Społeczeństwo i Polityka

Nr 1(82)/2025

Bożena Radzewicz-Bąk

International Monetary Fund

DOLLARIZATION AS AN INSTRUMENT OF BUILDING ECONOMIC POLICY CREDIBILITY: CONCEPTUAL FRAMEWORK, TRADE-OFFS, AND SELECTED CASE STUDIES

Summary

This article examines the pros and cons of adopting official dollarization[1] as an instrument to build economic policy credibility, discusses the key preconditions for a transition, and outlines the operational considerations involved in implementing such a regime change in countries where policy credibility has been lost due to prolonged macroeconomic mismanagement. Drawing on the case studies of three countries (Ecuador, El Salvador, and Montenegro), the analysis presents diverse pathways toward full dollarization and explores the key rationale behind the decision to relinquish its monetary sovereignty to a trusted external authority. The findings suggest that the main motivation for such a regime shift has typically been the desire to import economic policy credibility, curb inflation, restore macroeconomic stability, and promote greater trade and investment. However, can these be considered entirely successful? The article underscores that while full dollarization can serve as an effective nominal anchor for the exchange rate and monetary policy, it is not a panacea for economic challenges. Rather, it should be seen as a policy framework that, while offering certain advantages, also entails significant costs and constraints, including the loss of independent monetary policy, increased vulnerability to external shocks, and the need to maintain a tight fiscal stance. Consequently, the decision to adopt official dollarization should be preceded by a thorough assessment of the country’s initial preconditions, including its suitability as an Optimal Currency Area and its institutional capacity to implement and manage such transition effectively. Equally important is the unequivocal commitment of public authorities to uphold long-term fiscal discipline and conduct predictable, responsible economic policy in the post-dollarization period.

Keywords: official dollarization, exchange rate regimes, hyperinflation, public debt crises, financial crises, Optimal Currency Area (OCA), monetary policy credibility, macroeconomic stabilization.

JEL Codes: E00

DOLARYZACJA JAKO INSTRUMENT BUDOWANIA WIARYGODNOŚCI POLITYKI EKONOMICZNEJ: RAMY KONCEPCYJNE, KORZYŚCI I KOSZTY ORAZ WYBRANE STUDIA PRZYPADKÓW

Streszczenie

W artykule analizie poddano korzyści i ograniczenia związane z przyjęciem oficjalnej dolaryzacji[2] jako instrumentu polityki ekonomicznej, omówiono kluczowe warunki wstępne niezbędne do przeprowadzenia takiej zmiany systemowej oraz przedstawiono aspekty operacyjne związane z wdrożeniem tego reżimu w krajach, które utraciły wiarygodność polityki na skutek długotrwałego złego zarządzania makroekonomicznego. Na podstawie studiów przypadków trzech krajów (Ekwadoru, Salwadoru i Czarnogóry), przedstawiono różne ścieżki prowadzące do pełnej dolaryzacji oraz zbadano kluczowe przesłanki stojące za decyzją o rezygnacji z suwerenności monetarnej na rzecz zewnętrznego emitenta stabilnej waluty. Analiza wskazuje, że zasadniczym celem takiej decyzji było zazwyczaj „zaimportowanie” wiarygodności polityki monetarnej, opanowanie inflacji, przywrócenie stabilności gospodarczej oraz stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi handlu i inwestycji. Czy jednak doświadczenia tych państw można uznać za jednoznacznie pozytywne? Autor podkreśla, że choć pełna dolaryzacja może skutecznie pełnić funkcję nominalnej kotwicy dla kursu walutowego i polityki pieniężnej, nie stanowi rozwiązania uniwersalnego i nie eliminuje wszystkich wyzwań makroekonomicznych. Dolaryzację należy więc traktować jako reżim polityki ekonomicznej, który – obok pewnych korzyści – wiąże się również z istotnymi kosztami i ograniczeniami, jak utrata autonomii polityki pieniężnej, wzrost zależności od czynników zewnętrznych (w tym podatność na szoki zewnętrzne) oraz utrzymywania restrykcyjnej polityki fiskalnej. W związku z tym decyzja o przyjęciu oficjalnej dolaryzacji powinna zostać poprzedzona dokładną oceną warunków wyjściowych danego kraju, w tym jego dopasowania do kryteriów Optymalnego Obszaru Walutowego oraz oceny zdolności instytucji publicznych do skutecznego wdrożenia nowego reżimu walutowego. Równie istotne jest jednoznaczne zobowiązanie władz publicznych do utrzymania długoterminowej dyscypliny fiskalnej oraz prowadzenia przewidywalnej i odpowiedzialnej polityki gospodarczej po wprowadzeniu dolaryzacji.

