Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula (Vistula Scientific Quarterly)
Streszczenia artykulów
NR 34
Magdalena Kaczkowska-Serafińska
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Rozwój zawodowy jako stymulator satysfakcji z pracy oraz satysfakcji z życia
Streszczenie
Zadowolenie z pracy nie jest już uważane za ograniczenie zarządzania organizacjami, lecz jawi się jako szczególny cel polityk dotyczących zasobów ludzkich, zwłaszcza na stanowiskach, na których zaangażowanie pracowników jest kluczowe dla efektów organizacyjnych. Możliwości rozwoju zawodowego oferowane przez firmę mogą silnie oddziaływać na zadowolenie i efektywność pracowników i dlatego warto je analizować.
Głównym celem artykułu jest zaprezentowanie, jak możliwości rozwoju zawodowego są skorelowane z zadowoleniem z pracy i jak zadowolenie z pracy wiąże się z zadowoleniem z życia. Dla celów zarządzania informacje na temat znaczenia rozwoju zawodowego pracowników mogą oddziaływać na ich decyzje i sposób komunikowania się z innymi pracownikami. W związku z tym autorka przeprowadziła badanie empiryczne wśród MSP w Polsce (województwo mazowieckie) i we Włoszech (region Lombardii) w roku 2011 na podstawie oryginalnego badania ankietowego autorki.
Słowa kluczowe: rozwój zawodowy, rozwój strategiczny firmy, wyniki finansowe, efektywność pracy, satysfakcja z pracy, strategia rozwoju
Kody JEL: L220, M540
Professional Development as a Stimulator of Job Satisfaction and Life Satisfaction
Summary
Job satisfaction is no more conceived as a constraint to the organisational management but it comes out a specific objective of human resource policies, especially in jobs where workers’ commitment is crucial for the organisational outcome. Possibilities of professional development offered by the company can strongly impact workers’ satisfaction and effectiveness; that is why it is worth to be analysed.
The main aim of this article is to present how opportunities for professional development are correlated with job satisfaction and how job satisfaction is related with life satisfaction. For management purposes, the information about significance of workers’ professional development can influence their decisions and way of communicating with other workers. Therefore, the author has conducted an empirical study in SME companies in Poland (Masovian Voivodeship) and in Italy (region of Lombardy) in 2011, based on the author’s original questionnaire survey.
Key words: career development, strategic development of (a company), financial results, work efficiency, satisfaction from work, strategy development
JEL codes: L220, M540
Jan Fazlagić
Akademia Fnansów i Biznesu Vistula
Zarządzanie utalentowanymi pracownikami w sektorze usług
Streszczenie
Współczesne przedsiębiorstwa zatrudniają wykwalifikowanych pracowników, od których wymagają zupełnie innych zachowań niż w gospodarce industrialnej. Kiedyś rdzeniem („arystokracją”) w gospodarce przemysłowej byli wysoko opłacani wykwalifikowani robotnicy zatrudnieni w sektorach mechaniki precyzyjnej, górnictwa, hutnictwa itp. Dziś ich miejsce zajęli kreatywni, utalentowani „pracownicy wiedzy”. O ile w przeszłości często oczekiwano od pracowników jedynie „fachowości”, o tyle dzisiaj równie ważne są umiejętności interpersonalne i przede wszystkim kreatywność.
Gospodarka industrialna mogła się rozwijać dzięki licznej klasie robotników zatrudnionych w fabrykach. Gospodarka oparta na wiedzy rozwija się dzięki klasie wykształconych pracowników zwanej „klasą kreatywną”. Wielkość zatrudnienia tego rodzaju pracowników w regionach ma wpływ na ich innowacyjność. Kreatywność stała się obecnie siłą napędową rozwoju nowoczesnych firm. Produktywność pracy utalentowanych pracowników jest cechą, na którą pracodawca ma wpływ jedynie pośredni – może on tylko tworzyć warunki sprzyjające do ujawnienia się pokładów kreatywności.
Słowa kluczowe: produktywność pracowników wiedzy, sektor usług, klasa kreatywna, zarządzanie talentami, zarządzanie wiedzą
Kody JEL: M120, M520, M540
Managing Talented Workers in the Service Sector
Summary
Modern enterprises rely on highly qualified personnel which are expected to perform in a very distinctive manner compared to the working-class of the industrial economy. In the industrial economy the core (“the aristocracy”) of the job market were employees of steel works, car manufacturers and coal mines. Today, they have been replaced by the creative class. Members of the creative class achieve their goals through the combination of their professional (technical) knowledge with a wide range of cognitive and non-cognitive skills. The share of the creative class in employment of a region/city/enterprise determines its competitive advantage. The employer has only a limited influence upon the productivity of knowledge workers because it is them who define what the job is. The role of the employer migrates towards creating a conducive, “innovation-friendly” environment for talented workers.
Key words: knowledge-worker productivity, service sector, creative class, talent management, knowledge management
JEL codes: M120, M520, M540
Paweł Fortuna
Katedra Psychologii Eksperymentalnej KUL
Meandry samorozwoju: Między psychobiznesem a psychologią biznesu
Streszczenie
Celem artykułu jest analiza zjawiska psychobiznesu i jego znaczenia dla samorozwoju, głównie w obszarze zagadnień tradycyjnie rozpatrywanych w ramach psychologii biznesu. Uwaga została skoncentrowana na czynnikach stymulujących rozwój psychobiznesu: ideały promowane w społeczeństwie osiągnięć, wiara w tajemniczy wpływ, mała wiedza dotycząca specyfiki pracy psychologów, promocja psychobiznesu. Oprócz tego podano wskazówki umożliwiające identyfikowanie oddziaływań o charakterze destruktywnym: pseudonaukowość, doktrynerstwo oraz brak właściwych kwalifikacji „ekspertów”.
W podsumowaniu zwrócono uwagę na rolę specjalistów i osób poszukujących wsparcia dla kształtowania właściwej kultury korzystania z wiedzy.
Słowa kluczowe: psychologia biznesu, psychobiznes, pseudonauka, samorozwój, szkolenia
Kody JEL: M590
Meanders of Self-Development: Between Psycho-Business and Business Psychology
Summary
The objective of the article is to analyse the phenomenon of psycho-business and its importance for self-development, mainly in the area of issues traditionally considered within the framework of business psychology. The attention is focused on the factors stimulating the psycho-business development: ideals promoted in the society of achievements, belief in the mysterious influence, poor knowledge of the specificity of work of psychologists, promotion of psycho-business. Besides that, there are presented the cues that enable identifying impacts of the destructive nature: pseudo-scientificity, doctrinairism and lack of proper qualifications of ‘experts’.
In his conclusion, the author paid attention to the role of specialists and individuals looking for support to shape the proper culture of knowledge use.
Key words: business psychology, psycho-business, pseudoscience, self-development, training
JEL codes: M590
Robert Krool
Fundacja Instytut Copernicus
Samorozwój, ale jaki? Jak wybrać obszar właściwych „life skills”?
Streszczenie
Samorozwój człowieka jest ściśle zdeterminowany przez sens, jaki nadajemy naszemu życiu. Samorozwój można określić inaczej rozwojem wewnętrznym. Istotne jest osiągnięcie stanu niezależności wewnętrznej. Nie istnieje jeden powszechny system wartości.
Autor wypracował, na podstawie 25 lat doświadczeń, model szkolenia kadr kierowniczych. Istotą tego modelu jest regularne powtarzanie tych samych tematów lub spraw. Proces zarządzania wiąże się z doskonaleniem umiejętności „życiowych” („life skills”), wśród których można wymienić znajomość języka obcego, umiejętność prowadzenia trudnych rozmów i podejmowania decyzji oraz umiejętność szybkiego przyswajania nowych informacji.
W samorozwoju nie liczy się osiągnięcie ideału, lecz samo dążenie do niego i wykazywana przy tym wytrwałość. Dążeniu do raptownej zmiany warto przeciwstawić cierpliwość w dążeniu do celu.
Słowa kluczowe: samorozwój, samodoskonalenie, egoizm, „life skills”, system wartości, przywództwo
Kody JEL: M510, M530, M540
Self-Development but What? How to Select the Area of Proper Life Skills?
Summary
Human self-development is strictly determined by the sense we give our life. Self-development can also be defined as internal development. Important is achievement of the state of internal independence. There is no single universal system of values. The author has developed, based on 25 years of experience, a model of managerial staff training. The essence of the model is a regular repetition of the same themes or matters. The process of management is connected with improvement of life skills, among which there can be mentioned knowledge of a foreign language, ability to conduct difficult conversations and to make decisions as well as ability to quickly acquire new information. In self-development, it does not matter to achieve the ideal but the very pursuit it and demonstrated perseverance. It is worth to oppose pursuit of rapid change by patience in pursuit of the goal.
Key words: self-development, self-improvement, egoism, life skills, system of values, leadership
JEL codes: M510, M530, M540
Bernard Fruga
BusinessMasters.pl
Eliminacja lęku dla lepszego rozwoju osób i organizacji
Streszczenie
Lęk bywa wykorzystywany jako narzędzie motywacji prowadząc do sytuacji, gdy aktywność pracownika jest skupiona na unikaniu zagrożenia. Wtedy lęk przed porażką staje się wiodącym motywem działań. Uwolnienie kultury organizacyjnej od lęku przed porażką wydaje się być drogą przekucia biznesowej stagnacji w innowacyjność i rozwój. Lęk przed porażką i nadzieja na sukces są dwiema motywacjami, które umiejętnie odczytane prowadzą do skutecznego działania.
