w wyborach prezydenckich w Rosji w 2018 r. na przykładzie programu wyborczego Pawła Grudinina, Władimira Żyrinowskiego i Kseni Sobczak
Streszczenie
W artykule dokonano analizy przejawów populizmu podczas kampanii prezydenckiej w Rosji w 2018 r., a także przedstawiono specyfikę rosyjskiego populizmu, w tym m.in. populizm programów wyborczych Pawła Grudinina, Władimira Żyrinowskiego i Kseni Sobczak. Wybory nie stanowiły konkurencyjnego głosowania na jedną z alternatyw, przez co nie istniały żadne ograniczenia dla demagogii populistycznej. Kluczowymi czynnikami rosyjskiego populizmu są przede wszystkim: niski poziom konkurencji politycznej, brak prawnych i instytucjonalnych mechanizmów odpowiedzialności polityków oraz niezdolność do działania instytucji kontroli społecznej.
Słowa kluczowe: przywódca autorytarny, reżim autorytarny, demagogia, instytucje polityczne, populizm, wybory prezydenckie, Rosja.
Populism in the Presidential Election in Russia in 2018 on the Example of the Election Program of Pavel Grudinin, Vladimir Zhyrinovsky and Ksenia Sobczak
Abstract
The article is dedicated to an analysis of populism during presidential electoral campaign in Russia in 2018, as well as to the peculiarities of Russian populism. Separately, populism in the electoral programs of Pavel Grudinin, Vladimir Zhirinovskiy and Ksenia Sobchak are analysed. The election was neither alternative nor competitive that did not impose any limitations on populist demagogy. The key factors of Russian populism are low level of political competition, lack of legal and institutional mechanisms to impose responsibility on politicians, incapacity of civil control institutions.
Keywords: authoritarian leader, authoritarian regime, demagogy, political institutions, populism, presidential election, Russia.
Vadym Zheltovskyy
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
News Media in Post-Euromaidan Ukraine (years 2014–2016). Selected Cases
Abstract
The article analyzes major developments in functioning of Ukrainian news media with particular accent on years 2014-2016. The state of scientific research on the issue and analysis of international reports are conducted in order to explain the significant factors influencing the functioning of media outlets in Ukraine. Additionally, there is made an attempt to analyze media coverage of governance reforms in central and local media and answer the questions whether news media performed education function and raised the awareness of their audiences on the matter of political processes in Ukraine.
Keywords: news media, media ownership, media coverage, decentralization.
Media informacyjne na Ukrainie w latach 2014–2016. Wybrane zagadnienia
Streszczenie
W artykule przedstawiono warunki funkcjonowania ukraińskich mediów informacyjnych w latach 2014–2016. W oparciu o literaturę oraz międzynarodowe raporty dokonano analizy czynników wpływających na ich funkcjonowanie. Ponadto podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania: czy media informacyjne w sposób należyty pełniły funkcję edukacyjną oraz jaki miały wpływ na wzrost świadomości odbiorców na temat procesów politycznych zachodzących na Ukrainie?
Słowa kluczowe: media informacyjne, medialna relacja, decentralizacja.
Sergiy Taran
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Informal Federalism as a Mechanism of Separatism Neutralization in Ukraine
Abstract
The article describes the practice of informal federalism in Ukraine – the phenomenon based on the informal delegation of some rights from central authorities in a formally unitarian country to separate regions of the country. The aim of such delegation is to avoid possible conflicts between the central and regional authorities. In Ukraine, informal federalism particularly manifests itself in language and economic policy.
Keywords: federalism, Ukraine, regionalism, language, free economic zones.
Nieformalny federalizm jako mechanizm neutralizacji separatyzmu na Ukrainie
Streszczenie
Artykuł opisuje praktykę nieformalnego federalizmu w Ukrainie – zjawisko polegające na tym, że władza centralna w formalnie unitarnym kraju nieformalnie deleguje część praw oddzielnym regionom kraju. Celem takiego delegowania jest unikanie możliwych konfliktów między władzą centralną a regionalną. W Ukrainie nieformalny federalizm przejawia się w szczególności w polityce językowej i ekonomicznej.