Słowa kluczowe: oficjalna dolaryzacja, systemy kursu walutowego, hiperinflacja, kryzysy zadłużeniowe, kryzysy finansowe, Optymalny Obszar Walutowy (OCA), wiarygodność polityki pieniężnej, stabilizacja makroekonomiczna.

Kody JEL: E00

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a01

Dariusz Socha

Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych we Wrocławiu

Norbert Ćwikowski

Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych we Wrocławiu

SPOJRZENIE STUDENTÓW WROCŁAWSKIEJ AKADEMII BIZNESU  NA TEMAT ZAGROŻEŃ, KORZYŚCI I WYZWAŃ W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM – STUDIUM PRZYPADKU

Streszczenie

W artykule przedstawiono analizę postrzeganych zagrożeń, korzyści i wyzwań związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem z perspektywy studentów Wrocławskiej Akademii Biznesu (WAB). Celem badania było poznanie opinii przyszłych przedsiębiorców i menadżerów na temat najważniejszych aspektów prowadzenia biznesu, jak cechy przedsiębiorcze, motywacje, bariery logistyczne i ekonomiczne oraz czynniki ryzyka rynkowego. Badanie miało charakter ilościowy i zostało przeprowadzone przy użyciu kwestionariusza ankietowego, w którym respondenci klasyfikowali wybrane elementy. Wyniki wskazują , że studenci szczególnie cenią niezależność, kreatywność i świadomość ryzyka, a za główne bariery uważają brak kapitału, niejasne przepisy i niestabilność dochodów. Artykuł wypełnia istniejącą lukę badawczą dotyczącą postrzegania przedsiębiorczości wśród młodych dorosłych i dostarcza praktycznych wskazówek dotyczących edukacji menadżerskiej i rozwoju przedsiębiorczości.

Słowa kluczowe: zarządzanie biznesem, opinia studentów, przedsiębiorczość, ryzyko, korzyści, wyzwania.

Kody JEL: M00

OPINIONS OF STUDENTS OF THE WROCŁAW BUSINESS ACADEMY ON THREATS, BENEFITS AND CHALLENGES IN ENTERPRISE MANAGEMENT – A CASE STUDY

Summary

The article presents an analysis of perceived risks, benefits and challenges related to business management from the perspective of students of Wrocław Academy of Business (WAB). The study aims to investigate the views of future entrepreneurs and managers on the most important elements of running a business, including entrepreneurial characteristics, motivations, perceived barriers and market uncertainty. The study was conducted using a quantitative survey method, with a special focus on the ranking and classification of key business factors. The results emphasize the importance that students attach to autonomy, creativity and risk awareness, and identify capital shortages, legal ambiguities and financial instability as the main obstacles. This study contributes to filling the research gap in understanding the perception of entrepreneurship among young adults and offers practical implications for business education and training.

Keywords: business management, student perception, entrepreneurship, risks, benefits, challenges.

JEL Codes: M00

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a02

Maria Kocot

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Determinanty wdrażania zasad Gospodarki 5.0 w zwinnej organizacji w świetle badań własnych

Streszczenie

Celem rozważań jest identyfikacja kluczowych determinant wdrażania zasad Gospodarki 5.0 w zwinnych organizacjach oraz analiza czynników wpływających na skuteczność tego procesu. W badaniu skoncentrowano się na aspektach technologicznych, organizacyjnych i społecznych, uwzględniając dostęp do nowoczesnych technologii, kulturę innowacyjności, elastyczność w miejscu pracy, integrację sztucznej inteligencji, otwartość na zmiany, kompetencje cyfrowe, ekologiczne podejście do biznesu oraz współpracę między działami. Zastosowano metodę ankietową przeprowadzoną wśród 303 respondentów w okresie kwiecień–maj 2023 r. Uzyskane wyniki poddano analizie korespondencji wielowymiarowej (MCA), co umożliwiło identyfikację wzorców i zależności między poszczególnymi determinantami. Wyniki badań wskazują, że elastyczność organizacyjna, kultura innowacyjności oraz rozwój kompetencji cyfrowych są kluczowymi czynnikami wspierającymi skuteczną implementację zasad Gospodarki 5.0, podczas gdy opór wobec zmian oraz ograniczona akceptacja sztucznej inteligencji stanowią istotne bariery. Wskazano również, że zrównoważony rozwój i współpraca między działami wymagają dodatkowych działań edukacyjnych i promocyjnych, aby zwiększyć ich znaczenie w procesach transformacyjnych. Badanie wnosi wartość dodaną poprzez ukazanie praktycznych wyzwań stojących przed organizacjami oraz dostarcza rekomendacji dotyczących strategii zarządzania zmianą i cyfrową transformacją w kontekście Gospodarki 5.0. Wyniki mogą stanowić wytyczne dla przedsiębiorstw dążących do skutecznej adaptacji do nowych warunków rynkowych oraz dla dalszych badań nad zwinnością organizacyjną w gospodarce przyszłości.Początek formularzaDół formularza