Niniejszy artykuł ma na celu wskazanie znaczenia budowania organizacji pozbawionych lęku i opartych na nadziei osiągnięcia wizjonerskich celów, jako coraz wyraźniejszego wymagania rynku XXI wieku. Znajomość konsekwencji indukowania lęku i sposobów ich przezwyciężania pozwolą przedsiębiorcom, kierownikom i pracownikom wypracować skuteczne metody zarządzania, adekwatne dla pracowników wiedzy. Może to być szczególnie pomocne w sytuacji stawiania czoło wyzwaniom związanym z motywowaniem i utrzymaniem w pracy przedstawicieli pokolenia Y.
Słowa kluczowe: lęk przed porażką, indukowanie lęku, organizacja bez lęku, pracownicy wiedzy, rozwój organizacji, zarządzanie pokoleniem Y
Kody JEL: D810, D830
Fear Elimination for a Better Development of Individuals and Organisations
Summary
Fear can be used as a motivation tool leading to the situation when employee’s activity is focused on threat avoidance. Then fear of defeat becomes a leading motive of actions. Freeing the organisational culture of feat of defeat seems to be a way of turning business stagnation into innovativeness and development. Fear of defeat and hope for success are the two motivations which, skilfully read, lead to an efficient action.
This article is aimed at indicating of the importance of building organisations free of fear and based on the hope to achieve visionary purposes as the more and more apparent requirement of the 21st century market. Awareness of consequences of fear inducing and ways of overcoming thereof will allow entrepreneurs, managers and workers working out efficient methods of management, adequate for knowledge workers. This may be particularly helpful in the situation of facing the challenges related to motivating and retaining in jobs representatives of the Y generation.
Key words: fear of defeat, inducing fear, fear-free organisations, knowledge workers, organisation development, Y generation management.
JEL codes: D810, D830
Tadeusz Kamiński
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Szkolnictwo Wyższe – rynek pracy, razem czy osobno?
Streszczenie
Problematyka bezrobocia wśród absolwentów szkół wyższych należy do bardzo złożonych, trudnych, ale również przykrych z punktu widzenia społecznego oraz stresujących młodych ludzi, którzy w trakcie ukończenia studiów widzieli możliwość awansu społecznego. Przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele. Aby sytuację poprawić – co nie jest postulatem, a wymaganiem – należy równolegle racjonalizować funkcjonowanie rynku pracy oraz system szkolnictwa wyższego. Ten ostatni musi w szczególności nastawić się na kształcenie w tych kierunkach i specjalnościach, które wynikają ze zmian na współczesnym rynku pracy.
Absolwent szkoły wyższej obok specjalistycznej nowoczesnej wiedzy musi w okresie studiów nabywać wysokich umiejętności praktycznego wykorzystania nabywanej wiedzy. To także wyrobienie nawyku do systematycznego aktualizowania wiedzy, która podlega degradacji moralnej wskutek dynamicznych zmian w sferze badań naukowych, podstawowych bądź wdrożeniowych.
Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, rynek pracy, Program Operacyjny Kapitał Ludzki, system oświaty, bezrobocie
Kody JEL: I230, J240
Higher Education and Labour Market – Together of Separately?
Summary
The issues of unemployment among high school graduates belongs to very complex ones, difficult but, at the same time, very unpleasant from the social viewpoint and stressing to young people who saw, while completing their studies, an opportunity for social advancement. There are many reasons for such a state of affairs which the author tried to consider in his article. To change this state of affairs for better, what is not a postulate but requirement, there must also be rationalised functioning of the labour market and the system of higher education. The latter must, in particular, be oriented on education in those lines and specialties which result from the developments in the contemporary labour market. The high school graduate must, apart from specialist modern knowledge, acquire during studies high skills of the practical use of the knowledge acquired. This is also developing the habit of systematic updating knowledge which is subject to moral degradation in result of dynamic changes in the sphere of basic or implementation research.
Key words: higher education, labour market, Human Capital Operational Programme, educational system, unemployment
JEL codes: I230, J240
Grażyna Bartkowiak
Gnieźnieńska Szkoła Wyższa Milenium
Dynamika postrzegania sukcesu zawodowego i czynników podnoszących jakość życia zawodowego u przedstawicieli wybranych wolnych zawodów w Polsce i we Francji
Streszczenie
Przedmiotem rozważań opracowania jest analiza obiektywnych i subiektywnych wyznaczników sukcesu zawodowego oraz czynników przyczyniających się do podnoszenia jakości u przedstawicieli wolnych zawodów w Polsce i we Francji. Artykuł złożony jest z dwóch części: syntetycznie ujętej części teoretycznej, rozważającej społeczno-kulturowe i psychologiczne uwarunkowania sukcesu zawodowego oraz empirycznej, zawierającej opis warsztatu badawczego i uzyskanych w wyniku jej zastosowania rezultatów badawczych.
Na szczególną uwagę zasługuje fakt przeprowadzenia badań longitudinalnych na tej samej (choć w przypadku badań przeprowadzanych później mniej licznej) próbie badawczej, na przestrzeni lat 2003–2012.
Słowa kluczowe: sukces zawodowy, jakość życia, prestiż
Kody JEL: J110, J170
The Dynamics of the Perception of Career Success and the Factors Improving the Quality of Life in Representatives of the Selected Liberal Professions in Poland and France
Summary
Under consideration is the development of objective and subjective analysis of the determinants of professional success and the factors that contribute to the quality in representatives of the liberal professions in Poland and France. The article consists of two parts: a theoretical part synthetically recognised, contemplating the socio-cultural and psychological determinants of career success, and empirical research that describes the set of research instruments and the received research outcomes as a result of the application thereof. Particularly noteworthy is the fact that longitudinal testing on the same (although in the case of tests carried out after less numerous) research sample over the years 2003-2012.
Key words: career success, quality of life, prestige
JEL codes: J110, J170
Aneta Magdalena Stańczak
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Determinanty kształtujące pozycję szkolnictwa wyższego w Polsce
Streszczenie
Od 1990 roku szkolnictwo wyższe w Polsce uległo radykalnym zmianom. Odnosiły się one do wszystkich aspektów jego funkcjonowania. Wszelkie zmiany miały swoje odzwierciedlenie w ustawodawstwie. Na kształt szkolnictwa wyższego bardzo silnie wpłynęła możliwość tworzenia wyższych szkół niepublicznych. Od momentu ich współistnienia ze szkołami publicznymi widoczne były tendencje wzrostowe wielu wskaźników. Rosła liczba studentów, zwiększały się wskaźniki skolaryzacji, a także liczba uczelni. Wraz z upływem czasu zmieniały się preferencje studentów co do wyboru kierunku studiów.
Ostatnie lata pokazują jednoznacznie pogarszającą się sytuację na rynku wyższych usług edukacyjnych. Ma to związek między innymi z trudną sytuacją gospodarczą kraju, niekorzystnymi uwarunkowaniami demograficznymi, negatywnym wpływem zjawisk migracyjnych, odpływem polskich studentów za granicę. Szkoły wyższe muszą zatem podjąć radykalne działania, które jednocześnie wzmocnią ich pozycję na międzynarodowym rynku, podniosą prestiż, a także jakość kształcenia.
Słowa kluczowe: szkolnictwo wyższe, szkolnictwo wyższe w Polsce, rozwój szkolnictwa wyższego, uczelnie publiczne, uczelnie niepubliczne, studenci, wskaźniki makroekonomiczne, uwarunkowania prawne
Kody JEL: I210, I230, I240
Determinants Forming the Higher Education’s Position in Poland
Summary
Since 1990 the system of higher education in Poland has undergone radical changes. They have related to all aspects of its functioning. All changes have been reflected in the legislation. The shape of the higher education system has very strongly been affected by the possibility to establish private high schools. Since the moment of their co-existence with public schools there have been seen growth trends in many indices. There has also been growing the number of students, there has been growing gross enrolment ratios and the number of high schools. With the time elapse, there have changed students’ preferences as to their choice of the line of studies. The recent years have been showing an explicitly worsening situation in the market for higher education services. This relates, inter alia, to the country’s difficult economic situation, unfavourable demographic conditions, the negative influence of migration phenomena, outflow of Polish students abroad. Therefore, high schools have to take radical measures which, at the same time, will bolster their position in the international market, raise prestige as well as quality of education.
Key words: higher education, higher education in Poland, higher education development, public high schools, private high schools, students, macroeconomic indices, legal determinants.
JEL codes: I210, I230, I240
Kamil Ząbkiewicz
Filia Uniwersytetu Białostockiego w Wilnie
Zastosowanie metody Analizy składowych głównych w klasyfikowaniu włamań do komputerów
Streszczenie
Włamania do komputerów stały się obecnie bardzo aktualnym problemem. Celem pracy jest zbadanie, w jakim stopniu metoda analizy składowych głównych (ang. – principal component analysis – PCA) pomaga w klasyfikowaniu włamań do komputerów przez Internet. Analiza wizualna wykonana za pomocą wyżej wymienionej metody pozwoliła lepiej poznać strukturę danych. W badaniach został użyty zbiór danych z konkursu KDD Cup 99. Jako klasyfikator obrano perceptron wielowarstwowy. Dokonano też przeglądu dotychczasowych rozwiązań tego problemu.
