Społeczeństwo i Polityka

Nr 2(83)/2025

Marek Rewizorski

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Radosław Głód

Badacz niezależny

Szanse i bariery rozwoju polskiej strategii zarządzania sektorem jądrowym

Streszczenie

Celem rozważań jest politologiczna analiza perspektyw rozwoju energetyki jądrowej w Polsce ze strategicznego punktu widzenia, w szczególności identyfikacja głównych szans i barier dla rozwoju tego sektora. Szans można upatrywać w dostępie do technologii od doświadczonych partnerów, redukcji emisji CO₂ oraz możliwości zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego państwa. Barierami dla rozwoju tego sektora są: wysokie koszty inwestycyjne, długi czas realizacji projektów, brak doświadczonej kadry czy wyzwania prawno-administracyjne. Nie bez znaczenia jest także konsekwentne ponadpolityczne wsparcie dla tego przedsięwzięcia, efektywna koordynacja projektów i edukacja społeczeństwa. Dla Polski, państwa, które od lat zmaga się z problemem wysokiej emisyjności oraz zależnością od zewnętrznych dostawców energii, rozwój energetyki jądrowej wydaje się być głównym celem oraz filarem, na którym opiera się strategia rozwoju krajowego sektora energetycznego.

Słowa kluczowe: energetyka jądrowa, bezpieczeństwo, zarządzanie, Program Polskiej Energetyki Jądrowej (PPEJ).

Kody JEL: F50, P18, P48, Q01, Q48

Opportunities and barriers to the development of Poland's nuclear sector management strategy

Summary

The aim of this article is a political-scientific analysis of the prospects for the development of nuclear energy in Poland from a strategic point of view, particularly identifying the main opportunities and barriers for the development of this sector. The opportunity seems to be access to technology from experienced partners, the reduction of CO₂ emissions, and above all, the possibility of increasing the country’s energy security. Barriers to the development of this sector include high investment costs, long project implementation cycles, a lack of experienced personnel, and legal-administrative challenges. Very important is over-political support for this project but also effective project coordination, and public education. For Poland, a country that has been struggling with the issue of high emissions and dependence on external energy suppliers for years, the development of nuclear energy appears to be a primary goal on which the development strategy of the Polish energy sector is based.

Keywords: Nuclear energy, Security, Governance, Polish Nuclear Power Program (PNPP).

JEL Codes: F50, P18, P48, Q01, Q48

DOI: doi.org/10.34765/sp.0225.a01 

Renata Runiewicz

Uniwersytet WSB MERITO Warszawa

Metoda projektowa jako metoda dydaktyczna umożliwiająca wprowadzenie do pracy w sektorze zarządzania publicznego

Streszczenie

Metoda projektów może stanowić podstawę do podjęcia pracy zawodowej, ponieważ polega na samodzielnym realizowaniu przez uczniów zadania przygotowanego przez nauczyciela na podstawie wcześniej ustalonych założeń. Jest to jedna z metod nauczania, z reguły zaliczana do metod praktycznych, a nie do aktywizujących. Z kolei, zarządzanie projektami jest szczególnie widoczne tam, gdzie istnieje potrzeba cięcia wydatków rządowych i jednocześnie wspierania infrastruktury oraz rozwoju gospodarczego przy zaangażowaniu służby publicznej.

W artykule przedstawiono metody pracy ze studentami w ramach projektu, które wprowadza do pracy w sektorze zarządzania publicznego. W zakresie niniejszej publikacji jest prezentacja kilku projektów realizowanych na uczelni w ramach przedmiotu kierunkowego/ specjalizacyjnego.

Słowa kluczowe: projekt, zarządzanie, współpraca ze studentem.

Kody JEL: Y9

The project method as a teaching method introducing to work in the public management sector

Summary

The project method can be used as an base for professional work. It involves completing a task prepared by the teacher based on previously established assumptions. This is one of the teaching methods, usually classified as practical, not activating. Project management is particularly visible where there is a need to cut government spending and at the same time of keeping support of the infrastructure and economic development with the involvement of public service.