Słowa kluczowe: federalizm, Ukraina, regionalizm, język, strefa ekonomiczna.
Надежда Армаш
Narodowy Uniwersytet Lotniczy w Kijowie (Ukraina)
Демократические принципы формирования органов
публичной власти
Резюме
В статье предлагается определение термина «демократические принципы формирования штатов органов государственной власти». Его основными характеристиками следует считать четкую политику государства в отношении подбора кадров органов государственной власти, законодательно закрепленный алгоритм их функционирования, равное влияние граждан на функционирование этих органов и наличие постоянного контроля за их созданием и деятельностью. Введение этого термина в законодательство предотвратит субъективизм в государственном управлении.
Ключевые слова: государственное управление, государственная служба, демократия, принципы, публичная власть
Demokratyczne zasady tworzenia organów władzy publicznej
Streszczenie
W artykule przedstawiono autorską definicję terminu “demokratyczne zasady zatrudniania osób we władzach publicznych”. Wspomniane zasady wynikają z polityki państwa dotyczącej doboru kadr, ustawowo ustalonego algorytmu funkcjonowania organów władzy publicznej, równego dostępu obywateli do stanowisk oraz stałej kontroli nad jej tworzeniem i działalnością. Wprowadzenie tego terminu do prawodawstwa zapobiegnie subiektywizmowi w administracji publicznej.
Słowa kluczowe: administracja publiczna, służba cywilna, demokracja, zasady, władza publiczna.
Democratic Principles of Public Authorities Establishment
Abstract
The article proposes a definition of the term “democratic principles of staffing public authorities”. Its basic characteristics should be considered a clear policy of the state regarding the selection of personnel of public authorities, the legislatively fixed algorithm of their functioning, equal influence of citizens on the functioning of these bodies and the presence of constant control over their creation and activity. The introduction of this term in the legislation will prevent the subjectivism in public administration.
Keywords: public administration, civil service, democracy, principles, public authority.
Дмитрий Беззубов
Państwowy Uniwersytet Infrastruktury i Technologii w Kijowie (Ukraina)
Публичное адинистрирование в сфере общественной безопасности
Резюме
Проблема общественной безопасности как части административного права определяет основные свойства данной категории, такие как постоянство, структурность, системность, достоверность, альтернативы, специфичность, эффективность, направление воздействия. Мы анализируем каждый компонент параметров влияния на общественные отношения. Определение категории феномена социального обеспечения как юридической категории общего административного права. Анализируется состояние общественной безопасности в системе административного права. Определяются теоретические параметры социального обеспечения административного права: принципы функционирования, управления, механизмы контроля, объекты и субъекты влияния на состояние общественной безопасности.
Ключевые слова: общественная безопасность, свойства общественной безопасности, принципы общественной безопасности, методы, объекты, субъекты.
Bezpieczeństwo i porządek publiczny jako element prawa administracyjnego
Streszczenie
W artykule został poruszony problem bezpieczeństwa publicznego jako elementu prawa administracyjnego. Wskazano podstawowe właściwości tej kategorii do których zostały zaliczone: konsystencja, strukturalność, systematyczność, pewność, alternatywa, konkretność, skuteczność, kierunek wpływu. Określono teoretyczne parametry bezpieczeństwa publicznego w prawie administracyjnym takie jak: zasady działania, metody zarządzania, mechanizmy regulacyjne, obiekty ochrony i podmioty wpływu na stan bezpieczeństwa publicznego.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo publiczne, właściwości bezpieczeństwa publicznego, zasady bezpieczeństwa publicznego, metody, przedmioty, przedmioty.
Public Administration in Public Safety Sphere
Abstract
The problem of public safety as part of administrative law. Defines the basic properties of a given category, such as persistence, structural, systemic, certainty, alternatives, specificity, effectiveness, impact direction. We analyze each component of the parameters of influence on social relations. The definition of the category of the phenomenon of social security as a legal category of general administrative law. Analyzes the state of public safety in the system of administrative law. Determined by the theoretical parameters of social security administrative law: principles of operation, management, control mechanisms, objects and subjects of influence on the state of public safety.
Keywords: public safety, the properties of public safety, public security principles, methods, objects, subjects.