Wyniki badań zostały porównane z wynikami zwycięzcy konkursu. Artykuł kończą sfomułowane wnioski i kierunki przyszłych badań w tym zakresie.
Słowa kluczowe: Internet, włamanie, sieci neuronowe, eksploracja danych, KDD Cup 99, klasyfikacja
Kody JEL: C610, L630
Using Principal Component Analysis Method in Computer Intrusion Classification
Summary
Nowadays computer intrusions are very actual. Recent incidents on Internet show that attacks made on computer networks can make a lot of damage. Large number of scientific papers also shows importance of this problem. The goal of this work was to investigate how principal component analysis can help in classifying computer intrusions made via Internet. Data from KDD Cup 99 competition was used in the research. Visual analysis made by 2D projection of original feature space to principal component space showed the structure of data. Using results of visual analysis the solution based on PCA and neural network classifier was proposed. Classification was made by using multilayer perceptron. Reducing component number to 7 using PCA improved classification of U2R attacks to 34.57% rate. PCA transform made after feature selection based on results of Hong and Haibo work improved classification rate of R2L to 19.6% rate. One of the proposed ideas for future research to improve classification rates is to use ensembles of classifiers or nonlinear transformation of features (e.g. kernel PCA).
Key words: Internet, intrusion, neural networks, data exploration, kdd cup 99, classification
JEL codes: C610, L630
NR 33
Eugeniusz M. Pluciński
Akademia Finansów
DYNAMIKA ZMIAN W STRUKTURZE HANDLU POLSKI z KRAJAMI UE
Wybrane aspekty z perspektywy konkurencyjności czynnikowej polskiego eksportu oraz handlu między- i wewnątrzgałęziowego. Wybrane aspekty na przykładzie handlu Polski z krajami UE
Streszczenie
Analiza empiryczna transformacji strukturalnej polskiego handlu zagranicznego z Niemcami została przeprowadzona głównie na podstawie wskaźników RCA (wg logarytmicznej formuły Grupp/Leglera) oraz wskaźników IIT (na bazie formuly Grubela-Lloyda) na podstawie danych SITC Rev. 3 i 4 w dezagregacji trzystopniowej. Na podstawie 258 grup towarowych, które stanowią o handlu globalnym w klasyfikacji SITC (0-9 SITC) wyliczono wskaźniki RCA oraz IIT dla wybranych agregatów strumieni handlowych, w tym według czynnikochłonności.
Wnioski:
– Asymetrii obrotów handlowych przejawiającej się w ujemnym bilansie handlu Polski z Niemcami towarzyszy asymetria czynnikowa polskiego handlu. Dodatni bilans handlowy w analizowanym okresie występuje w grupie towarów surowco- i pracochłonnych, ujemny zaś w obrocie towarami technointensywnymi i kapitałochłonnymi.
– Asymetria w obrotach handlowych Polski z Niemcami znajduje uzasadnienie w niekorzystnej dla Polski konfiguracji wskaźników ujawnionych przewag komparatywnych. Dodatnie wskaźniki RCA występują w handlu towarami surowco- i pracochłonnymi, ujemne zaś wśród produktów technointensywnych i wiedzochłonnych. Podobnie pod tym względem wygląda handel z Czechami.
– Generalnie, następuje proces spłaszczania dysproporcji we względnych kosztach produkcji, co znajduje odzwierciedlenie w zmniejszaniu absolutnych wartości wskaźników RCA (bez względu na ich dodatnie czy ujemne zabarwienie zmierzają do zera). Z analizy jednakowoż wynika, że utrata przewag komparatywnych Polski w zakresie towarów opartych na tradycyjnych czynnikach produkcji jest zdecydowanie wyższa i szybsza niż w przypadku niwelowania luki technologicznej wobec Niemiec.
Słowa kluczowe: konkurencyjność strukturalno-czynnikowa polskiego eksportu na rynku UE (Niemiec), tradyjne i nowoczesne czynniki wytwórcze, innowacyjność a produkty technointensywne i wiedzochlonne, intensywność polskiego handlu między- i wewnątrzgałęziowego z krajami UE (Niemcami), wskaźniki RCA i IIT.
Kody JEL: F140
Polish Foreign Trade in Transition
Selected aspects in the light of factor-competitiveness of Polish exports and intra-industry trade into the German (EU) market. Research methodology and scope of empirical analysis
Summary
An empirical analysis of Polish trade with Germany (the Czech Republic, EU) was grounded upon RCA indicators (according to the logarithmic formula of Grupp/Legger) and IIT indicators (according to the formula of Grubel-Lloyd) using three-degree-disaggregation of data from SITC Rev.3 and 4. RCA and IIT indicators were computed for 258 product groups, which determine global international trade in the SITC (0-9 SITC) classification.
Polish exports to Germany based on factor-intensity:
– The asymmetry in trade turnover between Poland and Germany is accompanied by factor-asymmetry of Polish trade. Positive trade-balance in the discussed time-frames can be observed in groups of commodities and labour-intensive products, while negative balance in technologically and capital-intensive goods.
– The asymmetry of Polish trade exchange with Germany is confirmed by an unfavourable set of the disclosed comparative advantages. Positive RCA indicators exist in the fields of raw materials and labour-intensive goods, and negative amongst technological and knowledge-intensive products (alike against the Czech Republic).
– Generally, we witness the process of narrowing disparity-gap related to variations in relative production-costs, which is reflected in decreasing absolute values of RCA indicators (irrespective of their positive or negative nature, they are streaming to zero). The analysis also shows that the loss of comparative advantages for Poland in a group driven by traditional production factors is considerably higher and faster than the process of narrowing technological gap against Germany.
Key words: structure-factor competitiveness of Polish exports to the EU markets (Germany), traditional and modern production factors, innovativeness and technology-intensive and knowledge-intensive products, intensity of Polish inter- and intra-industrial trade with EU countries (Germany), RCA and IIT indices.
JEL codes: F140
Paweł Bożyk
Uczelnia Vistula
Czy strefa euro obroni się przed kryzysem finansowym?
Streszczenie
Artykuł zawiera omówienie genezy współczesnego kryzysu finansowego. Do ważniejszych przyczyn tego kryzysu autor zalicza zapotrzebowanie sektora finansowego na oderwanie się od sfery realnej i pozbycie się ciasnego gorsetu ograniczającego wzrost ilości pieniądza w gospodarce. Nowa ideologia ekonomiczna a kryzys finansów. Przejawy kryzysu finansowego. Formy przenikania kryzysu finansowego do Unii Europejskiej. Formy oddziaływania kapitału spekulacyjnego na kraje członkowskie. Metody obrony Unii Europejskiej przed kapitałem spekulacyjnym. Kryzys finansowy w Unii Europejskiej a Polska.
Słowa kluczowe: Unia Europejska, euro, konsens waszyngtoński, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, kapitał spekulacyjny
Kody JEL: G010
Will the Eurozone Defend Itself against the Financial Crisis
Summary
The article includes discussion of the genesis of financial crisis. As the crucial reasons for this crisis the author considers the financial sector’s demand for detachment from the real sphere and getting rid of straitjacket constraining growth of amount of money in the economy. The new economic ideology and the crisis of finance. Manifestations of the financial crisis. Forms of penetration of the financial crisis to the European Union. Forms of impact of speculative capital on the member states. Methods of defence of the European Union against speculative capital. The financial crisis in the European Union and Poland.
Key words: European Union, euro, Washington Consensus, International Monetary Fund, speculative capital
JEL codes: G010
Wiesław Iskra
Uczelnia Vistula
PRZEJAWY GLOBALNEGO KRYZYSU W GOSPODARCE AMERYKAŃSKIEJ, UNIJNEJ I ROSYJSKIEJ
Streszczenie
Globalny kryzys ujawnił się najpierw w USA, a jego najgłębszym podłożem stało się długotrwałe wpełzanie Ameryki w sferę nierównowagi zewnętrznej (rosnący deficyt bilansu handlowego i płatniczego) oraz nierównowagi wewnętrznej w postaci zwiększającego się deficytu budżetowego.
Amerykański kryzys ujawnił się najpierw w sferze walutowo-finansowej i bankowo-kredytowej (zwłaszcza w ramach kredytu hipotecznego), a następnie objął swoim zasięgiem sferę realną, doprowadzając do obniżenia wytwarzanego PKB i poziomu życia ludności oraz do wydatnego wzrostu bezrobocia. Finansowa interwencja rządu amerykańskiego doprowadziła do stłumienia najostrzejszych przejawów rozpatrywanego kryzysu, chociaż jego korzenie w gospodarce pozostały.
Zanim to jednak nastąpiło, amerykański kryzys ekonomiczny wylał się poza granice tego kraju. Kanałami stosunków międzynarodowych – walutowo-finansowych, bankowo-kredytowych, handlowych i innych – USA wyemitowały kryzysogenne impulsy do innych krajów i międzynarodowych regionów.
W pierwszej kolejności przejmowała je Unia Europejska, która na fali własnego zadłużenia zbliżała się coraz bardziej do globalnego kryzysu. W ten sposób epicentrum globalnego kryzysu przemieściło się z USA do UE, docierając w końcu do jej sfery realnej.
Globalny kryzys ekonomiczny nie ominął również Rosji. Jednak w odróżnieniu od USA i UE, państwowe zadłużenie Rosji było minimalne, a jej walutowe rezerwy bardzo duże. Wysokim jednak zadłużeniem wyróżniał się rosyjski sektor prywatny, który kryzysogenne impulsy w tym kraju emitował.