Keywords: project, management, cooperation with students.

JEL Codes: Y9

DOI: doi.org/10.34765/sp.0225.a02

Jolanta Zombirt

Akademia Finansów i Biznesu Vistula

Mitygowanie ryzyka w procesie sekurytyzacji

Streszczenie

Celem artykułu jest wskazanie, jakie (niektóre) rodzaje ryzyka występują w procesie sekurytyzacji, na czym polega ten proces, a przede wszystkim – w jaki sposób można mitygować ryzyko, głównie z punktu widzenia inwestorów. Artykuł raczej nie wskazuje na korzyści płynące z sekurytyzacji dla inicjatorów, gdyż kwestia ta jest na ogół znana i szeroko komentowana. Mimo tego, nadal po kryzysie subprime i kolejnych popularność sekurytyzacji w Europie jest niewielka. Może jest tak, między innymi, dlatego, że dostawcy usług do sekurytyzacji powinni być same podmiotami o wysokiej jakości / ratingu, co mogłoby zwiększyć pewność transakcji?

Słowa kluczowe: sekurytyzacja, podmiot do celów specjalnych, dostawcy usług.

Kody JEL: G21, G32

Risk mitigation in a securitisation process

Summary

The main aim of this article is to identify main types of risk that can be found in a securitisation process, what are the main features of this process and – most of all – how to mitigate some risks arising in the process from the investors’ point of view. Article rather does nor describe any benefits from securitisation for originators because it seems that it is widely recognised, known and commented. Despite it, still after the subprime crisis and subsequent ones a popularity of securitisation in Europe is modest. Perhaps it is, among others, a reason that services suppliers for securitisation should be entities with the high quality / rating what could upgrade a confidence for securitisation?

Keywords: securitisation, special purpose entity, service providers.

JELCodes: G21, G32

DOI: doi.org/10.34765/sp.0225.a03

Maciej Drabiński

Badacz niezależny

Polityki prefiguracyjne w myśli politycznej Edwarda Abramowskiego

Streszczenie

Celem rozważań jest analiza podobieństw pomiędzy politykami prefiguracyjnymi a zaproponowaną przez Edwarda Abramowskiego strategią wyzwolenia społecznego. Teza zakłada, iż przedstawiony przez Abramowskiego projekt można włączyć w obręb polityk prefiguracyjnych, co ściśle łączyło się z wysuwaną przez niego krytyką orientacji kratocentrycznej. W ten sposób tekst aspiruje do wypełnienia obecnej w polskiej politologii luki badawczej dotyczącej polityk prefiguracyjnych demonstrując jednocześnie, iż istnieje w polskiej myśli politycznej z przełomu XIX oraz XX wieku ideolog apologizujący polityki prefiguracyjne, a także podważający kratocentryzm. W artykule stosowana jest jakościowa analiza treści oraz metoda porównawcza.

Słowa kluczowe: socjalizm, kooperatyzm, polityki prefiguracyjne, myśl polityczna.

Kody JEL: B14, D71, P31, P32, Z0

Prefigurative Politics in the Political Thought of Edward Abramowski

Summary

The aim of this article is to analyze the similarities between the strategy of social liberation proposed by Edward Abramowski and prefigurative politics. The thesis assumes that the strategy presented by Abramowski can be considered an expression of prefigurative politics, which was closely related to his undermining of cratocentrism. In this context, the aim of the article is to fill the research gap that has emerged in Polish political science with regard to prefigurative policies and, at the same time, to demonstrate that in Polish political thought at the turn of 19th and 20th centuries there was an ideologist who supported prefigurative politics and undermined cratocentrism. The text uses qualitative content analysis and comparative analysis.