Słowa kluczowe: Gospodarka 5.0, zwinna organizacja, analiza MCA, przedsiębiorstwo, ankieta.

Kody JEL: O10 

Determinants of implementing industry 5.0 principles in an agile organization in light of own research

Summary

The aim of the article is to identify the key determinants of implementing the principles of Industry 5.0 in agile organizations and to analyze the factors influencing the effectiveness of this process. The study focuses on technological, organizational, and social aspects, including access to modern technologies, innovation culture, workplace flexibility, artificial intelligence integration, openness to change, digital competencies, ecological business approach, and interdepartmental collaboration. A survey method was used, conducted among 303 respondents between April and May 2023. The obtained results were analyzed using multiple correspondence analysis (MCA), allowing for the identification of patterns and relationships between specific determinants. The findings indicate that organizational flexibility, an innovation culture, and the development of digital competencies are key factors supporting the effective implementation of Industry 5.0 principles, while resistance to change and limited acceptance of artificial intelligence pose significant barriers. It was also noted that sustainable development and interdepartmental collaboration require additional educational and promotional activities to increase their importance in transformational processes. The study provides added value by highlighting practical challenges faced by organizations and offering recommendations on change management strategies and digital transformation in the context of Industry 5.0. The results may serve as a foundation for businesses striving for effective adaptation to new market conditions and for further research on organizational agility in the future economy.

Keywords: Industry 5.0, agile organization, MCA analysis, enterprise, survey.

JEL Codes: O10

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a03

Eliza Nowacka

Akademia Finansów i Biznesu Vistula

Zrównoważony Rozwój, CSR, ESG -  definicja, praktyka realizacji i wnioski dla sektora publicznego

Streszczenie

Społeczna Odpowiedzialność Biznesu (CSR) to definiowana od 1953 r. działalność przedsiębiorstw uwzględniająca aspekty odpowiedzialności za działania podejmowane przez przedsiębiorstwa w obszarach społecznych i środowiskowych. Pierwotnie dobrowolna działalność filantropijna stopniowo przekształciła się w działalność, którą przedsiębiorstwa muszą podejmować zgodnie z uregulowaniami prawnymi określonymi przez Unię Europejską. Działalność w ramach CSR podejmowana jest z różnych powodów - niektóre  przyczyny opierają się na wartościach właścicieli lub zarządzających, którzy chcą włączyć przedsiębiorstwo w realizacje celów zrównoważonego rozwoju, inne przedsiębiorstwa podejmują odpowiedzialne działania bądź komunikują o ich w duchu budowania wizerunku odpowiedzialnego przedsiębiorstwa, jeszcze inne podejmują działania w duchu odpowiedzialności społecznej, bo zostały zmuszone do tego przez normy prawne.  Zrównoważony Rozwój to definiowane przez ONZ zobowiązanie do racjonalnego zaspokajania potrzeb przez człowieka, dotyczące państw, a na poziomie biznesu wdrażane jest między innymi za pomocą CSR. W artykule przedstawiono podstawowe założenia Zrównoważonego Rozwoju i  CSR oraz omówiono współczynnik ESG jako kontynuację działalności CSR. Następnie zdefiniowano zjawisko biznesu społecznie nieodpowiedzialnego i czarnego CSR przedstawiając praktyki, które przedsiębiorstwa stosują w ramach takiej działalności. W kolejnej części przytoczono przykłady konkretnych przedsiębiorstw, które przygotowują raporty CSR, a jednocześnie stosują praktyki z dziedziny społecznej nieodpowiedzialności biznesu. Przytoczenie motywów i praktyk CSR ma na celu sformułowanie wniosków dla sektora publicznego.

Słowa kluczowe: Zrównoważony Rozwój, Społeczna Odpowiedzialność Biznesu, społeczna nieodpowiedzialność biznesu, czarny CSR, wpływ sektora publicznego na CSR.