Decydujące znaczenie miały stosunki handlowe ze światem zewnętrznym, w tym zwłaszcza handel Rosji z UE i pośrednio z USA. W ostatecznym rachunku rosyjski kryzys ekonomiczny był niewspółmiernie głębszy niż w USA i UE, ponieważ spadek rosyjskiego PKB procentowo był 2–3 razy większy.
Słowa kluczowe: kryzysogenne impulsy, kryzys, epicentrum kryzysu, ujemny bilans handlowy, deficyt budżetowy, kredyt bankowy, kredyt hipoteczny, rynek nieruchomości, papiery wartościowe, derywaty, zadłużenie, spadek PKB, bezrobocie, destabilizacja
Kody JEL: G010, E240, E440
Manifestations of the Global Crisis in the American, EU and Russian Economies
Summary
The global crisis revealed itself first in the USA and its deepest background became a long-term America’s creeping into the realm of external imbalance (the increasing deficit of trade balance and balance of payments) as well as internal imbalance in the form of increasing budget deficit. The American crisis had first revealed itself in the currency-finance and banking-credit sphere (particularly within the framework of mortgage credit), next, it covered by its scope the real sphere, leading to reduction of the GDP produced and living standard of the population as well as to a considerable growth of unemployment. The financial intervention of the American government has led to suppression of the severest manifestations of the crisis in question, though its roots in the economy have remained. However, before it had taken place the American crisis spilled over beyond this country’s frontiers. By the channels of international relations – currency-financial, banking-credit, trade and other ones – the USA emitted crisisogenic impulses to other countries and international regions. In the first instance, they were taken over by the European Union which, on the wave of its own indebtedness, was approaching more and more the global crisis. Thus the epicentre of the global crisis shifted from the USA to the EU, reaching finally to its real sphere. The global economic crisis did not omit Russia, either. However, contrary to the USA and EU, Russia’s government debt was minimal and its foreign exchange reserves were very big. On the other hand, high debt was specific for the Russian private sector which was emitting crisisogenic impulses in the country. Of the decisive importance were trade relations with the outer world, including, in particular, Russia’s trade with the EU and indirectly with the USA. Finally, the Russian economic crisis was disproportionally deeper than in the USA and EU as the drop in Russian GDP was in percentage terms 2-3 times greater.
Key words: crisisogenic impulses, crisis, crisis epicentre, trade imbalance, budget deficit, bank credit, mortgage credit, real estate market, securities, derivatives, indebtedness, GDP drop, unemployment, destabilisation
JEL codes: G010, E240, E440
Jarosław Sozański
Uczelnia Vistula
NIEDBALSTWO W PUBLIKACJACH NA TEMAT PRAWA UNII EUROPEJSKIEJI
Streszczenie
Wielka liczba publikacji poświęconych Unii Europejskiej, przy braku dbałości o precyzję i rzetelność informacji, a zwłaszcza – ustawicznego kontaktu z dynamicznie zmieniającą się rzeczywistością prawno-instytucjonalną UE, sprawia, że zwykle nie odzwierciedlają one unijnego status quo w kwestiach szczegółowych. Jednakże bardzo istotne zmiany wprowadzane przez Traktat z Lizbony oraz późniejszą praktykę powodują, że razem z tymi kwestiami szczegółowymi zatarciu ulega też istota obecnej Unii (a tym samym akademicka przydatność takich publikacji). Dlatego chyba warto o tym pisać.
Słowa kluczowe: Unia Europejska, prawo UE, acquis de l’Union, wartości Unii, instytucje UE, Rada Europejska, prawa człowieka w UE
Kody JEL: K330, Y400
Negligence in Publications on the European Union’s Law
Summary
A large number of publications devoted to the European Union, with lack of attention to precision and accuracy of the information and, particularly, a continuous contact with the dynamically changing legal and institutional reality of the EU causes that they usually do not reflect the Union’s status quo in detailed issues. However, very substantial changes introduced by the Treaty of Lisbon as well as a later practice cause that together with these detailed questions there is also blurred the essence of the present Union (and, thus, an academic usefulness of such publications). Hence, it is perhaps proper to write about it.
Key words: European Union, EU law, acquis de l’Union, Union’s values, EU institutions, European Council, human rights in the EU
JEL codes: K330, Y400
Cezary Tomasz Szyjko
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Rola energetyki w rozwoju regionalnym UE
Streszczenie
W ciągu minionego pięćdziesięciolecia zmieniła się europejska polityka regionalna, ponieważ fundamentalnie zmieniła się Europa i świat. We współczesnym, objętym globalizacją i ulegającym ciągłym zmianom świecie, Unia musi stawiać czoło nowym wyzwaniom. Europa XXI wieku musi zmierzyć się z problemami związanymi z takimi kwestiami, jak globalizacja gospodarki, rozwój demograficzny, zmiany klimatu, dostawy energii czy też niespotykane dotychczas zagrożenia dla zrównoważonego rozwoju człowieka. Aby sprostać tym wyzwaniom, UE potrzebuje nowej polityki przede wszystkim na poziomie lokalnym.
Słowa kluczowe: zrównoważony rozwój, polityka regionalna UE, pakiet energetyczno-klimatyczny
Kody JEL: Q470, R110
The Role of the Energy Sector in the EU Regional Development
Summary
Over the past half-century, the European regional policy has changed as Europe and the world have changed fundamentally. In the contemporary, encompassed by globalisation and changing world, the Union must face new challenges. The 21st century Europe must face the problems related to such issues as economy globalisation, demographic development, climate changes, energy supplies or the so far unprecedented threats to the human sustainable development. To cope with these challenges the Union needs a new policy, first of all at the local level.
Key words: sustainable development, EU regional policy, energy-climate package
JEL codes: Q470, R110
Andrzej Prymuszewski
Bapol Sp. z o.o.
Perspektywy rozwoju energetyki jądrowej w Unii Europejskiej i Polsce
Streszczenie
Rozwój energetyki jądrowej to temat niezwykle aktualny i zarazem kontrowersyjny. Zwłaszcza po awarii reaktora atomowego w Fukushimie wzrosła liczba sceptyków i przeciwników dalszej budowy elektrowni tego typu. Jednak koszty eksploatacji i cena energii w nich wytwarzanej są konkurencyjne nie tylko w stosunku do elektrowni węglowych, ale i tej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii.
W Polsce i w Unii Europejskiej trwa debata nad wprowadzeniem wspólnej polityki rozwoju energetyki jądrowej.
Słowa kluczowe: energia jądrowa, energetyka jądrowa, elektrownia jądrowa, odnawialne źródła energii
Kody JEL: Q420
Perspectives of Nuclear Power Engineering Development in the European Union and Poland
Summary
Development of the nuclear power engineering is an extremely up-to-date and, on the other hand, controversial topic. Particularly after the failure of nuclear reactor in Fukushima there has grown the number of sceptics and opponents of a further construction of such power plants. However, the costs of exploitation and price for energy produced therein are competitive not only as related to fossil-fuel power stations but also to that manufactured from renewable sources of energy. In Poland and in the European Union, there has been going a debate on introduction of the common policy of nuclear power development.
Key words: nuclear power, nuclear power engineering, nuclear power plant, renewable energy sources
JEL codes: Q420
Jan Fazlagić
Uczelnia Vistula
Rola szkół wyższych w zwiększaniu predyzspozycji absolwentów do zatrudnienia
Streszczenie
Zwiększanie predyspozycji absolwentów do bycia zatrudnionym jest obecnie uważane za jeden z podstawowych celów systemu edukacji. Edukacja jest potrzebna nie tylko jako instrument poprawy jakości życia społeczeństwa, lecz także jako prawdopodobnie najskuteczniejszy sposób na trwały i wysoki wzrost gospodarczy.
Predyspozycje do bycia zatrudnionym oparte są na wiedzy na temat rynku pracy. Wiedza ta zwykle jest niepełna, a nawet gdybyśmy taką wiedzę posiedli, jej wartość nie będzie wysoka. Powodem są szybko zmieniające się potrzeby rynku pracy: oczekiwania pracodawców wobec absolwentów szybko się dezaktualizują. Poza tym nie ma konsensu co do tego, czy szkoły rzeczywiście powinny być instrumentem w rękach Państwa służącym walce z bezrobociem.
Odejście od koncepcji „szkoły inteligentnej”, tj. szkoły kształcącej kompetencje akademickie ku „szkole kreatywnej”, to jedna z możliwych odpowiedzi na pytanie, jaka powinna być szkoła w XXI wieku.
Walka z bezrobociem może okazać się dużo bardziej skuteczna, jeśli szkoła zamiast podążać za krótkookresowymi tendencjami na rynku pracy skoncentruje się na kształtowaniu uniwersalnych metakompetencji zwiększających szanse absolwentów na zatrudnienie.
Słowa kluczowe: edukacja, gospodarka oparta na wiedzy, zatrudnienie, rynek pracy, innowacyjność
Kody JEL: I230
The Role of High Schools in Increasing Graduates’ Predisposition to Be Employed
Summary
Increasing graduates’ predisposition to be employed is at present considered as one of the essential aims of the education system. Education is necessary not only as an instrument for improvement of quality of the society’s life but also as probably the most efficient way for a sustainable and high economic growth. Predispositions to be employed are based on knowledge on the labour market. That knowledge is usually incomplete, and even if we such knowledge possessed, its value would not be high. The reason is the quickly changing labour markets needs: employers’ expectations towards graduates are quickly becoming outdated. Besides, there is no consensus as to the question whether schools really have to be an instrument in the State’s hands, which serves fight against unemployment. Departure from the concept of ‘intelligent school’, i.e. the school teaching academic competences, to the ‘creative school’ is one of the possible answers to the question of what the school should be in the 21st century. Fight against unemployment may appear to be much more effective if the school instead of following the short-term trend in the labour market focuses on formation of universal metacompetences increasing graduates’ chances to get job.