Keywords: socialism, cooperatism, prefigurative politics, political thought,

JEL Codes: B14, D71, P31, P32, Z0

DOI: doi.org/10.34765/sp.0225.a04

Anna Gawrońska-Piotrowska

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

SŁUCHOWISKO BIBLIA AUDIO JAKO NOWOCZESNA FORMA EWANGELIZACJI. ANALIZA ZJAWISKA W KONTEKŚCIE MEDIÓW CYFROWYCH

Streszczenie

W niniejszym artykule przeprowadzono analizę słuchowiska Biblia Audio jako nowoczesnej formy ewangelizacji w kontekście mediów cyfrowych. Postawiono pytanie badawcze: Czy, a jeżeli tak, to dlaczego, Biblia Audio jest nowoczesnym narzędziem ewangelizacji w erze mediów cyfrowych? Aby odpowiedzieć na to pytanie, ustalono pytania pomocnicze: Jaka jest zawartość słuchowiska Biblia Audio? W jaki sposób prezentowany jest w nim przekaz biblijny? Jakie znaczenie ma słuchowisko Biblia Audio w kontekście nowej ewangelizacji w erze mediów cyfrowych? W celu uzyskania odpowiedzi na pytania badawcze w pierwszej części artykułu zdefiniowano pojęcie ewangelizacji wraz z jego charakterystyką w kontekście mediów cyfrowych. Następnie ukazano nauczanie Kościoła dotyczące ewangelizacji za pośrednictwem form audio, by w kolejnej części artykułu przejść do analizy zawartości słuchowiska Biblia Audio. Na kolejnym etapie dokonano syntezy danych uzyskanych z analizy oraz przedstawiono wnioski. W wyniku badań udowodniono, że Biblia Audio stanowi wartościowe i skuteczne narzędzie nowoczesnej ewangelizacji, odpowiadające na wyzwania współczesnego świata cyfrowego. Wartość poznawcza: badanie wypełnia lukę poznawczą, gdyż do tej pory nie prowadzono analizy badawczej słuchowiska Biblia Audio w kontekście mediów cyfrowych.

Słowa kluczowe: ewangelizacja, audio, słuchowisko, Biblia Audio, media cyfrowe.

Kody JEL: Y9

AUDIO BIBLE AS A MODERN FORM OF EVANGELIZATION. ANALYSIS OF THE TOPIC IN THE CONTEXT OF DIGITAL MEDIA

Summary

This article analyzes the audio drama Audio Bible as a modern form of evangelization in the context of digital media. The aim of the research was to attempt to answer the question: Is the Audio Bible a modern tool for evangelization in the era of digital media, and if so, why? In order to answer this question, the following auxiliary questions were established: What is the content of the Audio Bible audio drama? How is the biblical message presented in it? What is the significance of the Audio Bible audio drama in the context of new evangelization in the era of digital media? In order to answer the research questions, the first part of the article defines the concept of evangelization and its characteristics in the context of digital media. Then, the Church's teaching on evangelization through audio forms is presented, and in the next part of the article, the content of the audio drama Biblia Audio is analyzed. In the final part, the data obtained from the analysis is synthesized and conclusions are presented. The research proves that the Audio Bible is a valuable and effective tool for modern evangelization, responding to the challenges of the contemporary digital world. Cognitive value: the study fills a cognitive gap, as until now there has been no research analysis of the Audio Bible radio play in the context of digital media.

Keywords: evangelization, audio, audio drama, Biblia Audio, digital media.

JEL Codes: Y9

DOI: doi.org/10.34765/sp.0225.a05

Milena Kindziuk

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Pokój jako istotny motyw komunikacji papieża Leona XIV w mediach społecznościowych

Streszczenie

Papież Leon XIV ma swoje oficjalne profile w dwóch serwisach społecznościowych: @Pontifex na platformie X (53 mln followersów) oraz pontifex na Instagramie (14 mln). Artykuł ma wykazać, jakie treści związane z przesłaniem pokoju zawierają przekazy papieża w mediach społecznościowych w pierwszych dwóch miesiącach pontyfikatu. Analiza opiera się na metodach jakościowej i ilościowej analizy zawartości, metodzie porównawczej oraz pomocniczej metodzie analizy dyskursu. Wyniki badań wykazały, że liczba postów propagujących idee pokoju przez papieża jest prawie dwa razy większa na platformie X - wynosi 31 (29% wszystkich postów na X), podczas gdy na Instagramie jest ich 16 (22% wszystkich postów na Instagramie). Leon XIV wspierał narody dotknięte wojną i  apelował o zakończenie konfliktów. Poprzez systematyczne, wyraźnie przemyślane strategie komunikacyjne dowiódł też, że rozumie, jak istotną rolę odgrywają social media w propagowaniu idei pokoju.