Анна Лавриненко
Kijowski Uniwersytet im. Borisa Grinczenko (Ukraina)
Моделирование современных тенденций ретрадиционализма в странах постсоветского пространства
Резюме
Проанализированы процессы демократизации как ведущего направления развития государств, находящихся на этапе трансформации. Исследованы основные последствия эндогенной трансформации государств постсоветского пространства. Выявлены особенности влияния факторов ретрадиционализма на трансформационные процессы: преобладание негативных проявлений тенденций ретрадиционализации, которые необходимо искоренить, а взамен попробовать внедрить позитивные факторы. Исследованы основные кризисные моменты процессов демократизации и феномен недоверия к политическим институтам, а также доказано, что они являются результатом деятельности политических элит. Определены основные причины возникновения кризиса легитимности в трансформационный период и пути их преодоления. Осуществлен сравнительный анализ степени распространения тенденций ретрадиционализации в постсоветских государствах (на примере Украины, Беларуси, России, Казахстана, Литвы, Латвии и Эстонии). Определена динамика тенденций ретрадиционализации в ендомоделях трансформации государств, путем построения эконометрической модели количественного расчета показателей демократизации и ретрадиционализма. Степень консолидации режима прослеживается в каждой конкретной стране. Сделан вывод, что ни одно постсоветское государство (Украина, Беларусь, Россия, Казахстан), кроме Балтийских постсоветских стран (Литва, Латвия, Эстония), с момента провозглашения независимости масштабных прорывов на пути демократизации не достигло. Результаты проведенных исследований хорошо согласуются с индексами проекта «Polity IV». Разработан прогноз индекса ретрадиционализации на следующие пять лет (2018–2022 гг.) на основе построенной аддитивной модели временного тренда. Обоснована целесообразность внедрения конструктивного ретрадиционализма на основе синтеза элементов эффективного управления и адаптированных к современным условиям традиционных ценностей государств.
Ключевые слова: ретрадиционализм, демократизация, трансформация, политический институт, гражданское общество, традиции, ценности.
Modelowanie współczesnych trendów retradycjonalizmu w państwach poradzieckich
Streszczenie
W artykule przeanalizowano procesy demokratyzacji jako wiodącego kierunku rozwoju państw na etapie transformacji. Badanie obejmuje główne konsekwencje endogenicznej transformacji państw postradzieckich. W artykule została określona rola czynników retradycjonalizmu na procesy transformacji: przewaga negatywnych przejawów trendów retraditionizacji, które muszą zostać wyeliminowane w celu wprowadzenia pozytywnych czynników. Przeanalizowano główne momenty kryzysu w procesach demokratyzacji i zjawisko nieufności wobec instytucji politycznych, a także udowodniono, że są one wynikiem działań elit politycznych. Zidentyfikowano główne przyczyny kryzysu legitymizacji w okresie transformacji i sposoby ich przezwyciężenia. Wykorzystując metodę analizy porównawczej zbadano tendencje retradycjonalizacji w państwach postradzieckich (na przykładzie Ukrainie, Białorusi, Rosji, Kazachstanu, Litwy, Łotwy i Estonii). Została określona dynamika tendencji do retradycjonalizacji w modelach transformacji państwa przez zbudowanie ekonometrycznego modelu ilościowego obliczania wskaźników demokratyzacji i retradycjonalizmu. Stopień konsolidacji reżimu można prześledzić w każdym konkretnym państwie. Stwierdzono, że ani jedno państwo postradzieckie (Ukraina, Białoruś, Rosja, Kazachstan), z wyjątkiem bałtyckich krajów postradzieckich (Litwa, Łotwa, Estonia), nie osiągnęło znaczących przełomów na drodze demokratyzacji od czasu uzyskania niepodległości. Wyniki badań są zgodne z wskaźnikami projektu „Polity IV”. Prognoza wskaźnika retradycjonalizacji na kolejne pięć lat (2018–2022) została opracowana na podstawie zbudowanego modelu trendu addytywnego. Uzasadniona jest celowość wprowadzenia konstruktywnego retradycjonalizmu opartego na syntezie elementów efektywnego zarządzania i tradycyjnych wartości państw dostosowanych do współczesnych warunków.