Key words: education, knowledge-based economy, employment, labour market, innovativeness
JEL codes: I230
Iwona Dolińska, Uczelnia Vistula, Antoni Masiukiewicz, Uczelnia Vistula,
Adam Przeździecki, PTK Centertel
MVNO – szanse rozwoju
Streszczenie
Sukces operatora wirtualnego Virgin w Wielkiej Brytanii spowodował rozwój tego segmentu rynku. Na pewnym etapie rozwoju telefonii mobilnej KE i struktury regulacyjne w UE uznały, że powszechne zastosowanie tego typu rozwiązań spowoduje spadek kosztów połączeń w telefonii ruchomej, co będzie korzystne dla użytkowników. Ceny rozmów spadły, a rynek MVNO rozwija się wolno i bez spektakularnych sukcesów. W warunkach polskich operatorzy MVNO nie uzyskali znaczącego udziału w rynku, a liczba użytkowników w przypadku pojedynczego MVNO wynosi kilkanaście tysięcy. Czy to oznacza koniec rynku MVNO? W opinii autorów rynek MVNO może przetrwać, ale w przypadku gdy oferta tego segmentu byłaby nakierowana na:
– wykorzystanie własnej marki – sprzedaż kart jedynie dodatkowym towarem,
– wykorzystanie usług telekomunikacyjnych w ofertach lojalnościowych,
– wykorzystanie sieci komórkowej dla realizacji usług dodanych (np. usługi M2M machine-to-machine),
– wykorzystanie kart jako uzupełnienia oferty konwergentnej.
Czy sprzedaż kart SIM przez MVNO ma sens, skoro rynek jest nasycony? Na ciągłą sprzedaż trudno liczyć. Natomiast pewne wydarzenia, jak duże międzynarodowe imprezy sportowe, mogą okresowo przynieść wzrost sprzedaży, ponieważ w celu uniknięcia opłat roamingowych kibice zagraniczni mogą masowo kupować lokalne tanie karty do telefonów komórkowych.
Słowa kluczowe: edukacja, gospodarka oparta na wiedzy, zatrudnienie, rynek pracy, innowacyjność
Kody JEL: J200
MVNO – Development Opportunities
Summary
The success of Virgin virtual operator in the United Kingdom has caused development of this segment of the market. At a certain stage of the mobile telephony’s development, the European Commission and the regulatory bodies in the EU considered that the common application of such solutions would cause reduction of costs of connections in mobile telephony what would be beneficial for users. Prices for talks have decreased and the MVNO market has been developing slowly and without any spectacular successes. In Polish conditions, the MVNO operators have not received any significant share in the market, and the number of users in the case of single MVNO amounts to a dozen thousand or so. Does this mean the end of the MVNO market? In the authors’ opinion, the MVNO market may survive but only in the case when this segment’s offer is aimed at the use of its own brand, and sale of cards only an additional good; the use of telecommunication services in loyalty offers; the use of the mobile network for provision of services added (e.g. M2M, machine-to-machine, services); the use of cards as the convergent offer supplement. Does the sale of SIM cards by MVNO have sense as the market is saturated? One can hardly count on permanent sales. On the other hand, certain events, such as big international sport events may periodically yield sales growth as, in order to avoid roaming payments, foreign fans may massively buy local cheap prepaid cards to mobile phones.
Key words: virtual operator, infrastructural operator, MVNO, MVNE, MNO
JEL codes: J200
Władysław Łuczyński (Vladislav Lučinski)
Uniwersytet w Białymstoku, Filia w Wilnie
EWOLUCJA SYSTEMÓW PLANOWANIA ZASOBÓW PRZEDSIĘBIORSTWA I SYTUACJA NA RYNKU W LATACH 2010–2011
Streszczenie
Firmy mając cele długookresowe i planując rozwój biznesu chcą integrować systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa, które optymalizują procesy wewnątrz firmy i stwarzają szansę na pełną kontrolę działalności gospodarczej. System planowania zasobów przedsiębiorstwa (ERP) pomaga podejmować decyzje, analizować informacje i przedstawić je jako wiedzę. Niestety, z powodu wysokich cen systemów komercyjnych, takich jak SAP i Oracle, proces realizacji jest często opóźniany. Po wejściu na rynek ERP otwartego oprogramowania coraz więcej form decyduje się na integrowanie systemów planowania zasobów przedsiębiorstwa z powodu niższych kosztów i mniejszego ryzyka. Najbardziej popularnym otwartym oprogramowaniem dla ERP jest Compiere i Openbravo.
Konkurencja powoduje, że systemy ERP nadal ewoluują wraz z pojawieniem się nowych technologii i możliwości. W roku 2010 najpopularniejsze systemy były dostępne dzięki przeglądarce internetowej, ale w roku 2011 systemy zaczęły wykorzystywać technologię wynajmowaną (cloud technology), co zwiększa dostęp i elastyczność informacji firmy. Koszty cloud technology są niższe, ponieważ nie ma potrzeby instalowania systemu ERP na każdym komputerze w firmie, lecz jedynie na serwerze. W roku 2012 spójność i wymiana informacji między firmami rosła. Przyszłe systemy planowania zasobów przedsiębiorstwa będą bardziej społeczne i dostępne na urządzeniach mobilnych.
Słowa kluczowe: systemy informatyczne, systemy ERP, systemy zintegrowane, systemy komercyjne, systemy Open Source, inteligencja systemowa
Kody JEL: M150
Evolution of Enterprise Resource Planning Systems and Market Share in 2009–2011
Summary
Companies having long-term goals and planning business growth want to integrate enterprise resource-planning systems which optimise processes inside the company and give an opportunity for full business control. The ERP system helps to make decisions, analyse information and present it as knowledge. Unfortunately, because of high prices of commercial systems, such as SAP and Oracle, the implementation process is often delayed. After entering of open source software to the ERP market more and more companies decide to integrate enterprise resource planning systems because of lower costs and less risk. The most popular open source ERP software is Compiere and Openbravo. Competition makes ERP systems continue to evolve with the appearance of new technologies and opportunities. In 2010, the most popular systems were available by internet browser but in 2011, systems started to use cloud technology what increases access and flexibility to the company information. Cloud technology costs are lower because there is no need to install the ERP system on each computer in the company but only on a server. It is predicted that in 2012 integrity and information exchange between companies will grow. Future enterprise resource planning systems will be more social and available on mobile devices.
Key words: IT systems, ERP systems, integrated systems, commercial systems, Open Source systems, system intelligence.
JEL codes: M150
NR 32
Konrad Prandecki
Akademia Finansów
Bezpieczeństwo energetyczne Unii Europejskiej w perspektywie globalnej
Streszczenie
Energia to jeden z najważniejszych czynników rozwoju współczesnego świata. Zapotrzebowanie na nią rośnie w coraz szybszym tempie, głównie za sprawą państw rozwijających się.
Państwa UE mają niekorzystną sytuację w zakresie bezpieczeństwa energetycznego ze względu na duże uzależnienie od importu surowców energetycznych, przestarzałą strukturę produkcji i przesyłu energii oraz intensywne, sprzeczne działania różnych grup nacisku. Powoduje to konieczność przeprowadzenia inicjatyw wspólnotowych. Najnowsze dokumenty opisują działania, jakie powinny być podjęte w horyzoncie lat 2020 i 2050. Wiele z nich odnosi się do problemów bezpieczeństwa. Jednakże uważna lektura prowadzi do wniosku, że znaczna ich część to puste zapisy niemające na obecnym poziomie współpracy żadnego realnego przełożenia.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo, energia, polityka energetyczna, Unia Europejska
Kody JEL: Q 40
European Union’s Energy Security in the Global Perspective
Summary
Energy is one of the most important factors in development of the contemporary world. It is present in every aspect of human life. The demand for it grows at an increasing rate, mainly due to developing countries.
The EU countries have an unfavourable situation in terms of energy security due to their high dependence on imported energy resources, obsolete structure of production and transmission of energy and intense, contradictory activities of various pressure groups. This makes it necessary to take common initiatives. Recent papers describe the actions to be taken in the horizon of 2020 and 2050. Many of them relate to security issues. However, a careful reading leads to the conclusion that much of it are empty entries, which do not have, at the current level of cooperation, any real leverage.