Słowa kluczowe: pokój, wojna, przemoc, Ukraina, Bliski Wschód, pomoc humanitarna, modlitwa o pokój.

Kody JEL: H75, L82

Peace as an important motif of Pope Leo XIV's communication in social media

Summary

Pope Leo XIV has his official profiles on two social networks: @Pontifex on platform X (53 million followers) and pontifex on Instagram (14 million). The article is to show what content related to the message of peace is contained in the Pope's messages in social media in the first two months of his pontificate. The analysis is based on the methods of qualitative and quantitative content analysis, the comparative method and the auxiliary method of discourse analysis. They showed that the number of posts promoting the idea of peace by the Pope is almost twice as high on platform X – it is 31 (29 % of all posts on X), while on Instagram there are 16 (22 % of all posts on Instagram). Leo XIV supported the nations affected by war and appealed for an end to conflicts. Through systematic, clearly thought-out communication activities, he also proved that he understands the important role of social media in promoting the idea of peace.

Keywords: peace, war, violence, Ukraine, Middle East, humanitarian aid, prayer for peace.

JEL Codes: H7, L82

DOI: doi.org/10.34765/sp.0225.a06

Nr 1(82)/2025

Bożena Radzewicz-Bąk

International Monetary Fund

DOLLARIZATION AS AN INSTRUMENT OF BUILDING ECONOMIC POLICY CREDIBILITY: CONCEPTUAL FRAMEWORK, TRADE-OFFS, AND SELECTED CASE STUDIES

Summary

This article examines the pros and cons of adopting official dollarization[1] as an instrument to build economic policy credibility, discusses the key preconditions for a transition, and outlines the operational considerations involved in implementing such a regime change in countries where policy credibility has been lost due to prolonged macroeconomic mismanagement. Drawing on the case studies of three countries (Ecuador, El Salvador, and Montenegro), the analysis presents diverse pathways toward full dollarization and explores the key rationale behind the decision to relinquish its monetary sovereignty to a trusted external authority. The findings suggest that the main motivation for such a regime shift has typically been the desire to import economic policy credibility, curb inflation, restore macroeconomic stability, and promote greater trade and investment. However, can these be considered entirely successful? The article underscores that while full dollarization can serve as an effective nominal anchor for the exchange rate and monetary policy, it is not a panacea for economic challenges. Rather, it should be seen as a policy framework that, while offering certain advantages, also entails significant costs and constraints, including the loss of independent monetary policy, increased vulnerability to external shocks, and the need to maintain a tight fiscal stance. Consequently, the decision to adopt official dollarization should be preceded by a thorough assessment of the country’s initial preconditions, including its suitability as an Optimal Currency Area and its institutional capacity to implement and manage such transition effectively. Equally important is the unequivocal commitment of public authorities to uphold long-term fiscal discipline and conduct predictable, responsible economic policy in the post-dollarization period.

Keywords: official dollarization, exchange rate regimes, hyperinflation, public debt crises, financial crises, Optimal Currency Area (OCA), monetary policy credibility, macroeconomic stabilization.