Słowa kluczowe: retradycjonalizm, demokratyzacja, transformacja, instytucja polityczna, społeczeństwo obywatelskie, tradycje, wartości.
Modeling of Modern Trends of Retraditionalism in the Countries of the Post-Soviet Space
Abstract
The processes of democratization as the leading direction of development of the states that are at the stage of transformation are analyzed. The main consequences of the endogenous transformation of post-Soviet states have been investigated. The peculiarities of the influence of the factors of retradicionalism on the transformational processes are revealed: the predominance of negative manifestations of re-socialization tendencies that need to be eradicated and, instead, to try to introduce positive factors. The main crisis moments of democratization processes and the phenomenon of mistrust of political institutes are investigated, and it is proved that they are the result of the activity of political elites. The main reasons for the emergence of the crisis of legitimacy in the transformational period and ways to overcome them are determined. The comparative analysis of the extent of the trend of re-nationalization in the post-Soviet states (based on the example of Ukraine, Belarus, Russia, Kazakhstan, Lithuania, Latvia and Estonia) has been carried out. The dynamics of tendencies of re-nationalization in endomodels of transformation of states is determined, by constructing an econometric model of quantitative calculation of indicators of democratization and re-nationalism. The degree of consolidation of the regime is traced in each particular country. It is concluded that no post-Soviet state (Ukraine, Belarus, Russia, Kazakhstan), except for the Baltic post-Soviet countries (Lithuania, Latvia, Estonia), has not achieved large-scale breakthroughs on the path of democratization since the proclamation of independence. The results of the research are in good agreement with the indices of the "Polity IV" project. The forecast of the re-nationalization index for the next five years (2018–2022 biennium) is developed on the basis of the constructed additive model of the time trend. The expediency of introducing constructive re-nationalism on the basis of the synthesis of elements of effective management and adapted to the modern conditions of the traditional values of the states is substantiated.
Keywords: retraditionalism, democratization, transformation, political institution, civil society, traditions, values.
Jarosław Tondera
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Federalizm destrukcyjny. W kręgu bałkańskich doświadczeń
Streszczenie
Idea stworzenia wspólnego państwa bałkańskiego narodziła się z końcem XVIII w., lecz dopiero z chwilą zakończenia I wojny światowej ogłoszono powstanie wielonarodowego państwa Słowian południowych Królestwa Serbów Chorwatów i Słoweńców, późniejszej Jugosławii. Po II wojnie światowej władzę w państwie jugosłowiańskim przejmują komuniści i proklamują Socjalistyczną Federacyjną Republikę Jugosławii, pierwsze federacyjne państwo Bałkanów. Po upadku socjalistycznej Jugosławii jedynym państwem federalnym na Bałkanach jest obecnie Bośnia i Hercegowina, państwo powstałe w wyniku międzynarodowej presji. Idea państwa federalnego na gruncie bałkańskim okazała się jak dotychczas wysoce nieefektywna, co więcej destrukcyjna, szczególnie dla narodów, które federację tę tworzyły bądź tworzą.
Słowa kluczowe: Bałkany, Jugosławia, Bośnia i Hercegowina, federacja, konflikt etniczny, wojna domowa.
Disruptive Federalism. In the Circle of Balkan Experiences
Abstract
The idea of creating a joint Balkan state was born at the end of the eighteenth century, but only with the end of World War I the creation of the multinational state of southern Slavs Kingdom of Serbs, Croats and Slovenes, later Yugoslavia, was announced. After World War II, in the Yugoslav state, the Communists take over power and proclaim the Socialist Federal Republic of Yugoslavia, the first federal state in the Balkans. After the collapse of socialist Yugoslavia, the only federal state in the Balkans is now Bosnia and Herzegovina, as a result of international pressure. The idea of a federal state in the Balkans has proved to be highly ineffective so far, what is more it proved to be destructive, particularly for nations that formed this federation or are still part of it.
Keywords: Balkans, Yugoslavia, Bosnia and Herzegovina, federation, ethnic conflict, civil war.