Key words: security, energy, energy policy, European Union
JEL codes: Q 40
Jan Fazlagić
Uczelnia Vistula
Upowszechnianie wiedzy o odnawialnych źródłach energii (OZE) na przykładzie projektu „Energetyczni kreatorzy zmian”
Streszczenie
Upowszechnianie technologii wytwarzania odnawialnych źródeł energii (OZE) jest związane z tworzeniem sprzyjającego dla upowszechniania się innowacji klimatu. Adaptacja innowacyjnych rozwiązań w społecznościach lokalnych wymaga wykorzystania zasobów kapitału społecznego w równym, a nawet większym stopniu niż zasobów finansowych. W opracowaniu przedstawiono wybrane aspekty związane z realizacją projektu „Energetyczni kreatorzy zmian”, w którym uczestniczył autor. Projekt przeprowadzony został w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytetu VIII Regionalne kadry gospodarki, Działania 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie, Poddziałania 8.1.2 Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie. Celem projektu było przygotowanie lokalnych partnerów do utworzenia partnerstw, które otrzymają pomoc w opracowaniu strategii zarządzania zmianą gospodarczą w aspekcie odnawialnych źródeł energii. Projekt składał się z kilku elementów: badawczego (diagnoza kapitału społecznego), szkoleniowego oraz wdrożeniowego. Miał on przede wszystkim wymiar aplikacyjny, lecz przy jego realizacji wykorzystano wiele koncepcji teoretycznych związanych z takimi pojęciami jak „kapitał społeczny”, „dynamika tworzenia partnerstw i koalicji lokalnych”, „przywództwo” czy „zarządzanie zmianą”.
Słowa kluczowe: odnawialne źródła energii, kapitał społeczny, partnerstwa, transfer wiedzy, zarządzanie zmianą
Kody JEL: Q 42, Q 55
Spreading Knowledge of Renewable Energy Sources (RES) on the Example of the Project Called „Energy-Related Changes Creators”
Summary
Spreading technologies for production of renewable energy sources (RES) is connected with creating a climate facilitating innovation diffusion. Adaptation of innovative solutions in local communities requires the use of social capital resources in an equal or even higher degree than financial resources. In his study, the author presents the selected aspects related to implementation of the project called „Energy-Related Changes Creators”, in which accomplishment the author took part. The project was carried out within the framework of the Human Capital Operational Programme, Priority VIII Regional human resources for the economy, Measure 8.1 Developing a workforce and enterprises in the region, Sub-measure 8.1.2 Support to adaptation and modernisation processes in the region. The project’s goal was to prepare local partners for setting up partnerships that will receive aid in developing their strategies of economic change management in the aspect of renewable energy sources (RES). The projects consisted of few components: research (diagnosis of the social capital), training and implementation. The project had primarily its applicative dimension; nevertheless, in the course of implementation thereof there were used many theoretical concepts relating to such notions as ‘social capital’, ‘dynamics of setting up local partnerships and coalitions’, ‘leadership’ or ‘change management’.
Keywords: renewable energy sources, social capital, partnerships, transfer of knowledge, change management
JEL codes: Q 42, Q 55
Honorata Nyga-Łukaszewska
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Pojęcie bezpieczeństwa energetycznego
Streszczenie
Koncepcja bezpieczeństwa energetycznego pojawiła się po raz pierwszy w latach 70. XX wieku w efekcie kryzysów naftowych. Od tej pory stała się przedmiotem wielu badań głównie w odniesieniu do rynku ropy naftowej[1]. Mnogość opracowań, w których porusza się problematykę bezpieczeństwa energetycznego powoduje, że koncepcja nabiera nowego kształtu. Niezależnie jednak od tego można wyróżnić pewne cechy wspólne, które konstytuują holistyczne podejście do analizowanego zjawiska.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo energetyczne, polityka energetyczna, odnawialne źródła energii, gaz ziemny, emisja CO2
Kody JEL: Q42, Q48
The Concept of Energy Security
Summary
The concept of energy security appeared for the first time in the seventies of the twentieth century as a result of oil crises. Since that time, it has become the subject of various studies. A multitude of studies makes the concept takes on a new shape. Notwithstanding this, there can be distinguished some common characteristics that constitute a holistic approach to the analyzed phenomenon.
Key words: energy security, energy policy, renewable energy sources, natural gas, carbon dioxide emission
JEL codes: Q 42, Q 48
Janusz K. Komosiński
Biuro Konsorcjum Nafty Polskiej Kuwejt – Coalition Provisional Administration (Tymczasowa Organizacja Koalicyjna) Irak
Rosnąca rola czynników ekonomiczno-handlowych w formułowaniu i ocenie bezpieczeństwa energetycznego Polski
Artykuł napisany w ramach projektu badawczego, p.t. „System bezpieczeństwa energetycznego Polski w ujęciu autonomicznym i zintegrowanym z UE w kontekście Narodowej Strategii Spójności”
Streszczenie
W artykule wskazano na potrzebę zmian w formułowaniu pojęcia bezpieczeństwa energetycznego Polski będącego konsekwencją procesów globalizacyjnych i integracyjnych, a także czynników ekonomicznych i handlowych wynikających z rosnącej roli rynku oraz zmian w sytuacji międzynarodowej, kiedy relacje między krajami importerami a krajami dostawcami surowców energetycznych mają zarówno charakter rywalizacji, jak i coraz szerszej współpracy.
Polska, importując tylko 27% surowców energetycznych, ma jednak niekorzystną strukturę importu, gdyż 90% ropy naftowej oraz 60% gazu ziemnego pochodzi od jednego dostawcy. Konieczna jest dywersyfikacja dostaw i to nie tylko dla podniesienia bezpieczeństwa techniczno-politycznego, ale przede wszystkim dla poprawy pozycji w negocjacjach z dominującym dostawcą.
Energetyka oparta na węglu kamiennym i brunatnym stoi przed największym wyzwaniem tej dekady, tj. obrony swojego programu inwestycyjnego wobec przyszłorocznych obciążeń z tytułu pakietu klimatyczno-energetycznego, rosnących cen węgla kamiennego oraz wzrostu płac i ich wpływu na finansowanie inwestycji. Całkowite koszty wszystkich inwestycji energetycznych obejmujące ulgi promocyjne oraz dopłaty wyznaczą finalny bilans energetyczny kraju na koniec dekady 2020 określający udział pozostałych nośników energii: ropy naftowej, gazu ziemnego, energii jądrowej, hydroenergetyki i energii odnawialnej.
Strukturę tego bilansu wyznaczą czynniki ekonomiczne, ich determinanty polityczne oraz wolnorynkowe. Analiza i ich poznanie będą miały bardzo istotne znaczenie dla określenia bezpieczeństwa energetycznego Polski.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo energetyczne, kryteria i aspekty bezpieczeństwa energetycznego, ryzyka związane z bezpieczeństwem energetycznym, konsumpcja energii, szok naftowy
Kody JEL: Q 40
The Growing Role of the Economic and Commercial Factors in Formulation and Evaluation of Poland’s Energy Security
Summary
In his article, the author indicates the need to change formulation of the concept of Poland’s energy security being a consequence of the globalisation and integration processes and economic and commercial factors issuing from the growing role of the market and developments in the international situation when relations between the countries being importers and the countries being suppliers of energy commodities are of both the nature of competition and ever growing cooperation.
Poland importing only 27% of energy commodities has, however, an unfavourable pattern of imports as 90% of oil and 60% of natural gas comes from one supplier. There is the need for diversification of supplies, and not only in order to raise the technical and political security but, first of all, to improve the bargaining position in negotiations with the dominant supplier.
The power engineering sector based on black and brown coal faces the greatest challenge of this decade, i.e. defence of its investment programme in the face of the next-year burdens on account of the climate and energy package, growing prices for hard coal and increase of wages and their impact on financing investment projects. Total costs of all energy-related investments covering both promotional allowances and surcharges will determine the final energy balance of the country at the end of the decade 2020 defining the share of other energy carriers, such as oil, natural gas, nuclear energy, hydropower and renewable energy.
The structure of that balance will be defined by economic factors, their political and free-market determinants. An analysis and understanding thereof will be of a significant importance for determination of Poland’s energy security.
Key words: energy security, energy security criteria and aspects, energy
security-related risks
JEL codes: Q 40
Wiesław Iskra
Uczelnia Vistula
ANALIZA STANOWISKA POLSKI WOBEC BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO
Artykuł napisany w ramach projektu badawczego, p.t. „System bezpieczeństwa energetycznego Polski w ujęciu autonomicznym i zintegrowanym z UE w kontekście Narodowej Strategii Spójności”
Streszczenie
Analiza podjętego tematu rozpoczyna się syntetycznym opisem bezpieczeństwa energetycznego w szerokim makroekonomicznym ujęciu, co zostało wykorzystane do oceny autonomicznego bezpieczeństwa energetycznego w naszym kraju. W krytycznej analizie autonomicznego bezpieczeństwa energetycznego autor zwrócił uwagę na następujące podstawowe momenty: koncepcję naszego autonomicznego bezpieczeństwa energetycznego w minionym dwudziestoleciu władze potraktowały wąsko, koncentrując uwagę na deficytowych surowcach energetycznych – ropie naftowej i gazie ziemnym; obiektem szczególnego ich zainteresowania stała się w związku z tym Federacja Rosyjska, jako główny dostawca surowców energetycznych (ponad 90% dostaw ropy i około 70% dostaw gazu); podobnie stało się ze środkami transportu, które służyły tym dostawcom – największą uwagę przywiązywano do przebiegających przez nasze terytorium rurociągów: Ropociągu „Przyjaźń” i Gazociągu Jamalskiego oraz omijającego Polskę Gazociągu Północnego; taki stan rzeczy uznano za fundamentalne zagrożenie dla polskiego państwa, a własną politykę energetyczną ukierunkowano na wyzwolenie kraju spod rosyjskiej dominacji w tej dziedzinie – znalazło to swój wyraz w oficjalnych deklaracjach, w bieżącej publicystyce oraz w konkretnych przedsięwzięciach energetycznych naszych władz; wszystkie te przedsięwzięcia nie zakończyły się jednak sukcesem – energetyczne uzależnienie kraju od Rosji nie zmniejszyło się, lecz wzrosło, a do większych zagrożeń w Polsce to nie doprowadziło; po roku 2008 polsko-rosyjskie stosunki polepszyły się, co wpłynęło także korzystnie na współpracę energetyczną, chociaż pewne kontrowersje (np. cenowe) jednak pozostały; Polska aktywnie się włączyła do wspólnej polityki energetycznej UE, energicznie wchodząc na integrujący się rynek energetyczny i rozbudowując interkonektory – w ten sposób przygotowała się technicznie do przyjmowania ropy i gazu z Zachodu, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Wszystko to razem przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego w naszym kraju.