JEL Codes: E00

DOLARYZACJA JAKO INSTRUMENT BUDOWANIA WIARYGODNOŚCI POLITYKI EKONOMICZNEJ: RAMY KONCEPCYJNE, KORZYŚCI I KOSZTY ORAZ WYBRANE STUDIA PRZYPADKÓW

Streszczenie

W artykule analizie poddano korzyści i ograniczenia związane z przyjęciem oficjalnej dolaryzacji[2] jako instrumentu polityki ekonomicznej, omówiono kluczowe warunki wstępne niezbędne do przeprowadzenia takiej zmiany systemowej oraz przedstawiono aspekty operacyjne związane z wdrożeniem tego reżimu w krajach, które utraciły wiarygodność polityki na skutek długotrwałego złego zarządzania makroekonomicznego. Na podstawie studiów przypadków trzech krajów (Ekwadoru, Salwadoru i Czarnogóry), przedstawiono różne ścieżki prowadzące do pełnej dolaryzacji oraz zbadano kluczowe przesłanki stojące za decyzją o rezygnacji z suwerenności monetarnej na rzecz zewnętrznego emitenta stabilnej waluty. Analiza wskazuje, że zasadniczym celem takiej decyzji było zazwyczaj „zaimportowanie” wiarygodności polityki monetarnej, opanowanie inflacji, przywrócenie stabilności gospodarczej oraz stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi handlu i inwestycji. Czy jednak doświadczenia tych państw można uznać za jednoznacznie pozytywne? Autor podkreśla, że choć pełna dolaryzacja może skutecznie pełnić funkcję nominalnej kotwicy dla kursu walutowego i polityki pieniężnej, nie stanowi rozwiązania uniwersalnego i nie eliminuje wszystkich wyzwań makroekonomicznych. Dolaryzację należy więc traktować jako reżim polityki ekonomicznej, który – obok pewnych korzyści – wiąże się również z istotnymi kosztami i ograniczeniami, jak utrata autonomii polityki pieniężnej, wzrost zależności od czynników zewnętrznych (w tym podatność na szoki zewnętrzne) oraz utrzymywania restrykcyjnej polityki fiskalnej. W związku z tym decyzja o przyjęciu oficjalnej dolaryzacji powinna zostać poprzedzona dokładną oceną warunków wyjściowych danego kraju, w tym jego dopasowania do kryteriów Optymalnego Obszaru Walutowego oraz oceny zdolności instytucji publicznych do skutecznego wdrożenia nowego reżimu walutowego. Równie istotne jest jednoznaczne zobowiązanie władz publicznych do utrzymania długoterminowej dyscypliny fiskalnej oraz prowadzenia przewidywalnej i odpowiedzialnej polityki gospodarczej po wprowadzeniu dolaryzacji.

Słowa kluczowe: oficjalna dolaryzacja, systemy kursu walutowego, hiperinflacja, kryzysy zadłużeniowe, kryzysy finansowe, Optymalny Obszar Walutowy (OCA), wiarygodność polityki pieniężnej, stabilizacja makroekonomiczna.

Kody JEL: E00

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a01

Dariusz Socha

Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych we Wrocławiu

Norbert Ćwikowski

Wrocławska Akademia Biznesu w Naukach Stosowanych we Wrocławiu

SPOJRZENIE STUDENTÓW WROCŁAWSKIEJ AKADEMII BIZNESU  NA TEMAT ZAGROŻEŃ, KORZYŚCI I WYZWAŃ W ZARZĄDZANIU PRZEDSIĘBIORSTWEM – STUDIUM PRZYPADKU

Streszczenie

W artykule przedstawiono analizę postrzeganych zagrożeń, korzyści i wyzwań związanych z zarządzaniem przedsiębiorstwem z perspektywy studentów Wrocławskiej Akademii Biznesu (WAB). Celem badania było poznanie opinii przyszłych przedsiębiorców i menadżerów na temat najważniejszych aspektów prowadzenia biznesu, jak cechy przedsiębiorcze, motywacje, bariery logistyczne i ekonomiczne oraz czynniki ryzyka rynkowego. Badanie miało charakter ilościowy i zostało przeprowadzone przy użyciu kwestionariusza ankietowego, w którym respondenci klasyfikowali wybrane elementy. Wyniki wskazują , że studenci szczególnie cenią niezależność, kreatywność i świadomość ryzyka, a za główne bariery uważają brak kapitału, niejasne przepisy i niestabilność dochodów. Artykuł wypełnia istniejącą lukę badawczą dotyczącą postrzegania przedsiębiorczości wśród młodych dorosłych i dostarcza praktycznych wskazówek dotyczących edukacji menadżerskiej i rozwoju przedsiębiorczości.