Ireneusz Tomczak
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Polityka rządu USA w odniesieniu do innowacji – struktura legislacyjna
Streszczenie
Przedstawiono zarys polityki rządu federalnego USA w sprawach wiązania obszaru nauki z narodową gospodarką. Oprócz rysu historycznego, zestawiono akty prawne przedstawiające ewolucję tej polityki oraz podstawy obecnego systemu wspierania innowacyjności w gospodarce amerykańskiej. Zwrócono uwagę na sposób interwencjonizmu rządu federalnego w dziedzinę innowacyjności – w miejsce bezpośredniego finansowania uczelni i wpływania na zarządzanie stworzono rozgałęziony system wspierania badań. Jednocześnie struktura tego systemu w znacznej mierze utrudnia bezpośredni wpływ polityków na kierunki badawcze, stawiając na transparentność systemu i kompetencje zarządzających instytucjami finansującymi i badawczymi.
Słowa kluczowe: polityka USA, innowacje, gospodarka, badania naukowe, transfer wiedzy.
US Government Policy on Innovation – Legislative Structure
Abstract
An outline of the policy of the US federal government regarding the binding of the area of science with the national economy is presented. In addition to the historical outline, the legal acts illustrating the evolution of this policy and the basis of the current system of supporting innovation in the American economy were compiled. Attention was paid to the manner of intervention of the federal government in the area of innovation – instead of direct financing of universities and influencing management, a branched system of research support was created. At the same time, the structure of this system largely hinders the direct influence of politicians on research directions, focusing on the transparency of the system and the competences of managing the financing and research institutions.
Keywords: US policy, innovation, economy, research, knowledge transfer.
Anna Pęzioł-Wójtowicz
Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora w Pułtusku
Realizacja zadań polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w zakresie bezpieczeństwa i obrony
Streszczenie
Polska miała znaczący wkład w rozwój Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony poprzez działania podjęte podczas prezydencji w Radzie UE w 2011 r. Niekorzystana sytuacja finansowa na rynkach światowych nie sprzyjała zwiększaniu zaangażowania wydatków na obronność. Ministerstwo Obrony Narodowej zrealizowało w bardzo dobrym stopniu cele polskiej prezydencji w zakresie pogłębiania współpracy europejskiej w zakresie WPBiO i kwestii bezpieczeństwa europejskiego.
Słowa kluczowe: Unia Europejska, obronność, bezpieczeństwo, polska prezydencja w Radzie UE.
The Priorities of the Polish Presidency of the Council of the European Union in Security and Defence
Abstract
The Polish Presidency in 2011 concluded the essential stage of political discussions on developing the CSDP and started important initiatives on improving common defence. The Polish Presidency during the economic crisis was demanding experience. The Ministry of National Defence fulfilled main goals of polish presidency concerning the CSDP and all common security issues.
Keywords: European Union, defence, security, Polish Presidency of the Council of the European Union.
Jarosław Szczepański
Uniwersytet Warszawski
Polityka – władza – administracja – zarządzanie. Analiza zakresów pojęć
Streszczenie
W związku z nowelizacją prawa o szkolnictwie wyższym, tzw. Ustawa 2.0 do porządku prawnego wprowadzona została nowa dyscyplina pod nazwą nauki o polityce i administracji. Do nowej dyscypliny włączone zostały nauka o polityce, nauka o administracji (z wyłączeniem prawa administracyjnego) oraz nauka o zarządzaniu (aspekt humanistyczny). Artykuł ma na celu przedstawić zakresy denotacji poszczególnych pojęć oraz określić wzajemne relacje pomiędzy a elementami składowymi nowej dyscypliny. W trakcie wywodu proszona została również kwestia relacji pomiędzy kreowaną rzeczywistością prawną, a praktyką akademicką.
Słowa kluczowe: polityka, władza, administracja, zrządzanie, teoria, nauki społeczne; nauki o polityce i administracji.
Politics – Power – Administration – Management. Analysis of Concepts Scope
Abstract
In accordance with the amendment to the law on higher education, the so-called Law 2.0, a new discipline called the political science and administration was introduce to the legal order. The new discipline included political science, administration (excluding administrative law) and management science (humanistic aspect). The purpose of the article is to present a range of denotation of individual concepts and to determine the mutual relations between the constituent elements of the new discipline. The analysis refers to the issue of the relationship between the created legal reality and the academic practice.