Słowa kluczowe: bezpieczeństwo energetyczne, zagrożenie energetyczne, autonomiczna polityka energetyczna, energetyka zdominowana przez politykę, Gazprom, Rurociąg „Przyjaźń”, Gazociąg Jamalski, wspólna polityka energetyczna UE, zintegrowany rynek energetyczny UE
Kody JEL: Q 40, Q 48
Analysis of Poland’s Stance towards Energy Security
Summary
An analysis of the undertaken topic starts from a synthetic description of energy security in a broad macroeconomic perspective what is used for the purpose of assessment of an autonomous energy security in this country. In his critical analysis of the autonomous energy security, the author paid attention to the following crucial moments: the concept of our autonomous energy security in the past two decades was treated by authorities in a narrow manner, focusing their attention on the deficit energy commodities: crude oil and natural gas; an object of their particular concern was, therefore, the Russian Federation as the main supplier of energy commodities (more than 90% of oil supplies and approx. 70% of gas supplies). Similar was the issue of transport means that served those suppliers – the greatest attention was paid to the crossing the territory of Poland pipelines: the Oil Druzhba (Friendship) Pipeline and the Yamal Natural Gas Pipeline as well as the Nord Stream Pipeline bypassing Poland; such a state of affairs is considered as a fundamental threat to the Polish state and its own energy policy is geared towards liberation of the country from Russian domination in this area – it has been reflected in official declarations, in the current opinion journalism and in specific energy-related measures of the Polish authorities. However, all those measure have not succeeded – the energy dependence of this country on Russia has not decreased but increased, and it has not led to any major threats in Poland; after the year 2008, the Polish-Russian relations have been improved what have also favourably influenced the cooperation in the energy industry, though some controversies (e.g. price one) have remained; Poland has actively involved itself into the common EU energy policy, actively entering the integrating market for energy and developing interconnectors – thus it has prepared itself in technical terms for taking oil and gas from West if such need occurs.
All in all, this contributes to an increase of Poland’s energy security.
Key words: energy security, energy risk, autonomous energy policy, policy-dominated energy economics, Gazprom, Druzhba (Friendship) Pipeline, Yamal Natural Gas Pipeline, common EU energy policy, integrated EU energy market
JEL codes: Q 40, Q 48
Cezary T. Szyjko
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Gaz poza siecią: przyszłość branży LPG w Polsce
Streszczenie
Na rynku paliwowym następują rewolucyjne zmiany. Niepewność cen oraz względy ekologiczne zmuszają do poszukiwania najbardziej racjonalnego rodzaju paliwa. Gaz jest paliwem przyjaznym dla środowiska, a dzięki wprowadzaniu coraz to nowych technologii, łatwości obsługi z punktu widzenia użytkownika oraz jego ogólnej dostępności może trafić do każdego odbiorcy. W artykule autor analizuje różne sposoby zastosowania gazu pod płynną postacią LPG zarówno w gospodarstwie domowym, przemyśle, jak i w motoryzacji. Przed polską branżą LPG stoi duże wyzwanie, jak dobre światowe rozwiązania przenieść na grunt polski z uwzględnieniem specyfiki naszego kraju chociażby w odniesieniu do niektórych segmentów rynku. Publikacja koncentruje się na wyjątkowych właściwościach LPG, dzięki którym może on wspomagać i uzupełniać przyjazne środowisku rozwiązania OZE. Autor stawia tezę, że LPG odgrywa decydującą rolę w procesie przechodzenia na bezpieczniejszy, odnawialny i konkurencyjny model energii.
Słowa kluczowe: gaz płynny, infrastruktura gazowa, konkurencyjność przemysłu, gospodarka niskoemisyjna, polityka energetyczna UE
Kody JEL: Q 4
Off-Grid Europe: the future of LPG sector in Poland
Summary
The fuel market has been rapidly changing. Price uncertainty and environmental considerations force us to think about the most efficient type of fuel. Gas is an environmentally friendly fuel, and owing to introduction of the newest technologies, ease of handling from the user’s point of view and its common approachability, it may reach every customer. In his article, the author analyses various ways of gas use in its liquid form, LPG, both in households, industry and motorisation. The Polish LPG sector shall face a great challenge how to transfer good global solutions to the Polish ground, taking into consideration the specificity of this country at least related to some segments of the market. The article focuses on exceptional properties of LPG, owing to which it may support and supplement the environmentally friendly solutions in the area of renewable energy sources. The author puts the thesis that LPG plays the decisive role in the process of shift to a more secure, renewable and competitive model of energy.
Key words: alternative fule, gas industry, LPG market, domestic consumption, EU energy policy
JEL codes: Q 4
Piotr Musiał
Honestax Sp. z o.o.
Wykorzystanie węgla jako źródła energii – perspektywy i zagrożenia
Streszczenie
Produkcja energii elektrycznej stanowi nieodzowny element rozwoju cywilizacyjnego świata oraz postępu technicznego w skali globalnej. Jednakże do jej produkcji niezbędne są określone kopalne surowce, jak węgiel kamienny i brunatny, gaz ziemny czy ropa naftowa. Poszczególne rodzaje surowców energetycznych występują nierównomiernie w różnych częściach świata. Najbardziej rozpowszechnionym źródłem do produkcji energii jest węgiel. Jego udział w produkcji energii jest największy na świecie. Wielkość handlu węglem w skali międzynarodowej świadczy o strategicznym znaczeniu tego surowca dla gospodarek większości krajów na świecie. Mimo prac rozwojowych nad alternatywnymi źródłami pozyskiwania energii, takimi jak wykorzystanie siły wiatru, wody, atomu, biomas, to jednak węgiel jest niezastępowalnym surowcem energetycznym. Skutki uboczne dla środowiska naturalnego przy wykorzystaniu węgla do produkcji energii można optymalnie minimalizować, czego przykładem są rozwiązania techniczne zastosowane w kopalni Bełchatów. Każdy kraj stara się wykorzystywać własne surowce do produkcji energii, jednocześnie minimalizować import innych surowców energetycznych. Jest to istotne przede wszystkim dla bezpieczeństwa poszczególnych państw i społeczeństw.
Słowa kluczowe: węgiel, źródło energii, środowisko, produkcja
Kody JEL: Q 40
Use of Coal as an Energy Source – Perspectives and Threats
Summary
Production of electricity is an indispensable element of the world’s civilisation development and global technical progress. However, for its production there are necessary definite fossil fuels, such as black and brown coal, natural gas or crude oil. Particular types of energy commodities occur non-uniformly in different parts of the world. Coal is the most common source for energy production. Its share in energy manufacturing is the largest across the world. The volume of international trade in coal evidences the strategic importance of this commodity for economies of most countries world-wide. Despite the developmental work on alternative sources of energy generation, such as use of wind power, water, atom, biomasses, it is coal, which is an irreplaceable source of energy. Side effects for the natural environment with the use of coal for energy production can be optimally minimised whose examples are technical solutions applied, for instance, in the Belchatow mine. Every country seeks to use its own raw materials for energy production and, at the same time, to minimise imports of other energy commodities. This is important, first of all, for security of individual states and societies.
Key words: coal, energy source, environment, production
JEL codes: Q 40
NR 31
Magdalena Kaczkowska-Serafińska
Uczelnia Vistula
Ryzyko personalne w kontekście wyzwań stawianych sektorowi małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce
Streszczenie
Funkcjonowanie firmy w dzisiejszej gospodarce oznacza konieczność zmierzania się z nowymi wyzwaniami, niesionymi przez postęp cywilizacyjny i gospodarczy. Aby im sprostać, firmy powinny odpowiednio kształtować swoje systemy zarządzania pracownikami. Obecnie zarządzanie zasobami ludzkimi zawiera w sobie istotny potencjał ryzyka, którego nie można w żaden sposób uniknąć. Natomiast w dobie permanentnych zmian odpowiednie jego wykorzystanie może stymulować szybszy i efektywniejszy rozwój firm w Polsce. Umiejętność zarządzania ryzykiem personalnym, połączona z racjonalną skłonnością do ryzykownych przedsięwzięć i podejmowania strategicznych decyzji może przyczynić się do efektywniejszego sprostania wyzwaniom stawianym firmom na najbliższe lata.
Niniejszy artykuł ma na celu ukazanie roli satysfakcji z pracy w kontekście ryzyka personalnego oraz wyzwań stawianych małym i średnim przedsiębiorstwom w Polsce. Znajomość istoty satysfakcji z pracy, jej wpływu na postawy pracowników wobec miejsca pracy, struktury kształtujących ją czynników oraz uwzględniające tę wiedzę odpowiednie działania przedsiębiorców przyczynią się do koniecznego radykalnego wzrostu innowacyjności i atrakcyjności polskich firm z sektora MSP.