Słowa kluczowe: zarządzanie biznesem, opinia studentów, przedsiębiorczość, ryzyko, korzyści, wyzwania.

Kody JEL: M00

OPINIONS OF STUDENTS OF THE WROCŁAW BUSINESS ACADEMY ON THREATS, BENEFITS AND CHALLENGES IN ENTERPRISE MANAGEMENT – A CASE STUDY

Summary

The article presents an analysis of perceived risks, benefits and challenges related to business management from the perspective of students of Wrocław Academy of Business (WAB). The study aims to investigate the views of future entrepreneurs and managers on the most important elements of running a business, including entrepreneurial characteristics, motivations, perceived barriers and market uncertainty. The study was conducted using a quantitative survey method, with a special focus on the ranking and classification of key business factors. The results emphasize the importance that students attach to autonomy, creativity and risk awareness, and identify capital shortages, legal ambiguities and financial instability as the main obstacles. This study contributes to filling the research gap in understanding the perception of entrepreneurship among young adults and offers practical implications for business education and training.

Keywords: business management, student perception, entrepreneurship, risks, benefits, challenges.

JEL Codes: M00

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a02

Maria Kocot

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Determinanty wdrażania zasad Gospodarki 5.0 w zwinnej organizacji w świetle badań własnych

Streszczenie

Celem rozważań jest identyfikacja kluczowych determinant wdrażania zasad Gospodarki 5.0 w zwinnych organizacjach oraz analiza czynników wpływających na skuteczność tego procesu. W badaniu skoncentrowano się na aspektach technologicznych, organizacyjnych i społecznych, uwzględniając dostęp do nowoczesnych technologii, kulturę innowacyjności, elastyczność w miejscu pracy, integrację sztucznej inteligencji, otwartość na zmiany, kompetencje cyfrowe, ekologiczne podejście do biznesu oraz współpracę między działami. Zastosowano metodę ankietową przeprowadzoną wśród 303 respondentów w okresie kwiecień–maj 2023 r. Uzyskane wyniki poddano analizie korespondencji wielowymiarowej (MCA), co umożliwiło identyfikację wzorców i zależności między poszczególnymi determinantami. Wyniki badań wskazują, że elastyczność organizacyjna, kultura innowacyjności oraz rozwój kompetencji cyfrowych są kluczowymi czynnikami wspierającymi skuteczną implementację zasad Gospodarki 5.0, podczas gdy opór wobec zmian oraz ograniczona akceptacja sztucznej inteligencji stanowią istotne bariery. Wskazano również, że zrównoważony rozwój i współpraca między działami wymagają dodatkowych działań edukacyjnych i promocyjnych, aby zwiększyć ich znaczenie w procesach transformacyjnych. Badanie wnosi wartość dodaną poprzez ukazanie praktycznych wyzwań stojących przed organizacjami oraz dostarcza rekomendacji dotyczących strategii zarządzania zmianą i cyfrową transformacją w kontekście Gospodarki 5.0. Wyniki mogą stanowić wytyczne dla przedsiębiorstw dążących do skutecznej adaptacji do nowych warunków rynkowych oraz dla dalszych badań nad zwinnością organizacyjną w gospodarce przyszłości.Początek formularzaDół formularza

Słowa kluczowe: Gospodarka 5.0, zwinna organizacja, analiza MCA, przedsiębiorstwo, ankieta.