Keywords: politics, power, administration, management, theory, social sciences; political science and administration.
Wojciech Łukaszewski
Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe im. Adama Chętnika w Ostrołęce
Nowe mechanizmy zwiększające partycypację społeczną i kontrolę nad działalnością samorządu lokalnego
Streszczenie
Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym wprowadziła szereg zmian, mających na celu wzmocnienie kontroli i nadzoru obywateli nad organami publicznymi. Pomimo, że ustawodawca obrał słuszny kierunek starając się wpłynąć na zwiększenie nadzoru nad lokalną władzą, przepisy ustawy budzą szereg wątpliwości natury prawnej oraz proceduralnej. Z jednej strony mamy do czynienia z gwarancjami współuczestniczenia obywateli w podejmowaniu kluczowych decyzji (inicjatywa uchwałodawcza), z drugiej zaś brakuje rozwiązań, co do trybu egzekwowania prawa radnych do dostępu do pomieszczeń urzędu jednostki samorządu terytorialnego oraz kwestia wydawania poleceń służbowych przewodniczącego rady pracownikom urzędu. Po głębszej analizie znowelizowanej ustawy przychodzi refleksja o tym, że ustawodawca chcąc bardzo wpłynąć na podniesienie poziomu transparentności i kontroli nad organami publicznymi nie dochował staranności w przygotowaniu analizowanego aktu normatywnego.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, gmina, transparentność, budżet obywatelski, rada gminy, wójt.
New Mechanisms Increasing Social Participation and Control over the Activities of Local Self-Government
Abstract
Amendment to the act on local government introduced a number of changes, which aimed at strengthening the control and supervision of citizens over public authorities. Although the legislator took the right direction trying to improve the supervision of the local authority, the provisions of the Act raise a number of legal and procedural doubts. On the one hand, there are guarantees of citizens' participation in making key decisions (legislative initiative), on the other hand, there are no solutions as to the procedure for enforcing the right of councilors to access the premises of the local government unit and the issue of issuing official instructions of the chairman of the council to office employees. After a deeper analysis of the amended Act, a reflection comes about that the legislator, wanting to significantly influence the level of transparency and control over public authorities, did not act diligently in preparing the analyzed normative act.
Keywords: local government, community, transparency, citizens’ budget, the municipal council, the mayor.
Anna Suska
Uniwersytet Warszawski
Pierwsze posłanki Sejmu Ustawodawczego II Rzeczypospolitej Polskiej. Historyczno-politologiczne refleksje w stulecie praw wyborczych kobiet
Streszczenie
W artykule dokonano analizy działalność pierwszych ośmiu posłanek Sejmu Ustawodawczego z lat 1919–1922, ze szczególnym uwzględnieniem treści wystąpień na forum parlamentu. Główną tezą badań było stwierdzenie, że obecność aktywnych posłanek podniosła jakość debaty i przeniosła uwagę parlamentarzystów na dotychczas niedostrzegane problemy. Rozważania oparły się na analizie archiwalnych sprawozdań stenograficznych z posiedzeń Sejmu Ustawodawczego w liczbie 342 dokumentów w okresie od 10 lutego 1919 r. do 27 listopada 1922 r. Badania zostały przeprowadzone z trzech perspektyw – historycznej, politologicznej oraz językoznawczej – co pozwoliło na kompleksowe i nowatorskie ujęcie tematu.
Słowa kluczowe: dyskurs sejmowy, pierwsze posłanki, prawa kobiet.
The First Female Deputies of the Legislative Sejm of the Second Polish Republic. Historical and Political Reflections on Centenary of Women's Suffrage
Abstract
The article analyses the activity of the first eight female deputies of the Legislative Sejm from 1919–1922 with particular emphasis on the content of speeches in the parliament. The main thesis of the research was the statement that the presence of active female deputies raised the quality of the debate and brought the attention to the previously unnoticed problems. The considerations were based on the analysis of archival shorthand reports from the Legislative Sejm meetings in the number of 342 documents from 10th February 1919 to 27th November 1922. The research was carried out from three perspectives – historical, political and linguistic – which allowed for a comprehensive and innovative approach to theme.
Keywords: Sejm discourse, first female deputies, women's rights.