Słowa kluczowe: ryzyko personalne, satysfakcja z pracy, wyzwania, MSP
Personal Risk in the Context of Challenges Faced by SMEs Sector in Poland
Summary
Functioning of the company in today’s economy means necessity of tackling new challenges, carried by the progress of civilization and economic development. To face these challenges, companies should properly develop their employees’ management systems. Currently, human resource management incorporates significant potential risks that cannot be avoided. However, in the era of permanent changes, its appropriate use can stimulate faster and more efficient development of companies in Poland. Ability to manage personal risk, coupled with a rational tendency to risky ventures and strategic decision-making process can contribute for the companies meeting the challenges of the coming years in a more efficient way.
The aim of this article is to show the role of job satisfaction in the context of personal risks and challenges of small and medium-sized enterprises in Poland. Knowledge of the nature of job satisfaction, its impact on employees’ attitudes towards the workplace, its factors influencing the structure and action of entrepreneurs taking into account this knowledge will contribute to the necessary growth of radical innovation and attractiveness of Polish companies from the SME sector.
Key words: personal risk, job satisfaction, challenges, SME
Tomasz Kochański
Wojskowa Akademia Techniczna
RYZYKO JAKO CZYNNIK ZMIAN FUNKCJONOWANIA ŁAŃCUCHA DOSTAW
Streszczenie
Ryzyko łańcucha dostaw należy rozumieć jako prawdopodobieństwo przyjęcia nieodpowiedniej strategii, błędnych decyzji, braku optymalnej konfiguracji systemu logistycznego w odniesieniu m.in. do liczby ogniw łańcucha, dostępności do kluczowych węzłów komunikacyjnych, liczby i rodzaju kanałów dystrybucji. Istnieje wiele zagrożeń związanych z procesami przepływu towaru w łańcuchu dostaw.
Każdy uczestnik łańcucha dostaw winien planować i prowadzić działania na poziomie taktycznym i operacyjnym, związane z określeniem ryzyka zdarzeń niepożądanych. Każdorazowo w sytuacji zaistnienia zdarzenia niepożądanego bardzo ważne jest przygotowanie planu awaryjnego.
Przy podejmowaniu decyzji dotyczących strategii zarządzania w sieciach dostaw mogą wystąpić różne kategorie ryzyka.
Słowa kluczowe: łańcuch dostaw, przepływ towarów, ryzyko, zarządzanie ryzykiem, transport, sieć dostaw, kooperacja, kategoria ryzyka, źródła ryzyka
Risk as a Factor Influencing the Changes in the Economics of the Supply Chain Functioning
Summary
Supply chain risk should be perceived as the probability of adopting a wrong strategy, taking wrong decisions, the lack of optimal configuration of a logistic system, among others, with regard to: the number of chain links, access to key transportation hubs, the number and kind of distribution channels. There are many risks connected with the processes of flow of goods in the supply chain.
Each participant in the supply chain should plan and carry out activities associated with the determination of the risk associated with adverse events at both the tactical and operational level. Also, it is important to prepare an emergency plan in the case of occurrence of each adverse event.
In deciding on the management strategy of supply networks there may appear various categories of risk.
Key words: supply chain, flow of goods, risk, risk management, transport, supply chain, cooperation, risk category, sources of risk
Kinga Szkutnik
Practum Consulting
Public relations metodą zapobiegania i ograniczania skutków ryzyk w przedsiębiorstwie
Streszczenie
Szkody wyrządzone reputacji firmy lub marce są obecnie jednym z najważniejszych rodzajów ryzyk, jakim muszą stawić czoła menedżerowie
Opracowanie ma na celu wskazanie, w jaki sposób działania z zakresu public relations mogą pomóc chronić reputację firm i produktów oraz jak mogą być wykorzystywane w procesie zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie.
Identyfikacja ryzyk wizerunkowych, a więc potencjalnych sytuacji kryzysowych w rozumieniu public relations, powinna odbywać się w gronie specjalistów z różnych działów firmy.
Menedżerowie i ich świadomość w zakresie możliwości wystąpienia i zapobiegania kryzysom ma tym większe znaczenie, że odpowiadają oni za największą część sytuacji kryzysowych.
Przeprowadzenie rzetelnej ewaluacji dokonanych działań po kryzysie i zastosowanie płynących z niej wniosków oraz wdrożenie działań odbudowujących wizerunek pozwala minimalizować ryzyka związane z wystąpieniem podobnych sytuacji w przyszłości.
Słowa kluczowe: public relations, PR, wizerunek, kreowanie wizerunku, firma, produkt, ryzyko, zarządzanie ryzykiem, marka, reputacja, konkurencja, kryzys, issues management, komunikacja kryzysowa
Public Relations as a Method of Preventing and Mitigating Risks in an Enterprise
Summary
At present, the damage done to the reputation of a company or a brand is one of the most significant kinds of risks which managers need to face.
This article aims at pointing out how the activities in the field of public relations can help to protect the reputation of companies and products and how they can be used in the risk management process in an enterprise.
Identification of image risks, and thus potential crisis situations with regard to public relations, should take place in the group of specialists representing various company departments.
Managers and their awareness of possible occurrence and prevention of crises are of considerable importance since they are responsible for the greater part of crisis situations.
Conducting proper evaluation of the implemented post-crisis activities, the application of the evaluation findings as well as the implementation of activities restoring the image allows minimising the risk connected with similar situations taking place in the future.
Key words: public relations, PR, image, image building, business, product, risk, risk management, brand, reputation, competition, crisis, issues management, crisis communication
Cezary Tomasz Szyjko
Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
Prawne aspekty zarządzania ryzykiem inwestycyjnym w polskiej energetyce
Streszczenie
Energetyka jest jedną z najważniejszych dziedzin gospodarki. Przedsiębiorstwa energetyczne obawiają się konsekwencji recesji. Dzisiejszy rynek energii podlega wielu ryzykom. Intensywna konkurencja zmusza przedsiębiorstwa do ciągłego rozwoju oraz bieżącej obserwacji i ograniczania kosztów działalności. Przejrzysty obraz rzeczywistości oraz szybkość reakcji i działania stanowią o jakości i efektywności zarządzania ryzykiem inwestycyjnym. W publikacji poddano analizie główne wyzwania prawno-finansowe stojące przed polską elektroenergetyką oraz podjęto poszukiwania sposobów optymalnego zarządzania finansowaniem inwestycji w nowe moce wytwórcze i zdolności przesyłowe. Nowe inwestycje będą zdeterminowane polityką energetyczną Unii Europejskiej mającą na celu: ograniczenie emisji, budowę jednolitego rynku energii i zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Słowa kluczowe: ryzyko biznesowe, inwestycje infrastrukturalne w energetyce, project finance, strategia optymalizacji, Vendor due diligence, model zarządzania czasowego
Summary
Energy is one of the most important sectors of the economy. Energy companies are afraid of the consequences of the economic crisis. Today’s energy market is subject to many risks. Intense competition is forcing companies to engage in constant development, continuous monitoring and reduction of operating costs. A clear picture of reality, the speed of reaction and action are decisive factors influencing the quality and effectiveness of investment risk management. The publication analyses main legal and financial challenges faced by Polish electric power engineering sector and looks for ways to optimize management of financing the investment in new generating capacity as well as transmission capacity. New investments are determined by the EU energy policy aimed at: reducing emissions, the creation of the European energy market and the increase in the use of renewable energy sources.
Key words: business risk, investment in energy infrastructure, project finance, optimization strategy, vendor due diligence, time management model
Agnieszka Stępniewska-Ufel
Akademia Finansów
RYZYKO W PROCESIE BADANIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
Streszczenie
Najczęściej definiowane ryzyko dotyczy działalności finansowej i gospodarczej. Obecnie w literaturze można spotkać bardzo wiele sposobów klasyfikacji ryzyka. Ryzyko ponoszone przez decydentów (inwestorów) może przejawiać się w różnych formach. Ważnym podziałem jest też wyróżnienie ryzyka czystego i spekulacyjnego. Ogólna strategia zarządzania ryzykiem może mieć charakter ekspansywny, zachowawczy lub impasywny.
Szacowanie ryzyka nie jest wyłącznie narzędziem planistycznym, lecz stanowi istotną część dowodów rewizyjnych. Bardzo ważnym wymogiem standardów w nowym brzmieniu jest konieczność wzajemnego powiązania zidentyfikowanych ryzyk, zaprojektowanego i wdrożonego pod kątem tych ryzyk systemu kontroli wewnętrznej oraz procedur badania ustalonych przez audytora w odpowiedzi na zidentyfikowanie ryzyka.
Słowa kluczowe: ryzyko, zarządzanie ryzykiem, sprawozdanie finansowe, klasyfikacja ryzyka, kontrola, audyt
Risk in the Process of Examining Financial Accounts
Summary
The most frequently defined risk is associated with financial and economic activity. At present, in literature we may encounter many ways of classifying risk. The risk borne by the decision-makers (investors) may manifest itself in various forms. An important division is also a distinction of pure and speculative risk. Overall strategy of risk management can be expansionary, conservative or impasse.
Risk assessment is not only a planning tool, but also an essential part of the inspection evidence. An important requirement of the new version of the established standards is the need of connecting the identified risks, internal control system designed and implemented with respect to the risks as well as evaluation procedures established by the auditor in response to risk identification.
Key words: risk, risk management, financial statement, risk classification, control, audit