Kody JEL: O10 

Determinants of implementing industry 5.0 principles in an agile organization in light of own research

Summary

The aim of the article is to identify the key determinants of implementing the principles of Industry 5.0 in agile organizations and to analyze the factors influencing the effectiveness of this process. The study focuses on technological, organizational, and social aspects, including access to modern technologies, innovation culture, workplace flexibility, artificial intelligence integration, openness to change, digital competencies, ecological business approach, and interdepartmental collaboration. A survey method was used, conducted among 303 respondents between April and May 2023. The obtained results were analyzed using multiple correspondence analysis (MCA), allowing for the identification of patterns and relationships between specific determinants. The findings indicate that organizational flexibility, an innovation culture, and the development of digital competencies are key factors supporting the effective implementation of Industry 5.0 principles, while resistance to change and limited acceptance of artificial intelligence pose significant barriers. It was also noted that sustainable development and interdepartmental collaboration require additional educational and promotional activities to increase their importance in transformational processes. The study provides added value by highlighting practical challenges faced by organizations and offering recommendations on change management strategies and digital transformation in the context of Industry 5.0. The results may serve as a foundation for businesses striving for effective adaptation to new market conditions and for further research on organizational agility in the future economy.

Keywords: Industry 5.0, agile organization, MCA analysis, enterprise, survey.

JEL Codes: O10

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a03

Eliza Nowacka

Akademia Finansów i Biznesu Vistula

Zrównoważony Rozwój, CSR, ESG -  definicja, praktyka realizacji i wnioski dla sektora publicznego

Streszczenie

Społeczna Odpowiedzialność Biznesu (CSR) to definiowana od 1953 r. działalność przedsiębiorstw uwzględniająca aspekty odpowiedzialności za działania podejmowane przez przedsiębiorstwa w obszarach społecznych i środowiskowych. Pierwotnie dobrowolna działalność filantropijna stopniowo przekształciła się w działalność, którą przedsiębiorstwa muszą podejmować zgodnie z uregulowaniami prawnymi określonymi przez Unię Europejską. Działalność w ramach CSR podejmowana jest z różnych powodów - niektóre  przyczyny opierają się na wartościach właścicieli lub zarządzających, którzy chcą włączyć przedsiębiorstwo w realizacje celów zrównoważonego rozwoju, inne przedsiębiorstwa podejmują odpowiedzialne działania bądź komunikują o ich w duchu budowania wizerunku odpowiedzialnego przedsiębiorstwa, jeszcze inne podejmują działania w duchu odpowiedzialności społecznej, bo zostały zmuszone do tego przez normy prawne.  Zrównoważony Rozwój to definiowane przez ONZ zobowiązanie do racjonalnego zaspokajania potrzeb przez człowieka, dotyczące państw, a na poziomie biznesu wdrażane jest między innymi za pomocą CSR. W artykule przedstawiono podstawowe założenia Zrównoważonego Rozwoju i  CSR oraz omówiono współczynnik ESG jako kontynuację działalności CSR. Następnie zdefiniowano zjawisko biznesu społecznie nieodpowiedzialnego i czarnego CSR przedstawiając praktyki, które przedsiębiorstwa stosują w ramach takiej działalności. W kolejnej części przytoczono przykłady konkretnych przedsiębiorstw, które przygotowują raporty CSR, a jednocześnie stosują praktyki z dziedziny społecznej nieodpowiedzialności biznesu. Przytoczenie motywów i praktyk CSR ma na celu sformułowanie wniosków dla sektora publicznego.

Słowa kluczowe: Zrównoważony Rozwój, Społeczna Odpowiedzialność Biznesu, społeczna nieodpowiedzialność biznesu, czarny CSR, wpływ sektora publicznego na CSR.

Kody JEL: H10, H83, M14

Sustainable Development, CSR, ESG - definition, implementation practice and conclusions for the public sector