Szymon Beniuk
Uniwersytet Wrocławski
Wpływ uwarunkowań historycznych na postawy kibiców piłkarskich, na przykładzie Lechii Gdańsk
Streszczenie
Środowisko kibiców piłkarskich w oczach badaczy stało się na tyle intrygującym tematem, że doczekało się wielu osobnych publikacji i konferencji naukowych. Grupa ta w każdym kraju, chociaż skupiona przecież wokół tej samej dyscypliny, różni się w zachowaniu, organizacji oraz sposobie działania. Wydaje się, że to, co przede wszystkim determinuje specyfikę wspólnoty zagorzałych fanów futbolu, to kontekst społeczno-polityczny, w jakim się ona kształtowała. Artykuł ten przedstawia proces formowania się ruchu kibicowskiego w Polsce na przestrzeni lat, na tle wydarzeń historycznych i sytuacji w kraju. Ukazany on został przez pryzmat fanów Lechii Gdańsk. Praca próbuje wyjaśnić, skąd wzięły się poszczególne zachowania oraz poglądy polityczne kibiców w Polsce i w stolicy województwa pomorskiego. Nie pomija także kwestii treści haseł prezentowanych na stadionach. Celem tej pracy również jest spojrzenie na stadion jako na przestrzeń służącą popularyzacji historii.
Słowa kluczowe: kibice, Lechia, Gdańsk, piłka nożna, ultras, Solidarność.
The Influence of Historical Conditions on the Attitudes of Football Fans, on the Example of Lechia Gdańsk
Abstract
Researchers have found football fans society as such an interesting topic which inspired them to publish academic books and organize conferences. Although this group in each country is focused around the same sport discipline, it differs in behaviors and in way of operations. It seems that what determines specificity of fans is the socio-political context in which they have formed. This thesis presents the process of forming a football movement in Poland over the years, against the backdrop of historical events and the situation in the country. Text tries to show this case through the prism of Lechia Gdańsk fans. The academic article explains, where particular behaviors and political views of fans in Poland and the capital of Pomeranian Voivodeship came from. The contents presented by the supporters on the stadiums are also analyzed. The aim of this work is also to look at the stadium as a space for popularizing history.
Keywords: Fans, football, Gdansk, Lechia, Solidarity (Solidarnosc), ultras.
Andrzej Michalak
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Funkcje narracji kreujących postawy w dyskursach społecznych. Wybrane problemy socjologii fabularnej
Streszczenie
Artykuł ukazuje podstawowe zależności między dwoma pojęciami stosowanymi powszechnie w propagandzie: tzn. narracją oraz fabułą. Jednocześnie zaprezentowana została koncepcja zastosowania obu pojęć w socjologii, lecz w postaci pojęcia złożonego. Ze względu na możliwości implementacji badawczych narracja fabularna posiada własną specyfikę przedmiotową w propagandzie. Jest to, zatem istotny również problem metodologiczny związany z zakresami desygnatów pojęciowych. Punktem wyjścia są rozważania teoretyczne powstałe na gruncie literaturoznawstwa oraz psychologii komunikacji. Omawiana tematyka na gruncie polskiej socjologii ma charakter prekursorski. Artykuł jest przyczynkiem do rozwoju tej tematyki w przyszłości.
Słowa kluczowe: socjologia, narracja, fabuła, propaganda, świadomość społeczna.
Narrative Dimensions of the Social Attitudes Creation in the Human Awareness. Selected Problems of the Fabular Sociology
Abstract
The article shows the basic relationships between the two concepts commonly used in the mass stimulation: ie narrative and plot. At the same time, the concept of applying both concepts in sociology was presented, but in the form of a complex concept. Due to the possibilities of research implementations, the narrative has its own specific in mass stimulation. Therefore, it is also a significant methodological problem related to the scope of conceptual designations. The starting points are theoretical considerations arising from literary studies and communication psychology. The subject matter on the basis of Polish sociology is of a precursory nature. The article is a contribution to the development of this topic in the future.
Keywords: sociology, narration, story, mass stimulation, human awareness.