Kody JEL: H10, H83, M14

Sustainable Development, CSR, ESG - definition, implementation practice and conclusions for the public sector

Summary

Corporate Social Responsibility is defined since 1953 as the activity of enterprises taking into account the aspects of responsibility of the activities undertaken by enterprises in social and environmental issues. Originally voluntary philanthropy, it has gradually evolved into an activity that companies must undertake in accordance with the legal regulations set by the European Union. CSR activities are undertaken for various reasons, some of them are based on the values of the owners or managers who want to involve the company in the implementation of the sustainable development goals, other companies take responsible actions or communicate about taking responsible actions, in the spirit of building the image of a responsible company, and still other companies take actions in the spirit of social responsibility, because they have been forced to do so by legal norms. Sustainable Development is a commitment defined by the UN to the rational satisfaction of human needs, a commitment that applies to countries and at the business level is implemented through, among others, CSR. This chapter presents the basic assumptions of Sustainable Development and CSR and discusses the ESG ratio as a continuation of CSR activities. Next, the chapter defines the phenomenon of socially irresponsible business and black CSR, presenting the practices that will tone down enterprises as part of such activities. In the next part, the author cites examples of specific companies that prepare CSR reports and at the same time apply practices in the field of corporate social irresponsibility. Citing the motives and practices of CSR, is aimed at formulating conclusions for the public sector.

Keywords: Sustainable Development Corporate, Social Responsibility, black CSR, corporate social irresponsibility, impact of the public sector on CSR.

JEL Codes: H10, H83, M14

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a04

Oliwier Taraszkiewicz

Uniwersytet Gdański

The Influence of Wine in Diplomatic Etiquette: Between Politics, Economics, and Culture

Summary
Wine has played a significant role in diplomacy over the centuries, serving symbolic, political, and cultural functions. In ancient Greece and Rome, it was regarded as a prestigious element and also formed part of political gatherings. During the medieval period, wine played an important role in religious ceremonies and was present at royal courts. In the 19th century, under the influence of Congress of Vienna, wine culture became an integral part of diplomatic practices. The modern diplomatic protocol incorporates wine into ceremonies, toasts, and the selection of beverages, which plays a crucial role in the context of shaping national image. As a form of soft power, wine contributes to building mutual understanding and projecting cultural values. Knowledge of wine has become a valuable asset for diplomats, and its selection and presence impact not only diplomatic interactions but also broader interstate relations, strengthening ties between countries. This article examines how wine connects politics, economics, and culture by analysing both historical and contemporary examples of its use in diplomacy. The methodology applied is based on the analysis of historical sources, diplomatic etiquette, and contemporary practices. The research reveals that wine remains a key element in the diplomatic landscape, playing an essential role in shaping relationships between diplomats.

Keywords: international relations, diplomatic protocol, diplomatic etiquette, cultural diplomacy, wine.

JEL Codes: F50, N40, Z10

Wpływ wina na etykietę dyplomatyczną: między polityką, ekonomią i kulturą

Streszczenie
Wino odgrywało istotną rolę w dyplomacji na przestrzeni wieków, pełniąc funkcje symboliczne, polityczne i kulturowe. Już w starożytnej Grecji i Rzymie było traktowane jako element prestiżowy, a także stanowiło część politycznych spotkań. W średniowieczu wino odgrywało znaczącą rolę w ceremoniach religijnych i było obecne na dworach królewskich. W XIX wieku, pod wpływem Kongresu Wiedeńskiego, kultura wina stała się integralną częścią praktyk dyplomatycznych. Współczesny protokół dyplomatyczny uwzględnia wino w ramach ceremonii, toastów oraz wyboru trunków, co ma kluczowe znaczenie w kontekście budowania wizerunku narodowego. Znajomość win stała się istotnym atutem dyplomatów, a jego wybór i obecność wpływają na relacje międzynarodowe, wzmacniając więzi między państwami. Artykuł bada, w jaki sposób wino łączy politykę, ekonomię i kulturę, analizując zarówno historyczne, jak i współczesne przykłady jego wykorzystania w dyplomacji. Zastosowana metodologia opiera się na analizie źródeł historycznych, etykiety dyplomatycznej oraz praktyk współczesnych. Badania ukazują, że wino pozostaje kluczowym elementem dyplomatycznego krajobrazu, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu relacji między dyplomatami.

Słowa kluczowe: relacje międzynarodowe, protokół dyplomatyczny, etykieta dyplomatyczna, dyplomacja kulturalna, wino

Kody JEL: F50, N40, Z10

 DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a05