Summary

Corporate Social Responsibility is defined since 1953 as the activity of enterprises taking into account the aspects of responsibility of the activities undertaken by enterprises in social and environmental issues. Originally voluntary philanthropy, it has gradually evolved into an activity that companies must undertake in accordance with the legal regulations set by the European Union. CSR activities are undertaken for various reasons, some of them are based on the values of the owners or managers who want to involve the company in the implementation of the sustainable development goals, other companies take responsible actions or communicate about taking responsible actions, in the spirit of building the image of a responsible company, and still other companies take actions in the spirit of social responsibility, because they have been forced to do so by legal norms. Sustainable Development is a commitment defined by the UN to the rational satisfaction of human needs, a commitment that applies to countries and at the business level is implemented through, among others, CSR. This chapter presents the basic assumptions of Sustainable Development and CSR and discusses the ESG ratio as a continuation of CSR activities. Next, the chapter defines the phenomenon of socially irresponsible business and black CSR, presenting the practices that will tone down enterprises as part of such activities. In the next part, the author cites examples of specific companies that prepare CSR reports and at the same time apply practices in the field of corporate social irresponsibility. Citing the motives and practices of CSR, is aimed at formulating conclusions for the public sector.

Keywords: Sustainable Development Corporate, Social Responsibility, black CSR, corporate social irresponsibility, impact of the public sector on CSR.

JEL Codes: H10, H83, M14

DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a04

Oliwier Taraszkiewicz

Politechnika Gdańska

The Influence of Wine in Diplomatic Etiquette: Between Politics, Economics, and Culture

Summary
Wine has played a significant role in diplomacy over the centuries, serving symbolic, political, and cultural functions. In ancient Greece and Rome, it was regarded as a prestigious element and also formed part of political gatherings. During the medieval period, wine played an important role in religious ceremonies and was present at royal courts. In the 19th century, under the influence of Congress of Vienna, wine culture became an integral part of diplomatic practices. The modern diplomatic protocol incorporates wine into ceremonies, toasts, and the selection of beverages, which plays a crucial role in the context of shaping national image. As a form of soft power, wine contributes to building mutual understanding and projecting cultural values. Knowledge of wine has become a valuable asset for diplomats, and its selection and presence impact not only diplomatic interactions but also broader interstate relations, strengthening ties between countries. This article examines how wine connects politics, economics, and culture by analysing both historical and contemporary examples of its use in diplomacy. The methodology applied is based on the analysis of historical sources, diplomatic etiquette, and contemporary practices. The research reveals that wine remains a key element in the diplomatic landscape, playing an essential role in shaping relationships between diplomats.

Keywords: international relations, diplomatic protocol, diplomatic etiquette, cultural diplomacy, wine.

JEL Codes: F50, N40, Z10

Wpływ wina na etykietę dyplomatyczną: między polityką, ekonomią i kulturą

Streszczenie
Wino odgrywało istotną rolę w dyplomacji na przestrzeni wieków, pełniąc funkcje symboliczne, polityczne i kulturowe. Już w starożytnej Grecji i Rzymie było traktowane jako element prestiżowy, a także stanowiło część politycznych spotkań. W średniowieczu wino odgrywało znaczącą rolę w ceremoniach religijnych i było obecne na dworach królewskich. W XIX wieku, pod wpływem Kongresu Wiedeńskiego, kultura wina stała się integralną częścią praktyk dyplomatycznych. Współczesny protokół dyplomatyczny uwzględnia wino w ramach ceremonii, toastów oraz wyboru trunków, co ma kluczowe znaczenie w kontekście budowania wizerunku narodowego. Znajomość win stała się istotnym atutem dyplomatów, a jego wybór i obecność wpływają na relacje międzynarodowe, wzmacniając więzi między państwami. Artykuł bada, w jaki sposób wino łączy politykę, ekonomię i kulturę, analizując zarówno historyczne, jak i współczesne przykłady jego wykorzystania w dyplomacji. Zastosowana metodologia opiera się na analizie źródeł historycznych, etykiety dyplomatycznej oraz praktyk współczesnych. Badania ukazują, że wino pozostaje kluczowym elementem dyplomatycznego krajobrazu, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu relacji między dyplomatami.

Słowa kluczowe: relacje międzynarodowe, protokół dyplomatyczny, etykieta dyplomatyczna, dyplomacja kulturalna, wino

Kody JEL: F50, N40, Z10

 DOI: doi.org/10.34765/sp.0125.a05