Patrycja Rutkowska
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Prawo do bycia „zapomnianym” w cyfrowym świecie. Wybrane zagadnienia
Streszczenie
W artykule zostało przedstawione prawo do bycia zapomnianym w Internecie, które to pojawiło się najpierw w orzecznictwie TS UE, później zaś w Ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych osobowych z 2016 r. Autorka wskazuje, że umożliwienie jednostkom „bycia zapomnianym” w cyfrowej rzeczywistości ma sprzyjać wzmocnieniu ich prywatności, która niejednokrotnie podlega naruszeniom w sferze online przez tak gigantyczne firmy branży technologicznej, jak Google czy Facebook. Praktyczna realizacja tego prawa, zdaniem Autorki nie jest jednak prosta, gdyż napotyka m.in. na ograniczenia geograficzne czy trudności natury technologicznej.
Słowa kluczowe: prawo do bycia zapomnianym, Unia Europejska, ochrona danych osobowych, prawo do prywatności.
The „Right to be Forgotten” in the Digital Environment. Selected Issues
Abstract
This article presents the online context of the “right to be forgotten”, which appeared first in the casework of the Court of Justice of the European Union, and later in the General Personal Data Protection Regulation of 2016. The author suggests that enabling individuals to “be forgotten” in the digital environment aims to help safeguard their privacy, which is often violated by powerful tech companies such as Google or Facebook. The author indicates, however, that the practical implementation of this concept proves to be challenging due to limitations of a geographical or technical nature.
Keywords: Right to be forgotten, European Union, protection of personal data, right to privacy.
Daniel Jakimiec
Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie
Kształtowanie systemu wartości osób uzależnionych od alkoholu
w postępowaniu wykonawczym prowadzonym przez sąd opiekuńczy
Streszczenie
Wśród źródeł zakłóceń w funkcjonowaniu rodziny jest uzależnienie jej członków od alkoholu. Zjawisko to w życiu rodziny powoduje jej dysfunkcjonalność. Konsekwencją tego może być wszczęcie postępowania sądowego o zobowiązanie osoby uzależnionej do poddania się obowiązkowi leczenia. Postępowanie sądowe w tym przypadku składa się z dwóch stadiów, to jest postępowania rozpoznawczego i wykonawczego. Sprawy te zgodnie z art. 12 § 1a pkt. 1 USP są objęte kognicją sądów rodzinnych. Z uwagi na to, że rodzina stanowi podstawową jednostką społeczną złożoną z osób powiązanych więzami małżeńskimi i rodzicielskimi kształtowanie systemu wartości osób uzależnionych od alkoholu w postępowaniu wykonawczym posiada istotne znaczenie. Wynika to z tego, że oddziałuje na relacje między wszystkimi członkami tej podstawowej jednostki społecznej. Z tych względów sąd opiekuńczy w toku postępowania wykonawczego w drodze zarządzeń odpowiednio do ustaleń postępowania rozpoznawczego, a w tym w oparciu o opinię biegłych oddziaływać na kształtowanie systemu wartości osób uzależnionych od alkoholu w postępowaniu wykonawczym.
Słowa kluczowe: rodzina, dysfunkcja, rodzic, małżonek, uzależnienie od alkoholu.
Forming of a System of Values of Persons Made Conditional on Alcohol in the Executory Proceedings Before the Guardianship Court
Abstract
Amongst sources of interferences in functioning of the family he will depend for her of members from alcohol. In the life of the family for her a dysfunction causes this phenomenon. With consequence of it starting judicial proceedings for obliging the person made conditional to the surrender can be for duty of the treatment. Judicial proceedings in this case consist of two stages, that is reconnaissance and implementation proceedings. These matters according to Art. 12 § 1 and of pt 1 USP are involved in Family Divisions. Due to the fact that the family constitutes with social fundamental unit compound of connected persons with marriage bonds and parental the forming of a system of values of persons addicted to alcohol in the executory proceedings has material meaning. It results from the fact that he is having an influence to relations between all members of this social fundamental unit. From these considerations guardianship court in the course of the executory proceedings by way of orders appropriately to arrangements of reconnaissance proceedings, and in it based on the opinion of experts to have an influence on a forming of a system of values of persons addicted to alcohol in the executory proceedings.
Keywords: family, dysfunction, parent, spouse, alcohol dependence.